Από τις 5 Δεκεμβρίου 2018 η «Κ» είχε γράψει ότι η εγκατάσταση μόνιμης μονάδας αφαλατώσεως θα γίνει στην παράκτια περιοχή του Αμμίτη. Οι τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνουν το δημοσίευμά μας εκείνο. Σύμφωνα με τον Γιάννη Λιαλιάρη, γεωλόγο-μελετητή περιβάλλοντος, η θέση (περιοχή) που προκρίνεται είναι αυτή του Αμμίτη. Η «μελέτη Λιαλιάρη» έρχεται αύριο Τρίτη, στις 7:00 το βράδυ, για να απασχολήσει το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Στην σχετική πρόσκληση (σε τακτική συνεδρίαση) του εν λόγω κορυφαίου οργάνου του ημετέρου Δήμου και στο υπ’ αριθμ. 1 θέμα, αναφέρονται τα ακόλουθα: «Λήψη απόφασης για την επιλογή θέσης εγκατάστασης της μονάδας αφαλάτωσης σύμφωνα με την σχετική “Έκθεση Τεχνικής- Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης Διαθεσίμων Θέσεων”…
-Η εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης στη θέση αυτή, συνεπάγεται μικρότερες δαπάνες λειτουργίας – κυρίως σε ό,τι αφορά την άντληση του θαλασσινού νερού – καθώς και μικρότερες δαπάνες κατασκευής σε σχέση με τη θέση ΚΤΕΟ…
-ΣΗΜΕΡΑ στην «Κ» αποκαλύπτουμε τους λόγους που επελέγη η περιοχή του Αμμίτη για την εγκατάσταση της μόνιμης μονάδας αφαλατώσεως…
-ΓΙΑΤΙ δεν επελέγη η θέση (όπως ο μελετητής την ονομάζει) «ΚΤΕΟ»…
-«Εκ των αποτελεσμάτων είναι ξεκάθαρη η πρόκριση της θέσης «Αμμίτη» ως προς την εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης…».
-«Εκ των δύο διαθέσιμων γηπέδων στις θέσεις «ΚΤΕΟ» και «Αμμίτης», των οποίων τα στοιχεία και τοπογραφικά διαγράμματα μας παραδόθηκαν από τη δημοτική αρχή, η θέση που προκρίνεται κατόπιν της παρούσας τεχνικής – περιβαλλοντικής αξιολόγησης, είναι η θέση «Αμμίτης»…Από τις 5 Δεκεμβρίου 2018 η «Κ» είχε γράψει ότι η εγκατάσταση μόνιμης μονάδας αφαλατώσεως θα γίνει στην παράκτια περιοχή του Αμμίτη. Οι τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνουν το δημοσίευμά μας εκείνο. Σύμφωνα με τον Γιάννη Λιαλιάρη, γεωλόγο-μελετητή περιβάλλοντος, η θέση (περιοχή) που προκρίνεται είναι αυτή του Αμμίτη. Η «μελέτη Λιαλιάρη» έρχεται αύριο Τρίτη, στις 7:00 το βράδυ, για να απασχολήσει το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Στην σχετική πρόσκληση (σε τακτική συνεδρίαση) του εν λόγω κορυφαίου οργάνου του ημετέρου Δήμου και στο υπ’ αριθμ. 1 θέμα, αναφέρονται τα ακόλουθα: «Λήψη απόφασης για την επιλογή θέσης εγκατάστασης της μονάδας αφαλάτωσης σύμφωνα με την σχετική “Έκθεση Τεχνικής- Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης Διαθεσίμων Θέσεων”…
Το (συνολικό) κόστος λειτουργίας… / Οι θέσεις «ΚΤΕΟ» και «Αμμίτης»…
«Η εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης στη θέση αυτή, συνεπάγεται μικρότερες δαπάνες λειτουργίας – κυρίως σε ό,τι αφορά την άντληση του θαλασσινού νερού – καθώς και μικρότερες δαπάνες κατασκευής σε σχέση με τη θέση ΚΤΕΟ», αναφέρει στην μελέτη του, ο Γιάννης Λιαλιάρης, Γεωλόγος-Μελετητής Περιβάλλοντος. Άρα, πιο φτηνή η εγκατάσταση και λειτουργία «ασφάλτωσης» στον Αμμίτη, περιοχή που για λόγους αξιοπρόσεκτους που αφορούν στο περιβάλλον, κρίνεται καταλληλότερη αυτής στην περιοχή «ΚΤΕΟ»»…
Να, πώς έχει η μελέτη Λιαλιάρη:
Οι διαθέσιμες εκτάσεις/γήπεδα προς χωροθέτηση της μονάδας αφαλάτωσης θα ονομάζονται εφεξής συνοπτικά, θέσεις «ΚΤΕΟ» και «Αμμίτης» αντίστοιχα.
Διοικητικά, και οι δύο θέσεις βρίσκονται εντός ορίων Δ.Ε. Νάξου του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων.
Βρίσκονται στο ΒΔ τμήμα του νησιού, σε ευθεία απόσταση περί τα 3km μεταξύ τους. Η οδική τους απόσταση από τη χώρα της Νάξου ανέρχεται σε 2,7km και 8,6km, αντίστοιχα.
Περιγραφή γηπέδων – υφιστάμενη κατάσταση χρήσεων γης: Η περιγραφή των γηπέδων και της ευρύτερης περιοχής αυτών βασίζεται στα στοιχεία των τοπογραφικών διαγραμμάτων που χορηγήθηκαν από το Δήμο καθώς και σε πληροφορίες που αντλήθηκαν από επιτόπου επίσκεψη – αυτοψία στην περιοχή.
