Περιθώριο έως τις 31/1/2024 έχουν οι περίπου 1,3 εκατ. μη μισθωτοί ασφαλισμένοι προκειμένου να επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν, ώστε να καταβάλλουν την επόμενη χρονιά τις αυξημένες εισφορές που θα προκύψουν.
Το τελικό ποσοστό της αύξησης των εισφορών για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους θα
κριθεί από τα στοιχεία που θα δημοσιεύσει η ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του 2023, κάτι που αναμένεται να συμβεί στις 12 Ιανουαρίου. Εν συνεχεία το υπουργείο Εργασίας, με διαπιστωτική πράξη, θα επικυρώσει τις αυξήσεις της νέας χρονιάς.
Ήδη, πάντως, η προετοιμασία που γίνεται στις αρμόδιες υπηρεσίες είναι για αυξήσεις στα όρια που έχει υπολογιστεί ο πληθωρισμός για το τρέχον έτος, δηλαδή στο 3,9%, όπως καταγράφηκε και στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού.
Οι αναπροσαρμογές
Πρόκειται για τη δεύτερη διαδοχική χρονιά που αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών, μετά το 9,6% που είχε προκύψει το 2023, σε σχέση με τον πληθωρισμό που είχε καταγραφεί το 2022.
Με αυτό ως δεδομένο, η «Ν» παρουσιάζει τις νέες ασφαλιστικές κατηγορίες, όπως αναμένεται να προκύψουν για το 2024, για το σύνολο των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
Για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους η πρώτη κατηγορία, από 230,25 ευρώ, θα ανέλθει στα 239,23 ευρώ. Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν άλλα 10 ευρώ, που είναι η έξτρα εισφορά υπέρ ΔΥΠΑ, που ισχύει όμως για όλες τις ασφαλιστικές κατηγορίες ανεξαιρέτως.
Πρέπει να τονιστεί ότι γίνεται ειδική μνεία στην πρώτη κατηγορία, αφού παραδοσιακά αποτελεί την επιλογή σχεδόν του 90% των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
Αντίστοιχα, η δεύτερη κατηγορία, από 276,31 ευρώ φέτος, αναμένεται να αυξηθεί σχεδόν 11 ευρώ τον μήνα και να ανέλθει στα 287,09 ευρώ.
Η τρίτη κατηγορία θα φτάσει τα 344,04 ευρώ, 13 ευρώ περισσότερα από τα 331,13 ευρώ που είναι τώρα.
Η τέταρτη κατηγορία αναμένεται να ανέλθει στα 413,54 ευρώ, αυξημένη κατά 15 ευρώ τον μήνα, από τα 398,02 φέτος.
Η πέμπτη και προτελευταία κατηγορία θα ανέλθει από τα 476,96 ευρώ στα 495,56, αυξη-
μένη κατά σχεδόν 19 ευρώ σε μηνιαία βάση.
Η έκτη και τελευταία ασφαλιστική κατηγορία θα φτάσει στα 644,80 ευρώ, δηλαδή 24,20 ευρώ περισσότερα από τα 620,60 ευρώ φέτος.
Τι ισχύει για αγρότες
Ανάλογη επιβάρυνση, όμως, πρόκειται να υποστούν και οι αγρότες που καταβάλλουν επίσης εισφορές επιλέγοντας ασφαλιστική κατηγορία. Γι’ αυτούς το ασφάλιστρο στην πρώτη κατηγορία είναι φέτος 137,06 ευρώ και του χρόνου θα αναπροσαρμοστεί στα 142,41 ευρώ.
Στη δεύτερη κατηγορία, από 164,47 ευρώ σήμερα, αναμένεται να αυξηθεί στα 170,88 ευρώ. Στην τρίτη κατηγορία θα ανέλθει στα 205,07 ευρώ τον μήνα, από 197,37 ευρώ φέτος.
Στην τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία υπολογίζεται ότι θα φτάσει στα 246,08 ευρώ, από
236,84 τη φετινή χρονιά. Στην πέμπτη κατηγορία θα ανέλθει, από 285,09 ευρώ φέτος, σε 296,21 ευρώ το 2024 και στην έκτη και τελευταία κατηγορία θα φτάσει στα 386,20 ευρώ, από 371,70 ευρώ σήμερα.
