Πρόσφατα υπογράφτηκε από τον Γενικό Γραμματέα Δασών εγκύκλιος η οποία καλεί τις Δασικές Υπηρεσίες στις σχετικές γνωμοδοτήσεις τους για έργα ΑΠΕ να αναδεικνύουν τη “διττή αποστολή” και το ρόλο της διάνοιξης δασικών οδών στο πλαίσιο συνοδών έργων ΑΠΕ. Η “διττή αποστολή” έγκειται στην εξυπηρέτηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ αφενός και την αντιπυρική θωράκιση και επιτήρηση των δασών αφετέρου. Δείτε εδώ: https://dasarxeio.com/2024/12/23/141428
Με αφορμή αυτήν την εγκύκλιο, η Βασιλική Κατή, Καθηγήτρια του Πανεπ. Ιωαννίνων και Υπεύθυνη του Εργαστηρίου Biodiversity Conservation Lab, έγραψε άρθρο, το οποίο αποδεικνύει βάσει επιστημονικών στοιχείων ότι οι δασικοί δρόμοι δε μειώνουν αλλά αυξάνουν τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών. Δείτε το άρθρο εδώ: https://dasarxeio.com/2025/01/07/141569
Συνοψίζοντας, το άρθρο εξηγεί ότι:
1. Μόνο οι σωστά σχεδιασμένοι δρόμοι μπορούν να έχουν θετικό ρόλο στην πυρασφάλεια/πυρόσβεση. Τέτοιοι δρόμοι πρέπει να σχεδιαστούν βάσει ειδικών μελετών για τη συμπεριφορά της φωτιάς στην εκάστοτε περιοχή. Οι δρόμοι που ανοίγονται με άλλη προτεραιότητα (όπως είναι π.χ. η εξυπηρέτηση αιολικών εγκαταστάσεων) δεν πληρούν αυτό το κριτήριο.
2. Στην πραγματικότητα, οι πρόχειρα σχεδιασμένοι δασικοί δρόμοι αυξάνουν τις πυρκαγιές. Αυτό έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες για όλη τη Μεσόγειο. Η δε διάνοιξη δρόμων σε πιο αδιατάρακτα φυσικά οικοσυστήματα χαμηλής ανθρωπογενούς όχλησης έχει αποδειχθεί πως εντείνει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
3. Πρόσφατη έρευνά του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων απέδειξε πως οι δασικές περιοχές χωρίς δρόμους είναι πολύ πιο ανθεκτικές στις πυρκαγιές. Η έρευνά χειρίστηκε τα δεδομένα των δασικών πυρκαγιών για την Ελλάδα την περίοδο 2008-2022. Έγινε σύγκριση των πυρκαγιών στις δασικές εκτάσεις που δεν έχουν δρόμους, δηλαδή εμπίπτουν σε Περιοχές Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ), και εκτός αυτών, δηλαδή στις δασικές εκτάσεις με οδικό δίκτυο. Βρέθηκε πως οι πρώτες καίγονται πολύ λιγότερο: το ποσοστό των καμένων δασικών εκτάσεων ανά 100 τ.χλμ. ήταν 2.7 φορές μικρότερο εντός των ΠΑΔ από ότι εκτός. Η συχνότητα εκδήλωσης της πυρκαγιάς (αριθμός πυρκαγιών ανά 100 τ.χλμ) ήταν επίσης μικρότερη στις δασικές εκτάσεις εντός των ΠΑΔ.
4. Για την μείωση της συχνότητας και καταστροφικότητας των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, η κ. Κατή προτείνει 3 μέτρα:
α) Κανένας νέος δρόμος δεν πρέπει να διανοιχτεί στο εξής στα αρχέγονα και παλαιά δάση.
β) Κανένας νέος δρόμος δεν πρέπει να διανοιχτεί στο εξής στις Περιοχές Άνευ Δρόμων με έκταση ≥10 τ.χλμ
γ) Κάθε νέος δασικός δρόμος θα πρέπει να συνοδεύεται από ολοκληρωμένη μελέτη σκοπιμότητας.
Στην εικόνα βλέπουμε τη διάνοιξη οδού στην κορυφογραμμή του Όρους Κασιδιάρης στην Ήπειρο, για την δημιουργία αιολικού σταθμού. Στη διάνοιξη αυτή κόπηκαν χιλιάδες δέντρα και κακοποιήθηκε βάναυσα το ανάγλυφο του βουνού.
