Του Λάμπρου Δεμερτζή
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα από τη Χώρα βρίσκεται ο μεγαλύτερος υγρότοπος της Νάξου και των Κυκλάδων έκτασης 1700 στρεμμάτων, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ). Στα βόρεια βρίσκεται μια αμμώδης παραλία, η Λαγκούνα, η οποία καλύπτεται από αμμοθίνες, αλμυρίκια, θαλάσσιους κρίνους και αποτελεί ενδιαίτημα ειδών ορνιθοπανίδας που τρέφονται και φωλιάζουν στην άμμο.
Χωρίς κανείς να κατανοήσει το γιατί – αν και οι λόγοι είναι προφανώς τουριστικοί- , ο δήμος προχώρησε σε διάνοιξη δρόμου κατά το παρελθόν. Στη συνέχεια έκλεισε και πάλι άνοιξε. Ένας δρόμος ο οποίος από πολλούς χαρακτηρίζεται παράνομος, –δίπλα στο πρώτο φανάρι στον δρόμο του αεροδρομίου-. Γιατί όμως άνοιξε και πάλι; Τον Αύγουστο επιχειρηματίες του νησιού βρέθηκαν με τον δήμαρχο Δημήτρη Λιανό και του ζήτησαν να μπορούν να μπαίνουν με τα οχήματά τους στην παραλία.
Στις διαμαρτυρίες της Περιβαλλοντικής Κίνησης Νάξου και του Συλλόγου Προστασίας Άγριας Ζωής, ο αστυνομικός διοικητής του νησιού απάντησε πως διενεργήθηκε αυτοψία από τον ίδιο, τον δήμαρχο και την αρμόδια εισαγγελική αρχή, κατά την οποία δεν βρέθηκε τίποτε το επιλήψιμο, με την εισαγγελέα Πρωτοδικών Νάξου να θεωρεί ότι πραγματοποιείται ήπια δραστηριότητα.
Άννα Μαρία Κουμανούδη πρόεδρος ΠΕΚΙΝ
«Αυτοψία για τα μάτια του κόσμου»
«Είχαν αρχίσει να γίνονται κάποιες παρεμβάσεις. Πήγαμε κάναμε την καταγγελία και το αποτέλεσμα ήταν να γίνει πιο μεγάλη η διάνοιξη του δρόμου μετά την επίσκεψη του εισαγγελέα. Δεν είχε καμία αντίδραση» σημειώνει η Άννα Μαρία Κουμανούδη, πρόεδρος της Περιβαλλοντικής Νάξου. «Τα ζώα άγριας ζωής πρέπει να προστατευτούν και να οριοθετήσουν εμφανώς με ταμπέλες και με εμφανή όρια ώστε και ο κόσμος και οι τουρίστες να γνωρίζει τι συμβαίνει σε εκείνη την περιοχή.
Οσον αναφορά την διάνοιξη του δρόμου στον υδροβιότοπο από τον δήμο;
Έγινε καταγγελία και εκ μέρους της άγριας ζωής και από την ΠΕΚΙΝ στον εισαγγελέα. Ο εισαγγελέας πήγε και έκανε αυτοψία εκεί συνοδευόμενος από τον δήμαρχο και τον διοικητή του τμήματος. Δεν ξέρουμε ακόμα που καταλήξανε μετά την αυτοψία, γιατί δεν κάλεσαν ούτε την ΠΕΚΙΝ ούτε την άγρια ζωή για να είναι παρόντες. Το αποτέλεσμα τελικά ήταν να γίνει πιο μεγάλη η διάνοιξη του δρόμου μετά την επίσκεψη του εισαγγελέα. Δεν υπήρξε καμία αντίδραση.
Άρα αυτό σημαίνει ότι ενδεχομένως το αίτημα σας το έκρινε νόμιμο…
Μα δεν είναι νόμιμο. Δεν μπορεί τα αυτοκίνητα να κατεβαίνουν πάνω στην παραλία και να γίνεται διάνοιξη δρόμων στην περιοχή άγρια ζωή. Είναι γραμμένο και από την νομοθεσία. Και να συμπληρώσω ότι δεν μιλάμε μόνο για την Λαγκούνα που είναι κοντά στην Χώρα, μιλάμε και για την άλλη λίμνη που είναι στην περιοχή της μικρής βίγλας που και εκεί κάνουν διάνοιξη να χυθούνε τα νερά όταν αρχίζει να ανοίγει ο καιρός κάνουν ρυάκια και πάνε τα νερά μέσα στα θάλασσα.»
