Το πρώτο υβριδικό Συνέδριο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Γυναικών Κυκλάδων έγινε πραγματικότητα με μεγάλη προσέλευση εκ μέρους των νησιών που απαρτίζουν την Ομοσπονδία, σημαντικούς ομιλητές και περιηγήσεις σε πολιτιστικά μνημεία, τοπία και διαδρομές: Πάρος, Αντίπαρος και Δεσποτικό. Όπως σημειώνει η αντιπρόεδρος του συλλόγου, Άννα Μαυρουδή, η συμβολή των Συλλόγων και Συλλογικοτήτων στη διάσωση, ανάδειξη και προώθηση του πολιτισμού και της πολιτισμικής κληρονομιάς είναι ανεκτίμητη, η πολιτισμική διαχείριση οφείλει να είναι πολυσυμμετοχική και το όφελος της πρέπει να διαχέεται σε όλη την κοινωνία.
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Το συνέδριο κυρία Μαυρουδή έγινε δια ζώσης ή διαδικτυακά;
Ήταν ένα υβριδικό συνέδριο, οι γυναίκες βρεθήκαμε δια ζώσης και είχαμε ομιλητές και ομιλήτριες οι οποίοι συνδέθηκαν διαδικτυακά και υπήρχε και ζωντανή αναμετάδοση οπότε για αυτό το ονομάσαμε και έτσι. Είναι το πρώτο μας υβριδικό, το δωδέκατο στην σειρά και το πρώτο μας υβριδικό.
Για να καταλάβουν όλοι, υβριδικό σημαίνει ότι έχει διάφορους τρόπους που πραγματοποιήθηκε το συνέδριο και το δια ζώσης και το διαδικτυακό. Θέλω να μας πείτε τα συμπεράσματα που βγήκαν.
Το συνέδριο αυτό είχε θέμα την πολιτιστική κληρονομιά των Κυκλάδων με μια διάσταση. Δηλαδή υπήρχε ένα ερώτημα, αν οι γυναίκες είναι απλές παρατηρήτριες στην διαχείριση πολιτιστικής κληρονομιάς ή ενεργές σωματοφύλακες αυτής. Επομένως ήταν ένα συνέδριο που φυσικά δεν φιλοδοξούσε να καλύψει την ιστορία χιλιετιών στους διαφορετικούς πολιτισμούς ανά τους αιώνες, τον κόπο όλων των κατοίκων που μας κληροδότησαν αυτό το μοναδικό ανθρωπογενές τοπίο και τον τρόπο ζωής. Θέλαμε να βάλουμε ακόμα ένα λιθαράκι, να συζητήσουμε ποιά είναι τα διακυβεύματα τον 21ο αιώνα και μάλιστα στην περίοδο του covid και να μιλήσουμε για τον τρόπο που διαχειριζόμαστε την πολιτιστική μας κληρονομιά και για το πώς οι γυναίκες σε αυτό μπορούν να συμβάλουν. Επομένως περιληπτικά τα συμπεράσματα για εμάς ήταν πολύ σημαντικά σε τέσσερις άξονες. Ο πρώτος άξονας είναι η συμβολή των συλλόγων σε αυτό που ονομάζουμε ανάθεση, ανάδειξη και προώθηση του πολιτισμού, η συμβολή τους είναι ανεκτίμητη. Επομένως πρέπει να πούμε πως οι σύλλογοι είναι στον 21ο αιώνα και πως η υπεραξία της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς διαχέεται. Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με την μετοχικότητα της διαχείρισης και τον ρόλο των γυναικών. Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι υπάρχουν σημεία στις Κυκλάδες όπως σε όλη την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, τα ακατοίκητα νησιά, βραχονησίδες στα οποία δεν δίνουμε καμία σημασία όπως είναι η Ρήνια, η Κέρος, η Δήλος όπου η αρχαιολογική δαπάνη έφερε στο φως δείγματα από παλαιότερο πολιτισμό, επομένως θα πρέπει να προστατευθούν και αυτά.
Θέλω να σταθούμε λιγάκι στον διαχρονικό ρόλο των γυναικών και επειδή μας είπατε και για τα ακατοίκητα νησιά. Αυτά τα συμπεράσματα που βγήκαν στο πολιτιστικό κομμάτι δεν νομίζω ότι αφορά μόνο τις γυναίκες, αφορά και τους άνδρες. Εννοώ ότι μήπως έχουμε υποβιβάσει λίγο την πολιτιστική μας κληρονομιά και από δημιουργικοί θεματοφύλακες όλοι μας, είμαστε παρατηρητές;
Έχετε δίκιο γιατί αυτό θέλουμε να τονίσουμε με το συνέδριο αυτό. Δηλαδή ότι πρέπει να ξαναδούμε τον τρόπο με τον οποίο μέχρι τώρα έχουμε διαχειριστεί αυτό τον τεράστιο πλούτο, αυτό το απόθεμα που έχουμε το πολιτιστικό και κυρίως στις Κυκλάδες. Να πούμε εδώ ότι οι Κυκλάδες πιέζονται υπερβολικά από ανάπτυξη και τώρα προσπαθούμε να βάλουμε το τρίπτυχο ήλιος, θάλασσα και το κομμάτι του πολιτισμού και είναι πολύ σωστή αυτή η σύνδεση πρέπει όμως να γίνει με ένα πολυσυμετοχικό τρόπο, δηλαδή να αποφύγουμε την Ταιλανδοποίηση του τουρισμού.