Ανά θέση, δίνονται αναλυτικά στοιχεία αναφορικά με τις γεωμορφολογικές συνθήκες, τη γεωλογία και τις υφιστάμενες χρήσεις ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής.
Θέση ΚΤΕΟ – Γενικά: Το γήπεδο έχει συνολική έκταση 10,0στρ και βρίσκεται εκτός ορίων οικισμού, υπαγόμενο, ως προς τους όρους δόμησης στις διατάξεις του Π.Δ. 24.05.1985 (ΦΕΚ 270 Δ ́) και του Ν.3212 (ΦΕΚ 308Α/2003). Έχει πρόσωπο μήκους 46μ επί της κεντρικής επαρχιακής οδού Νάξου–Εγκαρών.
Το σχήμα του είναι πολυγωνικό, ακανόνιστο , επίμηκες, προσανατολισμένο παράλληλα με τη Δνση Β-Ν. Η μορφολογία του είναι ελαφρώς επικλινής (κλίση έως 10%) προς βορρά με τις μορφολογικές κλίσεις να αυξάνονται απότομα (έως και 55%) στο βόρειο άκρο του, όπου και γειτνιάζει με πρανή υδατορέματος. Εντός του γηπέδου, δεν υπάρχει υδατόρεμα.
Το απόλυτο υψόμετρο κυμαίνεται από 78m στο νότιο άκρο (επ. οδός) έως 49,3μ στο βόρειο όριό του.
Η ελάχιστη απόστασή του από την ακτογραμμή είναι 200μ. Η δομή του εδάφους είναι γενικά βραχώδης.
Υφιστάμενες χρήσεις ευρύτερης περιοχής: Η ευρύτερη περιοχή, σε ακτίνα 500m περιμετρικά του γηπέδου, έχει ήδη υποστεί σημαντικές οχλήσεις από ανθρωπογενή δραστηριότητα.
Οι σημαντικότερες εκ των δραστηριοτήτων έχουν ως εξής:
-Όμορα στο γήπεδο, βρίσκεται μονάδα ιδιωτικού ΚΤΕΟ (ΙΚΤΕΟ).
-Σε ελάχιστη απόσταση 220μ δυτικά του γηπέδου, βρίσκεται το σώμα του αποκατεστημένου ΧΑΔΑ της Νάξου.
-Σε επαφή με το ΧΑΔΑ και σε απόσταση περί τα 400μ δυτικά του γηπέδου, βρίσκονται τα Δημοτικά Σφαγεία.
-Σε ελάχιστη απόσταση 560m νότια του γηπέδου και σε σαφώς μεγαλύτερο υψόμετρο, βρίσκεται ο ΧΥΤΑ της ν. Νάξου.
-Νότια της επαρχιακής οδού και πλησίον αυτής, εντοπίζεται αραιή δόμηση, με χρήση που αφορά κυρίως στον πρωτογενή τομέα (γεωργικές αποθήκες, κτηνοτροφικές μονάδες κ.λπ.)
-Από το ΒΑ άκρο του γηπέδου, ξεκινά κλάδος απορροής (μικρό υδατόρεμα) το οποίο καταλήγει στη θάλασσα διανύοντας απόσταση 240m περίπου.
-Όπως διαπιστώθηκε κατά την αυτοψία, εντός του γηπέδου η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως περιβαλλοντικά υποβαθμισμένη καθώς εντοπίζονται αποτεθειμένα μπάζα και υπολείμματα απορριμμάτων, τα οποία θα έπρεπε να έχουν αποκομιστεί προσεκτικά κατά την αποκατάσταση του γειτονικού ΧΑΔΑ.
-Επίσης, πλησίον της εκβολής του υδατορέματος προς τη θάλασσα εντοπίστηκαν λιμνάζοντα ύδατα, σαφώς επιβαρυμένα, λόγω οσμής και χρώματος από οργανικά. Πιθανόν να σχετίζονται με μικρή κτηνοτροφική μονάδα που βρίσκεται σήμερα εντός του γηπέδου .
-Κατά μήκος της ακτογραμμής, δεν υπάρχουν χαραγμένες γραμμές αιγιαλού – παραλίας.
Οι γεωλογικές συνθήκες…
Το σύνολο της περιοχής περιμετρικά του γηπέδου δομείται αποκλειστικά από γρανοδιοριτικούς σχηματισμούς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από πολύ μικρή έως μηδενική υδατοπερατότητα. Θεωρητικά, χαρακτηρίζονται ως αδιαπέρατος σχηματισμός, αν και η ύπαρξη πυκνού δικτύου διακλάσεων (δευτερογενές πορώδες) επιτρέπει την κίνηση του υπόγειου νερού κυρίως σε μικρό βάθος από την επιφάνεια και σε μερικές περιπτώσεις δύναται να συναντηθεί μικρής δυναμικότητας υδροφορία (π.χ. παροχή της τάξης των 3m3/h).
Οι συνθήκες αυτές, σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπουν την τροφοδοσία της μονάδας αφαλάτωσης μέσω γεωτρήσεων.
Επομένως, η λήψη θαλασσινού νερού θα πρέπει να γίνει μέσω έργου υδροληψίας , απευθείας από τη θάλασσα.
Περιβάλλον – ζώνες προστασίας: Η ευρύτερη περιοχή, σε ακτίνα 3km περιμετρικά της θέσης του γηπέδου, δεν περιλαμβάνει περιοχές προστασίας της φύσης, όπως ορίζονται στο ν. 3937/2011.
