Κώστας Αρβανίτης : Γιατί Καταψηφίσαμε το Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης & Ασύλου
Άρθρο του Ευρωβουλευτή ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΠΣ/The Left και Μέλους της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) Κώστα Αρβανίτη, για την ψήφιση στις 10/4/2024 του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Το Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου συνιστά μια δέσμη μέτρων για τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Μετά από 4 χρόνια διαπραγματεύσεων, υπερψηφίστηκε στις 10.04.24 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι σημαντικές νίκες που επιτεύχθηκαν από την Αριστερά, τους Πράσινους & τους Σοσιαλδημοκράτες, και σε αρκετές περιπτώσεις και το Renew, αποδυναμώθηκαν, αναιρέθηκαν και επαναδιατυπώθηκαν στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι Σοσιαλδημοκράτες σε πολλές περιπτώσεις υπαναχώρησαν, καταλήγοντας έτσι στη διαμόρφωση ενός Συμφώνου – εχθρού της Μετανάστευσης και του Ασύλου.
H Left, ο ΣΥΡΙΖΑ, και εγώ ο ίδιος ως σκιώδης εισηγητής, παλέψαμε με γνώμονα την ανθρωπιά και τα συμφέροντα της Ελλάδας ως χώρα πρώτης υποδοχής, και πετύχαμε να φέρουμε κοντά μας την πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου, στέλνοντας στον Τρίλογο, στις διαπραγματεύσεις δηλαδή, μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Επιτροπής και Συμβουλίου, ένα προοδευτικό, ανθρώπινο κείμενο.
Το τελικό κείμενο του Συμφώνου όμως, όπως προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των θεσμών, δεν είναι τίποτα παρά ένα μεγάλο βήμα πίσω.
Συγκεκριμένα, το Νέο Σύμφωνο, που πλασάρεται ως βελτίωση επί του υπάρχοντος συστήματος, περιστέλλει τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, στερώντας τους, λ.χ., σε πολλές περιπτώσεις το δικαίωμα μετεγκατάστασης σε τρίτη χώρα, όπου έχουν συγγενείς.
Το Νέο Σύμφωνο, όμως, επιφυλάσσει αντίστοιχη έλλειψη αλληλεγγύης και για τις ίδιες τις χώρες πρώτης υποδοχής. Εμείς, από την πρώτη στιγμή παλέψαμε για υποχρεωτική, αναλογική μετεγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών, σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Το Σύμφωνό όμως που εγκρίθηκε εχτές, μετατρέπει την μετεγκατάσταση σε εθελοντική, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μετατροπή της χώρας μας, μαζί με τις άλλες χώρες υποδοχής, σε απέραντα ευρωπαϊκά Γκουαντάναμο, τα οποία θα χρηματοδοτούν «με το κεφάλι» οι χώρες που δεν θέλουν να υποδεχθούν πρόσφυγες και μετανάστες.
Εγκλωβισμένοι άνθρωποι, σε εγκλωβισμένες χώρες.
Ταυτόχρονα, νομοθετούνται όροι παρέκκλισης και εξαιρέσεων από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αναιρώντας ουσιαστικά το δικαίωμα στο άσυλο και τη διεθνή προστασία, σε περιπτώσεις «κρίσης» ή «ανωτέρας βίας», η αναγνώριση της οποίας επαφίεται στα κράτη μέλη και έτσι προσφέρεται για πολιτική εργαλειοποίηση.
Ένα ακόμα από τα περισσότερο προβληματικά σημεία του Νέου Συμφώνου είναι η δημιουργία «γκρίζων ζωνών δικαίου» στην επικράτεια των κρατών μελών όπου θα διενεργούνταν ο έλεγχος, ενώ τα άτομα που υπόκεινται σε αυτόν δεν θα θεωρείται ότι έχουν εισέλθει στην επικράτεια, δημιουργώντας διατάξεις που στην πράξη θεσπίζουν τη συστηματική κράτηση των ελεγχόμενων.