Δρ. Βασίλης Θεωνάς Φυσικός ΕΚΠΑMSc Επιστήμης των Υλικών Μελετητής Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
«Στο δήμο να ρωτήσουν και να μάθουν τη νομοθεσία»
«Άγνοια νόμου δεν υπάρχει. Ο δήμος είναι επαρκώς στελεχωμένος οπότε θα μπορούσαν να έχουν ρωτήσει και την τεχνική υπηρεσία περιβάλλοντος οι οποίοι είμαι βέβαιος ότι έχουν πλήρη γνώση αλλά και τους νομικούς τους συμβούλους» τονίζει ο Βασίλης Θεωνάς φυσικός και μελετητής Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. «Υπάρχει ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την προστασία και των καταφυγίων άγριας ζωής (ΚΑΖ) που είναι ουσιαστικά και ο ίδιος νόμος ο γνωστός Ν.3937/2011 θέτει τα ΚΑΖ ως περιοχές προστασίας της φύσης αμέσως κάτω από τις περιοχές natura. Το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των ΚΑΖ είναι το ίδιο με αυτό που προστατεύει τις περιοχές natura απλά δεν έχουν ευρωπαϊκή προστασία οι ντόπιοι. Έχουν εθνική».
Αυτό ήταν εις γνώσιν του δήμου που πήγε και έκανε την διάνοιξη του δρόμου;
Δεν υπάρχει άγνοια νόμου. Θεωρώ ότι ο δήμος είναι επαρκώς στελεχωμένος όποτε θα μπορούσαν να έχουν ρωτήσει και την τεχνική υπηρεσία περιβάλλοντος οι οποίοι είμαι βέβαιος ότι έχουν πλήρη γνώση αλλά και τους νομικούς τους συμβούλους.
Οι επιπτώσεις ποιες είναι για την περιοχή και το καταφύγιο;
Πρόκειται για έναν παράκτιο υδρότοπο ο οποίος περιοδικά ξεραίνεται, είναι εντελώς φυσιολογικό αυτό αλλά το ότι είναι ξερός, δεν σημαίνει ότι είναι νεκρός. Ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της άμμου, υπάρχει ζωή, η οποία ζωή είναι μικροοργανισμοί οι οποίοι πρέπει να διατηρηθούν και πρέπει να αρχίζουν να ζουν για να διατηρούν την οικολογική σημασία στον υγρότοπο όταν αυτός έχει νερό. Δεν είναι προστατευόμενος μόνο όταν έχει νερό και τον επισκέπτονται τα πουλιά είναι προστατευόμενος όλο τον χρόνο. Συνεπώς οι επιπτώσεις που ενδεχομένως έχουν προκύψει από την διέλευση βαρέων οχημάτων, από την διάνοιξη του δρόμου, ξέχωρα από όσους έχουν μπει μέσα για να κάνουν σερφ, ο δρόμος αυτός είναι ανοιχτός και μπορώ να μπω εγώ με μια γουρούνα και να κάνω την βόλτα μου να μπω με μια μηχανή μοτοκρός να κάνω την πλάκα μου. Κανονικά ο δρόμος αυτός θα έπρεπε να ξανακλείσει!
Έχετε στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση εσείς;
Αυτοί είναι οι στόχοι και της ΠΕΚΙΝ της οποία είμαι μέλος αλλά και του συλλόγου προστασίας άγριας ζωής που επίσης είμαι μέλος. Ο υγρότοπος πρέπει να παραμείνει υγρότοπος και η ζώνη προστασίας να προστατεύεται από όλους όσους έχουν θεσμικό ρόλο να την προστατέψουν, δηλαδή διεύθυνση περιβάλλοντος του δήμου, δασαρχείο, διεύθυνση περιβάλλοντος περιφέρειας.»
Ο υγροβιότοπος της Αλυκής είναι μοναδικός στις Κυκλάδες και η προστασία του είναι καθήκον όλων. Οι αρμόδιες αρχές είναι υποχρεωμένες να προστατεύσουν αυτό το φυσικό κεφάλαιο της Νάξου.