Η ακρίβεια εκτίναξε τον αριθμό των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για βασικά αγαθά. Το 65,1% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού, το 52,8% για είδη διατροφής, το 51,9% για θέρμανση και το 34,7% για υγεία και φάρμακα. Τον Μάρτιο θα χρειαστεί να διαθέσουμε έναν ολόκληρο κατώτατο μισθό -πάνω από 600 ευρώ- για να αγοράσουμε 200 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης, 400 κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος και 100 λίτρα βενζίνης, σύμφωνα με τον Δρ. Λευτέρη Κιοσέ, CEO του Ινστιτούτου Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών.
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε κύριε Κιοσέ με την έρευνα του Ινστιτούτο Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών σχετικά με την ακρίβεια για την οποία έχετε την ευθύνη και την επιμέλεια. Άλλωστε αν κάποιος κάνει μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ ήδη βλέπει αυξήσεις και ανατιμήσεις.
Είναι δεδομένο ότι έχουμε ανατιμήσεις. Δεν γίνεται να μην έχουμε και μάλιστα είναι οι μεγαλύτερες την τελευταία εικοσαετία, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων οι οποίοι δυστυχώς έχουν συμπέσει. Ο κυριότερος είναι σαφώς η πανδημία , από εκεί ξεκινάνε όλα. Υπάρχουν και άλλοι δευτερεύοντες παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την κατάσταση όπως είναι οι παραγωγοί, η ζήτηση στις χώρες της ανατολικής Ασίας που επηρεάζουν γενικότερα την κατάσταση και επιβαρύνουν το όλο θέμα και φυσικά πλέον σιγά σιγά θα έχουμε και το θέμα της Ουκρανίας το οποίο αρχίζει να επηρεάζει και αυτό με την σειρά του τα διάφορα κόστη. Το κόστος ενέργειας σχετίζεται με την πανδημία, κανονικά θα έπρεπε να το αντιμετωπίζουμε σαν ένα ξεχωριστό θέμα. Δηλαδή η αύξηση του κόστους ενέργειας είναι κάτι που ξεχωριστά από μόνο του θα οδηγούσε σε ανατιμήσεις. Είναι ίσως το πιο φλέγον που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ίσως και περισσότερο από το θέμα της Ουκρανίας. Αυτοί οι παράγοντες -πανδημία και κόστος ενέργειας και μετά το θέμα της Ουκρανίας- δημιουργεί αυτό το φαινόμενο που αντιμετωπίζουμε πλέον στην καθημερινότητά μας.
Και παράλληλα έχουμε και εκτίναξη του πληθωρισμού. Και αυτό δεν επηρεάζει και τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά; Διάβαζα κάπου ότι μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο ο μισθός ενός μέσου εργαζόμενου εξανεμίζεται.
Ο πληθωρισμός θα λέγαμε ότι είναι το αποτέλεσμα των παραπάνω που αναφέραμε. Δηλαδή η αύξηση σε αυτούς τους παράγοντες και ειδικά στο κόστος ενέργειας οδηγεί σε μια συνολική αύξηση του κόστους σε διάφορους τομείς της οικονομίας οι οποίοι κυκλικά επηρεάζουν στο τέλος και το κόστος παραγωγής και το μεταφέρει μετά και στο κομμάτι της διαβίωσης ως οτιδήποτε έχουμε να αντιμετωπίσουμε και αυτό προκαλεί τον πληθωρισμό.
Μπορούν να αποτιμηθούν συνέπειες αυτής της κατάστασης, στον οικογενειακό προγραμματισμό ακόμα και στους δεσμούς τις κοινωνίας ακόμα και στην ψυχολογία των ανθρώπων;
Το ποσοστό του ετήσιου πληθωρισμού τακτικά είναι ένα ποσοστό που αν δεν αυξηθούν αντίστοιχα οι μισθοί πρακτικά θα ήταν το διαθέσιμο σώμα των καταναλωτών. Δηλαδή αν πούμε ότι θα κλείσουμε τον χρόνο με έναν πληθωρισμό 3-4%, αυτό σημαίνει ότι σε έναν χρόνο θα έχουν μειωθεί τα εισοδήματά κατά 3-4%, αν δεν αυξηθούν στην πορεία κατά κάποιο τρόπο. Αυτό είναι το πρακτικό αποτέλεσμα στην τσέπη μας.
