Παρά την καταγωγή από τη Σαντορίνη –ομολογώ την αμαρτία μου–, δεν έχω επισκεφθεί ποτέ τη Θηρασιά. Ο δορυφόρος της Θήρας βαστά ακόμα την καθημερινότητα που περιέγραφε η γιαγιά μου για το προπολεμικό Φηροστεφάνι: μια κοινότητα ανθρώπων σφιχτοδεμένη, υπάκουοι στους κανόνες που θέτουν το ίδιο το τοπίο και το κλίμα του νησιού, λιγοστοί επισκέπτες, εσωστρέφεια και μέτρο. Το νησάκι, που απέχει ακτοπλοϊκώς επτά λεπτά, παρέμεινε από την αρχαιότητα έως σήμερα στη σκιά της «μεγάλης στεριάς». Ετσι αποκαλούν οι Θηρασιώτες την απέναντι πλευρά, όπως μας λέει και η ομότιμη καθηγήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, Κλαίρη Παλυβού, που μαζί με την καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας Ιριδα Τζαχίλη έκαναν μια πολυετή έρευνα για τον τόπο.
Αν εξαιρέσει κανείς τη δική τους στοργή, λίγοι έχουν σκύψει πάνω από αυτή την terra incognita πλάι σε έναν από τους γνωστότερους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Ανάμεσά σε αυτούς που θέλουν να εξερευνήσουν τη μαγεία του απείραχτου είναι η ομάδα «Μπουλούκι», μια διεπιστημονική συλλογικότητα αποτελούμενη από νέα παιδιά, κυρίως αποφοίτους Αρχιτεκτονικής, με μεράκι για τις παραδοσιακές τεχνικές. Ορθώς οσμίστηκαν ότι το νησί είναι μια χρονοκάψουλα που διασώζει τρόπους δόμησης, οργάνωσης της ζωής, αντίληψης του τι σημαίνει να διαχειρίζομαι τη Φύση με σοφία.
Το «Μπουλούκι» είχε σχεδιάσει πριν από λίγες ημέρες μια ωραία δράση στον εγκαταλελειμμένο οικισμό του νησιού, την Αγριλιά. Κάποτε ήταν το κύριο χωριό, όμως ήδη από τις αρχές του 20ού και μέχρι το 1950 οι κάτοικοί του έφυγαν για να αναζητήσουν εργασία στην Αθήνα ή στο εξωτερικό. Απέμειναν τα 130 υπόσκαφα σπίτια τους, που τώρα πνίγονται μέσα σε ένα δάσος από φραγκοσυκιές και επιβιώνουν ακέραια μόνο δέκα. Ο στόχος ήταν να καθαριστεί το καλντερίμι και να συλλεχθούν επιστημονικά στοιχεία για τα κονιάματα με ηφαιστειακά υλικά, σε συνεργασία με το ΕΜΠ και το ΕΑΓΜΕ. Στο κοντινό μέλλον θα γινόταν και ένα επιστημονικό συνέδριο εκεί για την έννοια του τοπίου.
Η πανδημία ανάγκασε τα μέλη της ομάδας να αναβάλουν τη δράση για την άνοιξη και το συνέδριο για το 2022. Ωστόσο, μια μικρή αντιπροσωπεία, που είχε την πλήρη υποστήριξη του Δήμου Σαντορίνης και ιδιαιτέρως της αντιδημάρχου Σοφίας Κίτσου, κατάφερε να κάνει μια αυτοψία. Οι αρχιτέκτονες Γρηγόρης Κουτρόπουλος και Παναγιώτης Κωστούλας, μαζί με την αρχιτέκτονα Αννα Ζαχαράκη, τη χημικό μηχανικό Ιωάννα Ντούτση και την τοπική συνεργάτιδα, αρχιτέκτονα Μαρία Θεοδόση, προχώρησαν σε καθαρισμό τμημάτων του καλντεριμιού, αποτύπωση του πρώτου τμήματός του ώς τον εντυπωσιακό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, του 1887, από τους ωραιότερους στο Αιγαίο, και μας έστειλαν μερικές φωτογραφίες για να ξεχαστούμε από την κλεισούρα.
kathimerini.gr