Υπάρχει αυτή η διάθεση και η πρόθεση από το σύνολο των πολιτών; Ας ξεκινήσουμε και από τους ανθρώπους που βρίσκονται μπροστάρηδες όπως είστε εσείς.
Εγώ με την εμπειρία που έχω κάποιων χρόνων και στα κοινά, δηλαδή ως περιφερειακή σύμβουλος και ως εκπαιδευτικός στις Κυκλάδες αλλά και ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ομοσπονδίας, έχω δει όλα αυτά τα χρόνια εκατοντάδες πρωτοβουλίες από συλλόγους, από άτυπες ομάδες, από μεμονωμένα πρόσωπα σε κάθε νησί τα οποία έχουν πραγματικά πρωταγωνιστήσει και στο θέμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Δυστυχώς πολλοί από αυτούς έχουν κατά καιρούς δεχθεί πόλεμο. Πόλεμο οικονομικών συμφερόντων που έχει να κάνει με την αναπτυξιακή λογική που υπάρχει στα νησιά μας.
Και πολλές φορές πίσω από αυτά τα συμφέροντα κρύβεται η πολιτεία η ίδια.
Ακριβώς και ως παράδειγμα θα σας πω ότι είναι απορίας άξιον το ότι δεν υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία για κάτι το οποίο η UNESCO έχει αναγνωρίσει ως τμήμα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς όπως είναι οι ξερολιθιές. Είναι εγκληματική αδιαφορία το γεγονός οι μπουλντόζες σε όλα τα νησιά χαλούν αυτά τα καταπληκτικά έργα αιώνων που παρήχθησαν με τεράστιο κόπο και μόχθο και επί της ουσίας είναι και όρος επιβίωσης. Χωρίς αυτές με το νερό θα βραχεί το χώμα και θα έχουμε μόνο βραχονησίδες, δεν θα έχουμε νησιά. Νομίζω δηλαδή ότι η πολιτεία οφείλει να σκύψει πάνω από αυτά τα ζητήματα του πολιτισμού. Δυστυχώς δεν υπήρξε προτεραιότητα παρά μόνο με κάποιες εμβληματικές δράσεις και κάποια συγκεκριμένα μνημεία, τα οποία κοιτάμε να διασώσουμε. Έχουμε πολύ σημαντικά μνημεία στις Κυκλάδες, της Ενετικής και Φράγκικης παράδοσης τα οποία δυστυχώς δεν έχουν την απαραίτητη μέριμνα από το Ελληνικό κράτος και την Ελληνική πολιτεία. Το ίδιο συμβαίνει και σε ταφικά μνημεία τα οποία στολίζουν τα νησιά μας όπως είναι στην Σύρο το νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου. Υπάρχουν πραγματικά καταπληκτικοί τόποι, καταπληκτικά μνημεία, καταπληκτικοί χώροι οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι στολίδια. Είχαμε βγάλει και ένα ψήφισμα λέγοντας ότι το σύνολο των Κυκλάδων έπρεπε να εκληφθεί ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν είτε αυτές είναι χωροταξικές, είτε είναι οικιστικές θα πρέπει να γίνονται με πάρα πολύ μεγάλη προσοχή.
Όλο αυτό που λέτε και το συνέδριο που έγινε, σημασία έχει να περνάει και μέσα στην ίδια την κοινωνία, γιατί ένα συνέδριο προφανώς δεν είναι αρκετό για να βγάζει τα συμπεράσματα αλλά η βάση του και ο στόχος του νομίζω πάντα είναι η κοινωνία.
Βεβαίως και νομίζω ότι από τα σημαντικά αποτελέσματα του συνεδρίου είναι ότι οι γυναίκες είναι πάντα οι καλύτεροι ιμάντες μεταβίβασης των νέων πραγμάτων που κάθε φορά όταν συναντιόμαστε λέγονται και συζητιούνται, στα νησιά τους.
Το επόμενο συνέδριο φαντάζομαι θα πραγματοποιηθεί κανονικά έτσι;
Θα δούμε πώς θα είναι τα πράγματα και πώς θα πάει με την πανδημία. Απλώς θα ήθελα κλείνοντας να κάνω μια σημαντική ανακοίνωση. Έχουμε την χαρά για πρώτη φορά να συμμετέχουμε σε ένα τεράστιο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα ERASMUS για την ανάπλαση των πανεπιστημίων. Θα κάνουμε ψηφιακές δράσεις για όλα τα θέματα της πολιτιστικής κληρονομιάς με τα οποία ασχολούνται οι σύλλογοι και θα έχουμε την χαρά να φιλοξενήσουμε διοικητές και πανεπιστημιακούς καθηγητές από πέντε χώρες στις Κυκλάδες για να δουλέψουμε μαζί και να γεφυρώσουμε και το χάσμα το ψηφιακό που έχουμε αλλά και να ανταλλάξουμε γνώσεις και απόψεις για το πώς η Ευρώπη μπορεί να επωφεληθεί από το έργο που εκτελούν οι σύλλογοι των πολιτών.
