Παράκτιοι ψαράδες σε Άνδρο και Κύθνο υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές
Το πρόγραμμα «Μετασχηματίζοντας την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας στη Μεσόγειο» υλοποιήθηκε από το WWF Ελλάς, με τη συμμετοχή παράκτιων αλιέων και άλλων εμπλεκόμενων φορέων, με στόχο να παραμείνουν τόσο οι θάλασσες ζωντανές, όσοι και οι παράκτιοι ψαράδες «ζωντανοί». Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα, το οποίο ολοκληρώνεται μετά από πεντέμισι χρόνια, προώθησε την υιοθέτηση και την εφαρμογή βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών, καθώς και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των αλιέων.
Μέσω αυτού του προγράμματος, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, οι κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς με την παράκτια αλιεία στην περιοχή, κάθισαν στο ίδιο τραπέζι διαβούλευσης, συστήνοντας την Επιτροπή Συνδιαχείρισης Παράκτιας Αλιείας Βορείων Κυκλάδων. Αλιείς, επιστήμονες, περιβαλλοντικές οργανώσεις και εκπρόσωποι της διοίκησης – συνολικά περίπου 18 άτομα- συνέβαλαν ενεργά και ουσιαστικά στον σχεδιασμό μιας σειράς δράσεων διαχείρισης της αλιευτικής δραστηριότητας.
Ο κύκλος των συναντήσεων των μελών της Επιτροπής Συνδιαχείρισης ολοκληρώθηκε με την 5η κατά σειρά συνεδρίασή τους στις 31 Ιανουαρίου και 1 Φεβρουαρίου 2023 στην Αθήνα. Κατά τη συνάντηση αυτή, πραγματοποιήθηκε ένας απολογισμός σχετικά με την εφαρμογή των βιώσιμων πρακτικών αλιείας που είχαν συμφωνηθεί και εφαρμόζονται από τους αλιείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα από τον Απρίλιο του 2022. Οι εκπρόσωποι των ψαράδων μετέφεραν την εμπειρία τους και τα μέχρι τώρα θετικά αποτελέσματα που έχουν δει στην καθημερινότητά τους, ενώ συζητήθηκε και ανάγκη για τη συνέχιση εφαρμογής των βιώσιμων πρακτικών αλιείας και στο μέλλον.
Παράλληλα, στην Επιτροπή παρουσιάστηκαν τα πλεονεκτήματα και οι προκλήσεις που προέκυψαν από την πρόσφατη πιλοτική τοποθέτηση και χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών εντοπισμού θέσης από τους αλιείς. Οι συσκευές εντοπισμού χρησιμοποιούνται για την άμεση παρακολούθηση της εφαρμογής των βιώσιμων πρακτικών, και αποτελούν ένα πολύτιμο νέο εργαλείο για την αξιολόγηση της διαχείρισης της αλιείας και για τη συλλογή αξιόπιστων επιστημονικών δεδομένων.
Σε σχέση με τις δράσεις που υλοποιήθηκαν για την αποτελεσματικότερη πρόσβαση στην αγορά, παρουσιάστηκαν τα συνολικά συμπεράσματα από την έρευνα του WWF σε επιλεγμένα εστιατόρια, αναφορικά με τη δυνητική προμήθεια βιώσιμων αλιευμάτων από τους ψαράδες των δύο νησιών. Τα εστιατόρια αυτά, που ήδη πιστεύουν στις υπεύθυνες προμήθειες ψαρικών, είναι αρχικά θετικά στην πρωτοβουλία και στα προϊόντα βιώσιμης αλιείας. Το προσεχές διάστημα ολοκληρώνεται η σύνταξη μιας μελέτης σκοπιμότητας που εξετάζει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός συλλογικού σχήματος των ψαράδων, μέσω του οποίου θα μπορούν να προωθούνται συλλογικά τα βιώσιμα αλιεύματα, σε στοχευμένα εστιατόρια ανά την Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της 5ης συνεδρίασης της Επιτροπής Συνδιαχείρισης, παρουσιάστηκαν και άλλες δράσεις που πραγματοποιούνται σχετικά με τη μικρή παράκτια αλιεία στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο. Εκπρόσωποι από την πρωτοβουλία Amorgorama παρουσίασαν την προσπάθεια που γίνεται στην Αμοργό για την υιοθέτηση ενός βιώσιμου τρόπου αντιμετώπισης της ολοένα αυξανόμενης ρύπανσης των ακτών από πλαστικά και της υπεραλίευσης στο Αιγαίο.
Από την πλευρά του, το WWF παρουσίασε την πρόταση του για την υιοθέτηση συμμετοχικών σχημάτων διαχείρισης της αλιείας σε θεσμικό επίπεδο στην Ελλάδα, με σκοπό την έναρξη διαλόγου μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται με την αλιεία σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Τέλος, στη συνάντηση συμμετείχε μέσω απομακρυσμένης σύνδεσης, εκπρόσωπος από τη Γενική Επιτροπή για την Αλιεία στη Μεσόγειο (GFCM), η οποία παρουσίασε το περιφερειακό σχέδιο δράσης για την αλιεία στη Μεσόγειο (RPOA), μεταφέροντας την ανάγκη για προώθηση και εφαρμογή της συνδιαχείρισης και την ενεργή συμμετοχή των αλιέων στη διαδικασία διαμόρφωσης νόμων και κανόνων για τη διαχείριση της αλιείας.
Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα, το WWF παρουσίασε επίσης τις δράσεις που προγραμματίζει για τα επόμενα χρόνια, με στόχο:
- Την παγίωση και επέκταση της προσπάθειας μετασχηματισμού της μικρής παράκτιας αλιείας στην περιοχή των Β. Κυκλάδων και ευρύτερα, μέσω της προώθησης των βιώσιμων πρακτικών σε άλλους αλιείς και εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και μέσω της υποστήριξης των ψαράδων με κατάλληλα εργαλεία και μηχανισμούς, για τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου.
- Την προώθηση ενός συστήματος συμμετοχικής διαχείρισης της αλιείας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο μέσω διάχυσης καλών πρακτικών και εμπειριών, καθώς και εργαλείων συμμετοχικής διαχείρισης.
«Τα τελευταία πεντέμισι περίπου χρόνια, συνεργαστήκαμε στενά με αλιείς από την Άνδρο και την Κύθνο στο πλαίσιο του προγράμματος “Μετασχηματίζοντας την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας στη Μεσόγειο”, το οποίο ξεκίνησε ταυτόχρονα σε 4 χώρες της Μεσογείου. Καταγράψαμε τα προβλήματα που ταλανίζουν τον κλάδο της παράκτιας αλιείας στην περιοχή, ενώ οι ψαράδες, συμμετέχοντας και αποτελώντας κομμάτι μιας Μεσογειακής πρωτοβουλίας, είχαν την ευκαιρία να λειτουργήσουν ως κομβικός κρίκος της αλυσίδας, ανταλλάσσοντας γνώσεις και εμπειρίες με αλιείς από διάφορες χώρες. Είναι ξεκάθαρο πως οι θετικές αλλαγές που επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια μπορούν να συνεχιστούν και να διευρυνθούν σε ακόμα μεγαλύτερη κλίμακα μέσα από τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή των τοπικών αλιευτικών κοινοτήτων και των άμεσα εμπλεκομένων φορέων. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, καθώς δίνει φωνή στους ψαράδες, επιτρέποντάς τους να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων, χτίζοντας έτσι,ένα παράδειγμα προς μία βιώσιμη αλιεία», τονίζει ο Μιχάλης Μαργαρίτης, υπεύθυνος αλιείας πεδίου στο WWF Ελλάς.