Τα μέτρα που προτείνονται ή παίρνει η κυβέρνηση θεωρείτε ότι είναι αποτελεσματικά; Ποιες λύσεις θα μπορούν ενδεχομένως να υπάρξουν έτσι ώστε να υπάρξει ανακούφιση των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων;
Ό,τι μπορεί να γίνει, πρέπει να γίνει! Γιατί είναι μια καταιγίδα, είναι κάτι που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από τις επιχειρήσεις μόνο, από την πολιτεία μόνο, από τους καταναλωτές μόνο. Είναι κάτι τόσο μεγάλο που θα πρέπει όλα να πάρουν ένα μερίδιο σε αυτό το κομμάτι και πάλι δεν θα εκμηδενιστούν οι συνέπειές του. Αυτή την στιγμή η πολιτεία έχει πάρει κάποια μέτρα τα οποία είναι σημαντικά αλλά με βάση την έξαρση και το μέγεθος του φαινομένου, η δική μας άποψη είναι ότι πρέπει να γίνουν και άλλα πράγματα. Το κομμάτι των φόρων είναι κάτι που θεωρούμε ότι θα βοηθούσε και δεν θα έχει και τόσο έντονο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Ειδικά στο κομμάτι των τροφίμων. Δηλαδή να μειωθεί το ΦΠΑ στο κομμάτι των τροφίμων είναι κάτι που δεν θα είχε κόστος για την πολιτεία αλλά θα είχε όφελος για τον καταναλωτή. Αλλά σίγουρα πρέπει να παρθούν κάποια μέτρα και η εικόνα που έχουμε βέβαια είναι ότι θα γίνει αυτό, απλώς δεν είναι ακόμα ο κατάλληλος χρόνος. Η εικόνα που έχουμε είναι ότι σε όλη την Ευρώπη όχι μόνο στην Ελλάδα θα γίνουν ανατιμήσεις γιατί δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Είναι μονόδρομος σε έναν βαθμό.
Εν τω μεταξύ και στο λιανεμπόριο υπάρχουν επιπτώσεις διότι όταν τα νοικοκυριά καταναλώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό των χρημάτων που μπαίνει σε μια οικογένεια σε έναν προϋπολογισμό για τα βασικά ήδη ανάγκης και τα αγαθά σημαίνει ότι πάει πίσω τα δευτερεύοντα όπως είναι η υπόδυση, η ένδυση. Έτσι δεν είναι;
Σίγουρα θα πληγούν πολύ περισσότερο αυτές οι κατηγορίες από τα είδη πρώτης ανάγκης όπως είναι τα τρόφιμα. Ολες οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν το πολύ μεγάλο πρόβλημα του κόστους ενέργειας, οπότε αν δεν αντιμετωπίσουμε πρώτα το κόστος ενέργειας για τις επιχειρήσεις όλα τα υπόλοιπα είναι σε δεύτερη μοίρα. Πρέπει πρώτα να δούμε πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το θέμα της ενέργειας και μετά να πάμε στα υπόλοιπα.
Βλέπετε να βγαίνουμε γρήγορα από αυτή την κρίση; Λέγανε στην αρχή για 2-3 μήνες και τώρα μιλούν για το τέλος του 2022 και βλέπουμε…
Με τις εξελίξεις που έχουμε δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνει σε μια εβδομάδα, οπότε είναι παρακινδυνευμένο ό,τι και να πούμε. Η ελπίδα όλων μας είναι να είναι κάτι αρκετά σύντομο και να επιστρέψουμε στην κανονικότητα το συντομότερο δυνατόν.