Πέραν των θεσμοθετημένων περιοχών, η επιτόπου αναγνώριση δεν εντόπισε ευαίσθητα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος, τα οποία θα μπορούσαν να θιγούν από υλοποίηση του έργου στη θέση αυτή.
Εν τούτοις, στοιχείο φυσικού περιβάλλοντος που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ύπαρξη σποραδικών συστάδων ποσειδωνίας στο θαλάσσιο πυθμένα.
Θέση «Αμμίτης»…
Γενικά: Η ευρύτερη περιοχή ενδιαφέροντος περιλαμβάνει την αλλουβιακή πεδιάδα των εκβολών του υδατορέματος, το οποίο διέρχεται από τον οικισμό των Εγγαρών και καταλήγει στον όρμο Αμμίτη (σχ.2.2). Περιλαμβάνει επίσης και τις λοφώδεις εξάρσεις που οριοθετούν την πεδινή ζώνη προς ανατολή.
Η άμεση περιοχή των εκβολών του ποταμού βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του όρμου και έχει έντονα χαρακτηριστικά υγροτόπου. Είναι προστατευόμενη ως «μικρός νησιωτικός υγρότοπος», σύμφωνα με Π.Δ. (ΦΕΚ.229ΑΑΠ/19-6-2012), με κωδική ονομασία «Υ422ΝΑΧ004 – Εκβολή Πηγών Σκουληκαριάς / Αμμίτη» και έχει έκταση 52στρ.
Στα ανατολικά περιθώρια της κοιλάδας, είναι κατασκευασμένη η λιμνοδεξαμενή των Εγκαρών, η οποία αποθηκεύει – πέραν της υδρολογικής της λεκάνης – το νερό που προέρχεται από το φράγμα Φανερωμένης στην ανάντη περιοχή. Στο «πόδι» του πρανούς της λιμνοδεξαμενής είναι εγκατεστημένο ταχυδιυλιστήριο (Τ/Δ), μέσω του οποίου το νερό φιλτράρεται και στη συνέχεια εισάγεται στο δίκτυο καθαρού νερού, τροφοδοτώντας την περιοχή της χώρας Νάξου.
Κατά μήκος της ακτογραμμής, δεν υπάρχουν χαραγμένες γραμμές αιγιαλού – παραλίας.
Στην περιοχή Αμμίτη είναι διαθέσιμες συνολικά δύο (2) θέσεις για την εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης :
- Γήπεδο έκτασης 18,34στρ, πολυγωνικού, ακανόνιστου σχήματος, το οποίο βρίσκεται στο κεντρικό, επίπεδο παραθαλάσσιο τμήμα του αλλουβιακού πεδίου, σε ελάχιστη απόσταση περί τα 80μ από την ακτογραμμή. Το δυτικό άκρο του γηπέδου,
καταλαμβάνεται από την προστατευόμενη περιοχή του υγροτόπου, σε έκταση 1.77στρ περίπου. Το γήπεδο βρίσκεται εκτός ορίων οικισμού, υπαγόμενο, ως προς τους όρους δόμησης στις διατάξεις του Π.Δ. 24.05.1985 (ΦΕΚ 270 Δ ́) και του Ν.3212 (ΦΕΚ 308Α/2003). Έχει πρόσωπο σε χωματόδρομο που καταλήγει στην παραλία του Αμμίτη. Το απολ. υψόμετρο κυμαίνεται μεταξύ 2,2 και 3,4μ.
- Γεωτεμάχιο έκτασης 88,8στρ, το οποίο «περιλαμβάνει» τη λιμνοδεξαμενή Εγγαρών και τις κτιριακές εγκαταστάσεις του ταχυδιυλιστηρίου (δεξαμενή, αντλιοστάσια, φίλτρα, υποσταθμό κ.λπ.). Όπως προέκυψε από την τοπογραφική αποτύπωση, στον πόδα του πρανούς της λιμνοδεξαμενής, παράπλευρα (ΑΒΑ) των εγκαταστάσεων του Τ/Δ, υπάρχει διαθέσιμος χώρος, επιφάνειας 900m2 περίπου, ο οποίος επαρκεί για την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης. Η έκταση αυτή είναι επίπεδη και περιφραγμένη και το απολ.
υψόμετρο είναι της τάξης των 4,0μ. Σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθεί αποψίλωση της πυκνής βλάστησης που υφίσταται εκεί, καθαρισμός και διαμόρφωση, πριν την εγκατάσταση της μονάδας.
Εκ των δύο παραπάνω διαθέσιμων γηπέδων, προκρίνεται ξεκάθαρα η λύση Β, δεδομένου ότι α) αποφεύγονται Περιβαλλοντικές οχλήσεις (οπτική όχληση και αυξημένα επίπεδα θορύβου), πλησίον της παραλίας του Αμμίτη και του υγρότοπου) και β) αποφεύγεται η χρήση επιπρόσθετου Η/Μ εξοπλισμού (ενδιάμεσα αντλιοστάσια, φρεάτια κ.λπ.). Ως εκ τούτου, εφεξής ως θέση εγκατάστασης της μονάδας αφαλάτωσης στην περιοχή του Αμμίτη, θα θεωρείται η διαθέσιμη έκταση παράπλευρα του Τ/Δ (λύση Β).
