Η κύρωση του 65%-70% των δασικών χαρτών της χώρας έχει ήδη ολοκληρωθεί ενώ έως τα τέλη Οκτωβρίου θα έχει κυρωθεί συνολικά το 90%. Όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κωνσταντίνος Αραβώσης, η διαδικασία αφορά τις εκτάσεις για τις οποίες δεν έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις πολιτών. Θα απομείνει, ωστόσο, σε εκκρεμότητα ένα 10% των Δασικών Χαρτών για τους οποίους χιλιάδες πολίτες έχουν υποβάλει αντιρρήσεις προκειμένου να διασφαλίσουν τις περιουσίες τους. Συνολικά, έως τις 31 Ιουλίου, οπότε έληξε η σχετική προθεσμία σε όλες τις περιοχές της χώρας, υποβλήθηκαν από ιδιοκτήτες ακινήτων που θεωρούσαν ότι «θίγονται» συνολικά 334.938 αντιρρήσεις, οι οποίες αφορούν περισσότερα από 2,6 εκατ. στρέμματα, έκταση που αντιστοιχεί στο 1,9% της χώρας. Ζητούμενο παραμένει το πότε θα εξεταστούν από τις 100 Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων, οι οποίες έχουν μεν συσταθεί αλλά οι περισσότερες δεν λειτουργούν. «Πράγματι η εξέταση των αντιρρήσεων δεν έχει προχωρήσει όπως θα θέλαμε» παραδέχεται ο κ. Αραβώσης. Και προσθέτει: «Έχουμε διαπιστώσει προβλήματα με τη λειτουργία των Επιτροπών. Θα τις εξετάσουμε μία προς μία ώστε να τα εντοπίσουμε και να τα λύσουμε.
Ήδη περάσαμε ρύθμιση που προβλέπει ότι εάν δεν εξετάζουν 100 αντιρρήσεις ανά μήνα δεν θα αποζημιώνονται τα μέλη της. Επιπλέον, θα αυξήσουμε τον αριθμό των Επιτροπών, ανάλογα με τον όγκο των αντιρρήσεων ανά περιοχή». Πάντως, όπως επισημαίνει στέλεχος του ΥΠΕΝ, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μία διετία προκειμένου να διεκπεραιωθεί η εξέταση των χιλιάδων φακέλων. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Δασών, ο αριθμός αντιρρήσεων περιορίζεται σταδιακά καθώς πολλές επιλύονται ως «πρόδηλα σφάλματα» από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες οι οποίες, βάσει πρόσφατης νομοθετικής ρύθμισης, θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν διορθώσεις και εκ των υστέρων, δηλαδή σε κυρωμένο δασικό χάρτη. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί ο όγκος των αντιρρήσεων, με δεδομένο ότι πολλοί πολίτες έχουν υποβάλει αντίρρηση αλλά παράλληλα και αίτηση για διόρθωση προδήλου σφάλματος. Επίσης, μετά τη σχετική ρύθμιση για τους δασωμένους αγρούς βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία απόδοσής τους στους πολίτες ενώ έως τα τέλη του έτους αναμένεται να πάρει τον δρόμο για τη Βουλή και η νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις. Στους αγρότες για όσο επιδοτούνται: «Ουσιαστικά θα αφορά τις εκχερσωμένες εκτάσεις (σ.σ.: αφορά 2.025.743 στρέμματα) που καλλιεργούνται και λαμβάνουν επιδότηση» επισημαίνει ο κ. Αραβώσης.
Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία δεν θα αλλάζει τον χαρακτήρα των συγκεκριμένων εκτάσεων και στον δασικό χάρτη θα συνεχίσουν να εμφανίζονται ως ΔΑ (δηλαδή άλλοτε δασική που εκχερσώθηκε), αλλά θα λύνει τα χέρια των αγροτών ώστε να συνεχίσουν να τις καλλιεργούν για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.
Για την αλλαγή χρήσης, ο δικαιούχος θα καλείται να καταβάλλει ένα χρηματικό αντάλλαγμα που θα αντιστοιχεί στην απώλεια του δασικού οικοσυστήματος, το οποίο θα υπολογίζεται βάσει μιας εξίσωσης με παραμέτρους την αξία του δάσους, τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που παρέχει κ.λπ.
Στο ΥΠΕΝ έχει ήδη παραδοθεί και η μελέτη που τεκμηριώνει ότι αποτελεί υπέρτατο δημόσιο συμφέρον η «τακτοποίηση» των εκχερσωμένων εκτάσεων, καθώς συμβάλλει στην εθνική οικονομία.
Η νομική προετοιμασία: Στόχος είναι η ρύθμιση που ετοιμάζει το επιτελείο του υπουργείου να είναι νομικά στιβαρή και συνταγματικά ανεκτή, ώστε να γίνει δεκτή από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Οι ανώτατοι δικαστές του ΣτΕ το 2019 είχαν ακυρώσει ρυθμίσεις του 2014 και του 2017 με τις οποίες είχε δοθεί δυνατότητα εξαγοράς εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων έναντι τιμήματος, καθώς έκριναν ότι παραβιάζονται τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος και οι συνταγματικές αρχές της ισότητας και του κράτους δικαίου. Για αυτόν τον λόγο, η προωθούμενη από το ΥΠΕΝ ρύθμιση, την οποία επεξεργάζεται ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή του υπουργείου αποτελούμενη από νομικούς και δασολόγους, δεν θα αφορά εξαγορά των εκτάσεων αλλά «τακτοποίηση» για το διάστημα που η καλλιέργεια επιδοτείται.
Πρωταθλήτριες στις διαφωνίες Αττική, Κυκλάδες και Κρήτη
Η πλειονότητα των αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες έχουν κατατεθεί στην Αττική (28.552), στα Χανιά (20.818), στα Ιωάννινα (17.305), στη Λακωνία (15.478), στη Λάρισα, στη Μεσσηνία και στην Αιτωλοακαρνανία. Ωστόσο, ως ποσοστό επί της συνολικής έκτασης του νομού, πρώτο εμφανίζεται το Ρέθυμνο, όπου οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί αντιστοιχούν στο 13,1% της έκτασης της περιφερειακής ενότητας, τα Χανιά (12,1%), η Λευκάδα (8,1%), η Ζάκυνθος (7,8%), το Λασίθι (7,2%), η Κεφαλλονιά (6,5%) και οι Κυκλάδες (5,8%).
Σχετικά με την έκταση που καταλαμβάνουν οι αντιρρήσεις, η μεγαλύτερη καταγράφεται στα Χανιά (288.599 στρέμματα) και ακολουθούν το Ρέθυμνο με 195.453 στρέμματα, η Αττική (155.261), οι Κυκλάδες (149.355), το Ηράκλειο (142.886) και το Λασίθι (131.591). Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι περισσότερες αντιρρήσεις έχουν υποβληθεί σε περιοχές με υψηλή αξία γης. Ειδικά στις Κυκλάδες, από συνολικά 8.374 αντιρρήσεις, οι περισσότερες υποβλήθηκαν στην Ανδρο (2.428), στη Νάξο (1.513), στην Πάρο (882) και στη Μύκονο (554).