Παράλληλα, οι συμπληρωματικές στα παραπάνω διατάξεις που αφορούν στη χρήση και την πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων είναι ένα πλήγμα στις θεμελιώδεις αρχές του κεκτημένου της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, και ιδιαίτερα στις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας κάτι που είναι εξαιρετικά αρνητικό για τα δικαιώματα των ενδιαφερομένων αλλά και συνολικά για τη σημερινή και μελλοντική πολιτική της ΕΕ επί του θέματος
Τα παραπάνω μπορεί να είναι τα σημαντικότερα στοιχεία του Νέου Συμφώνου, η λίστα όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση εξαντλητική. Δεν αναφερθήκαμε, π.χ., εκτενώς στην προβληματική και πέραν από αναγνωρισμένες δικλείδες ασφαλείας διαχείριση των προσωπικών δεδομένων των προσφύγων/μεταναστών, στον ορισμού του ορίου για τη λήψη βιομετρικών δεδομένων στα έξι έτη ή στην επικίνδυνη δυνατότητα που δίνεται στα κράτη-μέλη να διατηρούν δικές τους λίστες για το ποιες τρίτες χώρες συνιστούν ασφαλείς προορισμούς για αναγκαστικούς επαναπατρισμούς.
Το πολιτικό και ιδεολογικό βάρος, όμως, αυτής της εξέλιξης, είναι σαφές, σε κάθε προοδευτικό Ευρωπαίο πολίτη, όπως φάνηκε και από τις χθεσινές διαμαρτυρίες μέσα στην ίδια την αίθουσα της Ολομέλειας, στις Βρυξέλλες, την ώρα που το κατάπτυστο Σύμφωνο ψηφιζόταν. Η Ευρώπη δίνει χώρο, βήμα και αναγνώριση στα πλέον μισάνθρωπα αφηγήματα της «εναλλακτικής» δεξιάς, καθώς και της ακροδεξιάς νομοθετώντας την ουσιαστική άρνηση της αλληλεγγύης για τα κράτη-μέλη. Στρίβουν το τιμόνι όλο και πιο δεξιά, καλλιεργώντας συστηματικά τον φόβο για το διαφορετικό, για το Άλλο.
Οι χώρες πρώτης υποδοχής, συγκεκριμένα, είναι αυτές που θα κληθούν να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος, και η Ελλάδα θα επωμιστεί πολύ μεγάλο κομμάτι του. Το Νέο Σύμφωνο, νομοθετεί την «χορηγία» αντί της πραγματικής αλληλεγγύης μεταξύ εταίρων. Τα χρηματοδοτούμενα Γκουαντάναμο επί ευρωπαϊκού εδάφους, αντί της ανθρωπιάς, της αποδοχής και της ένταξης.
Με τη χθεσινή ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο, η Ευρώπη εμπεδώνει την στροφή της στα ακροδεξιά. Είναι πλέον προφανής σε όλους η αδήριτη ανάγκη μιας νέας, προοδευτικής Ευρωβουλής, που θα μπορεί να βάλει τον άνθρωπο μπροστά από το μίσος, την ξενοφοβία και τα πενιχρά αφηγήματα της άκρας δεξιάς.
Η χθεσινή μέρα, όπως ανέφερα και στην παρέμβαση μου στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, είναι πράγματι μαύρη. Μαύρη μέρα, για την Ευρώπη, και για την Ελλάδα. Μαύρη μέρα για τους κατατρεγμένους αυτού του κόσμου.
Όμως η μάχη μας δεν τελειώνει εδώ. Ο αγώνας μας δεν τελείωσε εχθές.
Είμαστε και παραμένουμε εδώ.
Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε με κάθε τρόπο για ένα κοινό μέλλον Ευρωπαϊκό, προοδευτικό, ανθρώπινο.
Για ένα μέλλον που να μας χωράει όλους.
11/4/2024