Υφιστάμενες χρήσεις ευρύτερης περιοχής: Η ευρύτερη περιοχή, σε ακτίνα 500m περιμετρικά του γηπέδου, έχει ήδη υποστεί οχλήσεις από ανθρωπογενή δραστηριότητα, οι οποίες όμως συνυπάρχουν και με αξιόλογα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος.
Οι σημαντικότερες έχουν ως εξής :
-Παραλία Αμμίτη. Αποτελεί παραλία λουομένων και βρίσκεται σε απόσταση περί τα 550m βόρεια της θέσης εγκατάστασης. Διαχωρίζεται σε δύο παραλίες, με την παρεμβολή μικρού λόφου.
-Λιμνοδεξαμενή Εγκαρών και εγκαταστάσεις ταχυδιυλιστηρίου. Ουσιαστικά είναι όμορα της θέσης εγκατάστασης αφού βρίσκονται εντός του ιδίου γεωτεμαχίου, έκτασης 88στρ.
-ΒΙΟ.ΚΑ Εγκαρών. Πρόκειται για τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων του οικισμού. Βρίσκεται σε απόσταση 200m νοτιοδυτικά της εξεταζόμενης θέσης.
-Προστατευόμενη περιοχή υγροτόπου Υ422ΝΑΧ004. Βρίσκεται σε ελάχιστη απόσταση 220m ΑΒΑ της εξεταζόμενης θέσης.
-Κάμπος Εγκαρών. Αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή περιμετρικά του υδατορέματος και αποτελεί περιοχή έκτασης 1300στρ περίπου, που αρδεύεται κυρίως μέσω ιδιωτικών γεωτρήσεων και πηγαδιών ενώ σε περιόδους που υπάρχει επάρκεια, αρδεύεται από το νερό της λιμνοδεξαμενής.
-Εκτός των παραπάνω, στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζονται βραχώδεις εκτάσεις καλυπτόμενες κυρίως από φρύγανα καθώς και αραιή δόμηση πλησίον της ακτογραμμής, που αφορά κυρίως σε παραθεριστική κατοικία.
Η περιοχή, σε γενικές γραμμές δεν παρουσιάζει σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση, συνδυάζοντας σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες (γεωργία – παραθερισμός) με τα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος (υγρότοπος, παράκτια περιοχή κ.λπ.).
Γεωλογικές συνθήκες: Κατά τη χωροθέτηση και σχεδιασμό μίας μονάδας αφαλάτωσης, η γεωλογική διερεύνηση έχει ως κύριο στόχο την αποτίμηση της δυνατότητας τροφοδοσίας της μέσω υδροληπτικών έργων ξηράς προκειμένου να αποφευχθεί η κατασκευή έργων λήψης νερού απευθείας από τη θάλασσα, τα οποία συνήθως είναι δαπανηρά και καθυστερούν τη συνολική αδειοδότηση ενώ παράλληλα παρουσιάζουν αυξημένα κόστη συντήρησης και δυσλειτουργίες.
Οι γεωλογικές συνθήκες στην περιοχή του όρμου Αμμίτη, παρουσιάζονται σε απόσπασμα γεωλογικού χάρτη του ΙΓΜΕ (φύλλο Νάξος).
Η γεωλογική δομή παρουσιάζεται αρκετά σύνθετη και ερμηνεύεται ως εξής :
– Οι αλλουβιακές αποθέσεις τις κοιλάδας Εγγαρών (Q.al1), καλύπτουν παλαιότερους, συνεκτικούς – ημισυνεκτικούς σχηματισμούς του Τεταρτογενούς , οι οποίοι συνίστανται σε ι) συγκολλημένα, αδρομερή αλλουβιακά ριπίδια (Q.t) και ιι) πολύ αδρομερή κροκαλοπαγή (Pt.c) κατά μήκος της παράκτιας ζώνης.
– Υποκείμενο των Τεταρτογενών, βρίσκεται με τη σειρά του το Νεογενές, το οποίο αποτελείται από διάφορες υποφάσεις, οι οποίες όμως δεν έχουν επιφανειακή εξάπλωση στην άμεση περιοχή ενδιαφέροντος. Οι υποφάσεις αυτές (Pl.Ch, Pl.c και Ol-M.s), όπως περιγράφονται στο υπόμνημα του χάρτη, περιέχουν σε μεγάλο ποσοστό κροκαλοπαγή και ψαμμίτες – υδροπερατούς δηλαδή σχηματισμούς.
– Το αλπικό υπόβαθρο των μεταμορφωμένων σχηματισμών της περιοχής (μάρμαρα – σχιστόλιθοι) βρίσκεται σε μεγάλο βάθος και δε σχετίζεται με το σκοπό της παρούσας διερεύνησης.
Οι παραπάνω συνθήκες κρίνονται ευνοϊκές ως προς τη συνάντηση ζωνών υψηλής υδατοπερατότητας πλησίον της παραλιακής ζώνης, προκειμένου να αντληθεί θαλασσινό νερό.
Όμως είναι ιδιαίτερα αμφίβολη η ικανοποίηση των ποσοτικών αναγκών τροφοδοσίας της μονάδας αφαλάτωσης, οι οποίες είναι πολύ μεγάλες – της τάξης των 500m3/h σε 24ωρη βάση άντλησης.
Σε κάθε περίπτωση, τα τυχόν υδροληπτικά έργα θα πρέπει να γίνουν αποκλειστικά στη στενή παράκτια ζώνη (εντός των παράκτιων αδρομερών κροκαλοπαγών) και να αποφύγουν διάτρηση των αλλουβιακών αποθέσεων προκειμένου να μην επηρεάσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της φρεάτιας υδροφορίας της περιοχής, με βασικό κίνδυνο την υφαλμύρωση των υπογείων υδάτων.
Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή, η αιτούμενη παροχή εισόδου (12.000m3/day), θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί μέσω γεωτρήσεων. Για τους λόγους αυτούς, προτείνεται η τροφοδοσία της μονάδας αφαλάτωσης να γίνει με έργο υδροληψίας απευθείας από τη θάλασσα.
Ο σχεδιασμός… / Υδροληψία θαλασσινού νερού…
Συνοπτική περιγραφή μονάδας και συνοδών έργων: Η παρούσα τεχνική περιγραφή της μονάδας είναι ενδεικτική και παρατίθεται με σκοπό την κατανόηση των τεχνικών θεμάτων που ανακύπτουν ανά θέση εφαρμογής έτσι ώστε να είναι πληρέστερη η συγκριτική αξιολόγησή τους.
Η μονάδα αφαλάτωσης του Δήμου Νάξου θα έχει συνολική δυναμικότητα παραγωγής 5.000m3/ημέρα και θα αποτελείται από επί μέρους μικρότερες φορητές μονάδες. Οι φορητές μονάδες αφαλάτωσης θα λειτουργούν με την μέθοδο της Αντίστροφης Όσμωσης (R.O.) και όλα τα συστήματά τους θα είναι εγκατεστημένα εντός μεταλλικών προστατευτικών κατασκευών τύπου “container”, κατάλληλου πλάτους (περίπου 2,5 μ) και μήκους (περίπου 12,2 μ), ανάλογα με τις λειτουργικές ανάγκες των μονάδων, με εξαίρεση μόνον τις δεξαμενές. Τα κοντέινερ που φέρουν θορυβώδη εξοπλισμό θα είναι ηχομονωμένα ενώ όλα θα έχουν θερμομόνωση, εξαερισμό και κλιματισμό. Ο ακριβής αριθμός τους εξαρτάται από την δυναμικότητα των επί μέρους μονάδων και κατά προσέγγιση θα είναι από οκτώ έως δέκα τεμάχια. Ο απαιτούμενος χώρος εγκατάστασης είναι περίπου 800 m2 κατά μέγιστο.
Η αιτούμενη ανάγκη σε θαλασσινό νερό (είσοδος) της μονάδας είναι της τάξης των 12.000m3/day, προς παραγωγή 5.000m3/day πόσιμου νερού και 7.000m3/day αλμολοίπου.
Η λειτουργία της μονάδας αφαλάτωσης θα περιλαμβάνει αναλυτικότερα τα εξής στάδια επεξεργασίας:
Υδροληψία θαλασσινού νερού… Περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
-Η τροφοδοσία της μονάδας με την απαιτούμενη ποσότητα θαλασσινού νερού, θα εξασφαλίζεται από την ανοικτή θάλασσα, πιθανότατα με υποθαλάσσιο αγωγό που θα καταλήγει σε κατάλληλο φρεάτιο στην στεριά. Από το φρεάτιο θα γίνεται η αναρρόφηση του θαλασσινού νερού μέσω δύο ή περισσότερων κατάλληλων αντλιών – η μία εφεδρική – οι οποίες θα το καταθλίβουν προς την δεξαμενή θαλασσινού νερού της μονάδας, μέσω αγωγού κατάλληλου μήκους κατά περίπτωση.
-Η χωρητικότητα της δεξαμενής θαλασσινού νερού θα είναι της τάξης των 500 m3 . Άντληση του θαλασσινού νερού από την δεξαμενή και τροφοδοσία του προς την προκατεργασία, μέσω κατάλληλων αντλιών τροφοδοσίας. Οι αντλίες θα αντιστοιχούν σε αριθμό και μέγεθος στις επί μέρους φορητές μονάδες και θα έχουν 100 % εφεδρεία.
Προκατεργασία… Περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
-Χλωρίωση, με αναλογική τροφοδότηση υποχλωριώδους νατρίου.
-Φίλτρανση με πλήρως αυτόματες συστοιχίες μεμβρανών υπερδιήθησης (ultrafiltration) για βελτιωμένη καθαρότητα του νερού, μείωση του απαιτούμενου εμβαδού εγκαταστάσεων και αποτελεσματική αντιμετώπιση των διακυμάνσεων της ποιότητας του αντλούμενου θαλασσινού νερού. Εναλλακτικά, αυτόματα φίλτρα παρακράτησης θολότητας – αιωρούμενων σωματιδίων (αμμόφιλτρα), με πολλαπλές στρώσεις υλικών φίλτρανσης, πυριτικής άμμου, υδροανθρακίτη, γρανάτη, κλπ.
-Αποχλωρίωση με δοσομέτρηση όξινου θειώδους νατρίου, με έλεγχο για τυχούσα διαρροή χλωρίου με αυτόματο σύστημα μέτρησης του δυναμικού οξειδώσεως (redox).
-Αντικαθαλατωτική προστασία των μεμβρανών, μέσω αναλογικής τροφοδότησης ειδικού αντικαθαλατωτικού χημικού. Εναλλακτικά, ρύθμιση του pH με δοσομέτρηση H2SO4 και έλεγχο με αυτόματο σύστημα μέτρησης του pH.
-Φίλτρανση μέσω φίλτρου/ων φυσιγγίων… Σύστημα αντίστροφης όσμωσης:
-Κατάθλιψη του προεπεξεργασμένου θαλασσινού νερού σε υψηλή πίεση μέσω περιστροφικών αντλιών, ανάλογου αριθμού και μεγέθους με τις επί μέρους φορητές μονάδες.