Πώς επηρεάζει τη σύνταξη η ασφαλιστική βαθμίδα
Hδη από το 2020 έχουν θεσπιστεί έξι διαφορετικές ασφαλιστικές κατηγορίες που μπορεί να επιλέξει ο μη μισθωτός τις εισφορές που θα καταβάλλει σε μηνιαία βάση.
Έτσι και αλλιώς, η ενεργοποίηση της όποιας επιλογής γίνει, θα πραγματοποιηθεί κατά την
έκδοση των εισφορών του Ιανουαρίου του 2024, κάτι που αναμένεται να συμβεί εντός του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου. Όσοι ασφαλισμένοι ξεχάσουν ή εν γνώσει τους δεν κάνουν την παραμικρή επιλογή, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα παραμείνει ενεργή η ασφαλιστική κατηγορία της προηγούμενης χρονιάς, δηλαδή του 2023 στην προκειμένη περίπτωση.
Ειδικοί της Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχουν επισημάνει κατά καιρούς ότι η επιλογή της ασφαλιστικής κατηγορίας πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή για τον κάθε ασφαλισμένο.
Από την κατηγορία που θα επιλεχθεί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η σύνταξη που θα καταβληθεί στο τέλος του εργασιακού βίου. Η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, ως κατώτατη, προσφέρει αντίστοιχα πολύ χαμηλές συντάξεις στα επίπεδα των 650 ευρώ, το πολύ.
Μπορεί, λοιπόν, σε πρώτο επίπεδο να αποτελεί μία ασφαλή επιλογή, καθώς το ποσό που
καλείται να καταβάλλει ο ασφαλισμένος -θεωρητικά και πρακτικά- είναι το πιο μικρό, όμως αντίστοιχα αποφέρει και πολύ χαμηλές συντάξεις.
Γι’ αυτό και παρατηρείται το φαινόμενο, όσο πιο κοντά στη συνταξιοδότηση βρίσκονται οι ασφαλισμένοι, τόσο περισσότεροι εξ αυτών να επιλέγουν κάποια από τις υψηλότερες
ασφαλιστικές κατηγορίες, για να βελτιώσουν κάπως το τελικό ποσό της σύνταξης που θα λάβουν. Μόνο που αυτό θα πρέπει να το κάνουν έγκαιρα, διαφορετικά η όποια αύξηση στη σύνταξή τους θα είναι μηδαμινή.
Οι οδηγίες του ΕΦΚΑ για την υποβολή των αιτήσεων
Έγγραφο του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) ορίζει τις οδηγίες χρήσης για την επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας και επισημαίνει ότι είναι υποχρεωτική η συγκεκριμένη διαδικασία από όλους τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν σχετική ηλεκτρονική αίτηση, που καταχωρείται από τα αντίστοιχα συστήματα του Φορέα. Για τη χρήση της υπηρεσίας που θα υποβληθεί η
ανάλογη αίτηση, οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες) θα πρέπει να ταυτοποιηθούν με τους κωδικούς Taxis και του ΑΜΚΑ που διαθέτουν.
Στο σχετικό έγγραφο ορίζεται ότι κατά την είσοδο στην σχετική υπηρεσία:
- Ανακαλούνται τα στοιχεία ταυτότητας του κάθε ασφαλισμένου ξεχωριστά.
- Παρέχονται οδηγίες και μηνύματα για την υποβολή της αίτησης.
- Απεικονίζονται οι ασφαλιστικές κατηγορίες που αντιστοιχούν στην ιδιότητα ασφάλισης του κάθε ασφαλισμένου.
- Παρέχεται ειδικό πεδίο για δήλωση παράλληλης μισθωτής απασχόλησης, εάν και εφόσον υπάρχει κάτι τέτοιο από την πλευρά του ασφαλισμένου.
- Καταχωρείται και αποθηκεύεται η υποβολή της αίτησης – δήλωσης στην οριστική της μορφή.
- Χορηγείται αριθμός συστήματος και αποδεικτικό καταχώρησης της εν λόγω αίτησης – δήλωσης.