-Αφαλάτωση θαλασσινού νερού με διέλευση από μεμβράνες αντίστροφης όσμωσης
-Σύστημα ανάκτησης ενέργειας (energy recovery system), τύπου εναλλάκτη πίεσης (pressure exchanger), για εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 50 %.
-Σύστημα αυτόματης έκπλυσης μεμβρανών και μονάδα χημικού καθαρισμού (που μπορεί να είναι κοινή με το σύστημα έκπλυσης), σε κάθε επί μέρους μονάδα.
– Διοχέτευση της παραγόμενης άλμης σε δεξαμενή όγκου περίπου 200 m3 και στην συνέχεια απόρριψή της προς την θάλασσα σε κατάλληλο εγκεκριμένο σημείο, μέσω αντλιών άλμης και αντιστοίχων αγωγών.
Μετακατεργασία: Αύξηση σκληρότητας, αλκαλικότητας και διόρθωση του pH, μέσω προσθήκης H2SO4, διέλευσης του αφαλατωμένου νερού από φίλτρα με πληρωτικό υλικό ανθρακικό ασβέστιο και έλεγχο του τελικώς παραγομένου νερού με αυτόματο σύστημα μέτρησης και ελέγχου του pH.
-Μεταχλωρίωση,
-Αποθήκευση πόσιμου νερού σε δεξαμενή και διοχέτευσή του προς τις υδρευτικές δεξαμενές της Χώρας Νάξου, διαμέσου του υπάρχοντος αγωγού ο οποίος οδεύει κατά μήκος της επαρχιακής οδού οδού Εγκαρών – Χώρας.
Ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός: Θα περιλαμβάνει όργανα αυτοματισμού και ελέγχου, διατάξεις ασφαλείας, ηλεκτρικός πίνακα, PLC και SCADA και υποσταθμό 20 KV/400 V, ισχύος περίπου 1200 KVA.
Θέση «ΚΤΕΟ»…
Προκαταρκτικός σχεδιασμός της μονάδας αφαλάτωσης στη θέση αυτή: Εγκατάσταση κυρίως Η/Μ εξοπλισμού
Αφορά στην εγκατάσταση των containers (φίλτρα, αντλίες κ.λπ.) και των δεξαμενών. Η έκταση του γηπέδου των 10στρ. είναι υπερεπαρκής σε σχέση με την απαιτούμενη επιφάνεια (~800m2).
Η μορφολογία εντός του γηπέδου είναι ομαλή έως ελαφρά επικλινής και δεν αναμένονται δυσκολίες ως προς τη διαμόρφωση των επιφανειών για την εγκατάσταση της μονάδας.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα – παρατηρήσεις: Για την ηλεκτροδότηση της μονάδας θα απαιτηθεί η κατασκευή υποσταθμού ισχύος περίπου 1200 KVA.
Έργα υδροληψίας θαλασσινού νερού: Τα αδιαπέρατα πετρώματα της περιοχής αποκλείουν ευθύς εξαρχής το σενάριο λήψης θαλασσινού νερού με τη βοήθεια γεωτρήσεων στην ξηρά, πλησίον της ακτογραμμής.
Η ακτογραμμή, καθ’ όλο το μήκος της είναι βραχώδης, σχετικά απόκρημνη και εκτεθειμένη σε βόρειους ανέμους, οι οποίοι πνέουν συχνά στην περιοχή.
Ως εκ τούτου, η λήψη θαλασσινού νερού θα πρέπει να γίνει απευθείας από τη θάλασσα με τη βοήθεια κατάλληλου τεχνικού έργου, πιθανότατα υπό τη μορφή υποθαλάσσιου αγωγού που θα καταλήγει σε κατάλληλο φρεάτιο στην στεριά. Από το φρεάτιο θα γίνεται η αναρρόφηση του θαλασσινού νερού μέσω κατάλληλων αντλιών, οι οποίες θα το καταθλίβουν προς την δεξαμενή θαλασσινού νερού της μονάδας με τη βοήθεια αγωγού μεταφοράς, μήκους 400m περίπου και διαμέτρου Φ400 και υλικού κατασκευής HDPE, 10atm.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα:
-Δεν υπάρχει πρόσβαση από ξηράς στην ακτογραμμή, η οποία είναι βραχώδης και σχετικά απόκρημνη,
-Μεταξύ του γηπέδου και της ακτογραμμής μεσολαβούν ξένες ιδιοκτησίες , οι οποίες δυσκολεύουν την όδευση του αγωγού μεταφοράς.
Θα απαιτηθούν εκσκαφές – διαμορφώσεις του σκληρού βραχώδους υποβάθρου στη ζώνη όδευσης του αγωγού, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής εγκατάσταση-εγκιβωτισμός του. Οι εργασίες αυτές συνεπάγονται επιπρόσθετα κόστη και οχλήσεις.
Δεν υπάρχει χαραγμένος αιγιαλός. Σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθεί άδεια επέμβασης από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία.
-Η γειτνίαση με τον αποκατεστημένο ΧΑΔΑ καθώς και με την κοίτη υδατορέματος (όπου και εντοπίστηκαν επιβαρυμένα λιμνάζοντα ύδατα προερχόμενα από ανάντη) δημιουργούν κατ’ αρχήν επιφυλάξεις ως προς την πιθανότητα επηρεασμού της ποιότητας του αντλούμενου θαλασσινού νερού, ειδικότερα δε, σε περίπτωση αστοχίας των μέτρων στεγάνωσης του ΧΑΔΑ, ο οποίος επεκτείνεται έως την ακτογραμμή.
-Το κόστος άντλησης του νερού – άρα και λειτουργίας της μονάδας – θα είναι αυξημένο, λόγω της υψομετρικής διαφοράς (μανομετρικού) των 75μ που προκύπτει.
Απόρριψη αλμολοίπου: Η απόρριψη του αλμολοίπου προτείνεται να γίνει απευθείας επί της βραχώδους ακτογραμμής με τη βοήθεια αγωγού απόρριψης, με διαφορετική όδευση σε σχέση με αυτή του αγωγού μεταφοράς θαλασσινού νερού. Η θέση απόρριψης μπορεί να βρίσκεται πλησίον του ΧΑΔΑ, προτείνεται όμως σε κάθε περίπτωση να απέχει τουλάχιστον 100μ από τη θέση λήψης θαλασσινού νερού.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα:
-Μεταξύ του γηπέδου και της ακτογραμμής μεσολαβούν ξένες ιδιοκτησίες , οι οποίες δυσκολεύουν την όδευση του αγωγού μεταφοράς.
-Θα απαιτηθούν εκσκαφές – διαμορφώσεις του σκληρού βραχώδους υποβάθρου στη ζώνη όδευσης του αγωγού, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής εγκατάσταση-εγκιβωτισμός του. Οι εργασίες αυτές συνεπάγονται επιπρόσθετα κόστη και οχλήσεις.
Σύνδεση με υφιστάμενο αγωγό μεταφοράς νερού: O κεντρικός αγωγός που μεταφέρει το νερό του φράγματος Φανερωμένης και Λ/Δ Εγκαρών προς τη Χώρα, διέρχεται κατά μήκος της επαρχιακής οδού Χώρας- Εγγαρών, επί της οποίας το εν λόγω γήπεδο έχει πρόσωπο. Το παραγόμενο από τη μονάδα αφαλάτωσης νερό θα συγκεντρώνεται σε δεξαμενή χωρητικότητας min 250m3 και στη συνέχεια είναι εφικτή η εισαγωγή του στο υφιστάμενο δίκτυο νερού (κεντρικό αγωγό), με τη βοήθεια κατάλληλου αντλητικού εξοπλισμού και ενδιάμεσου φρεατίου συμβολής, που θα περιλαμβάνει δικλείδες απομόνωσης και αντεπιστροφής για τους απαραίτητους χειρισμούς (τροφοδοσία με αφαλατωμένο νερό, ή με διυλισμένο νερό ή και τα δύο ταυτόχρονα).
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα:
-Δεν αναμένονται ιδιαίτερες δυσκολίες, όμως τα συγκεκριμένα έργα συνεπάγονται αυξημένο κόστος κατασκευής σε σχέση με την περίπτωση του γηπέδου της περιοχής Αμμίτη, δεδομένου ότι οι υποδομές εκεί υπάρχουν ήδη, λόγω της λειτουργίας του ταχυδιυλιστηρίου.
Θέση «Αμμίτης»…
Εγκατάσταση κυρίως Η/Μ εξοπλισμού: Αφορά στην εγκατάσταση των containers (φίλτρα, αντλίες κλπ) και των δεξαμενών. Η διαθέσιμη έκταση, στο πόδι του αναχώματος της Λ/Δ και παράπλευρα των εγκαταστάσεων του ταχυδιυλιστηρίου κρίνεται επαρκής σε σχέση με την απαιτούμενη επιφάνεια. Η μορφολογία του διαθέσιμου χώρου είναι επίπεδη και θα απαιτηθούν μόνο εργασίες αποψίλωσης της πυκνής βλάστησης και ελαφρά διαμόρφωση του χώρου έδρασης των containers και διάστρωση σκυροδέματος καθαριότητας.
Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να λάβουβ χώρα εκσκαφές, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν έστω και στο ελάχιστο την ευστάθεια του αναχώματος της Λ/Δ.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα – παρατηρήσεις: Για την ηλεκτροδότηση της μονάδας θα απαιτηθεί επαύξηση της δυναμικότητας του υφιστάμενου υποσταθμού.
Έργα υδροληψίας θαλασσινού νερού: Οι υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής είναι μετρίως ευνοϊκές για την άντληση θαλασσινού νερού, όμως τίθενται οι εξής περιορισμοί:
Τα υδροληπτικά έργα δεν θα πρέπει να ανορυχθούν εντός του αλλουβιακού πεδίου της περιοχής, διότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να διαταράξουν τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά του φρεάτιου υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής
-Συνεπώς, οι πιθανές περιοχές για εκτέλεση γεωτρήσεων περιορίζονται στις εμφανίσεις αδρομερών κροκαλοπαγών πλησίον της παράκτιας ζώνης (βλ.σελ.11). Ακόμη όμως και στην περίπτωση παραγωγικών γεωτρήσεων, θεωρείται πολύ δύσκολο να επιτευχθεί η ζητούμενη παροχή εισόδου (12.000m3/day ή 500m3/h για 24ωρη άντληση).
Ως εκ τούτου, κατά την παρούσα φάση αξιολόγησης, θεωρείται ότι η λήψη θαλασσινού νερού θα πρέπει να γίνει απευθείας από τη θάλασσα με τη βοήθεια κατάλληλου τεχνικού έργου, πιθανότατα υπό τη μορφή υποθαλάσσιου αγωγού, που θα καταλήγει σε φρεάτιο στην στεριά. Η θέση του φρεατίου και η απόληξη του αγωγού τοποθετούνται στο πόδι του πρανούς του μικρού λόφου που διαχωρίζει της δύο επιμέρους παραλίες του Αμμίτη, προκειμένου να αποφευχθούν οχλήσεις και επεμβάσεις σε αυτές (βλ. σχέδιο Τ2). Η ακτογραμμή είναι εκτεθειμένη σε βόρειους ανέμους, οι οποίοι πνέουν συχνά στην περιοχή ενώ το βάθος νερού είναι σχετικά μικρό, μην υπερβαίνοντας τα 10μ.
Επισημαίνεται ότι κατά τη φάση τελικού σχεδιασμού του υποθαλάσσιου αγωγού και σε περίπτωση που προκύψει μεγάλο κόστος κατασκευής, θα μπορούσε να διερευνηθεί το ενδεχόμενο διάνοιξης 1-2 ερευνητικών γεωτρήσεων στις προαναφερόμενες θέσεις για την επιτόπου αποτίμηση της περατότητας των σχηματισμών, έτσι ώστε να ληφθεί η τελική απόφαση για το έργο υδροληψίας.
Σε κάθε περίπτωση, από το φρεάτιο θα γίνεται η αναρρόφηση του θαλασσινού νερού μέσω κατάλληλων αντλιών, οι οποίες θα το καταθλίβουν προς την δεξαμενή θαλασσινού νερού της μονάδας με τη βοήθεια αγωγού μεταφοράς, μήκους 700m περίπου, διαμέτρου Φ400 και υλικού κατασκευής HDPE, 10atm.
Η όδευση του αγωγού μεταφοράς θαλασσινού νερού θα γίνει κατά μήκος υφιστάμενων χωματόδρομων, επομένως αποφεύγονται δυσκολίες και κωλύματα που προκύπτουν από οδεύσεις διαμέσου ιδιοκτησιών.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα – παρατηρήσεις:
-Δεν υπάρχει χαραγμένος αιγιαλός
-Θα απαιτηθεί άδεια επέμβασης από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία
Απόρριψη αλμολοίπου: Η απόρριψη του αλμολοίπου προτείνεται να γίνει απευθείας επί της βραχώδους ακτογραμμής (χείλος βραχώδους πρανούς) που αναπτύσσεται ανατολικά των παραλιών του Αμμίτη, με τη βοήθεια αγωγού απόρριψης, μήκους 900μ, με διαφορετική όδευση στο τελικό του τμήμα, σε σχέση με αυτή του αγωγού μεταφοράς θαλασσινού νερού. Σε κάθε περίπτωση το σημείο απόρριψης αλμολοίπου θα απέχει τουλάχιστον 200μ από τη θέση λήψης θαλασσινού νερού.
Η όδευση του αγωγού μεταφοράς θαλασσινού νερού θα γίνει κατά μήκος υφιστάμενων χωματόδρομων, επομένως αποφεύγονται δυσκολίες και κωλύματα που προκύπτουν από οδεύσεις διαμέσου ιδιοκτησιών.
Τεχνικές δυσκολίες – προβλήματα: Η διοχέτευση της άλμης δεν γίνεται με φυσική ροή, αλλά απαιτείται άντληση με αντλίες ιδιαίτερα ανθεκτικές στην διάβρωση.
Σύνδεση με υφιστάμενο αγωγό μεταφοράς νερού: Δεν απαιτούνται σημαντικά έργα και επεμβάσεις στην περίπτωση αυτή. Το παραγόμενο νερό θα διοχετεύεται στην υπάρχουσα δεξαμενή του παρακείμενου ταχυδιυλιστηρίου και στη συνέχεια στον κεντρικό αγωγό προς χώρα Νάξου με τη βοήθεια του υπάρχοντος Η/Μ εξοπλισμού.
Συγκριτική αξιολόγηση θέσεων…
Εκ των αποτελεσμάτων είναι ξεκάθαρη η πρόκριση της θέσης «Αμμίτη» ως προς την εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης.
Συμπεράσματα: Εκ των δύο διαθέσιμων γηπέδων στις θέσεις «ΚΤΕΟ» και «Αμμίτης», των οποίων τα στοιχεία και τοπογραφικά διαγράμματα μας παραδόθηκαν από τη δημοτική αρχή, η θέση που προκρίνεται κατόπιν της παρούσας τεχνικής – περιβαλλοντικής αξιολόγησης, είναι η θέση «Αμμίτης».
Η εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης στη θέση αυτή, συνεπάγεται μικρότερες δαπάνες λειτουργίας – κυρίως σε ό,τι αφορά την άντληση του θαλασσινού νερού – καθώς και μικρότερες δαπάνες κατασκευής σε σχέση με τη θέση ΚΤΕΟ, δεδομένου ότι – με τη χωροθέτησή της παρακείμενα του ταχυδιυλιστηρίου χρησιμοποιούνται οι υφιστάμενες υποδομές προκειμένου το παραγόμενο νερό να διοχετεύεται απευθείας στο δίκτυο (κεντρικός αγωγός).
Σημειώνεται δε, ότι η Περιβαλλοντική αδειοδότηση της μονάδας αφαλάτωσης (με την αύξηση της δυναμικότητάς της από 2.000m3/day σε 5.000m3/day), σύμφωνα με την ΥΑ.ΔΙΠΑ/οικ. 37674, ΦΕΚ 2471Β/2016 εμπίπτει πλέον στην υποκατηγορία Α2 (ομάδα 9
