Μπορεί ο υπουργός τουρισμού να τονίζει ότι η τουριστική περίοδος θα ξεκινήσει πιο σύντομα από ποτέ, ωστόσο οι εργαζόμενοι στον τουρισμό κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την έλλειψη προσωπικού. Όπως αναφέρει στην εφημερίδα ο Δημήτρης Καμζέλας, αντιπρόεδρος του συνδικάτου τουρισμού της Σαντορίνης, στο νησί διαφαίνεται ότι η χρονιά θα ξεκινήσει με πολλά κλειστά ξενοδοχεία και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, καθώς δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους να καλύψουν χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Ας ξεκινήσουμε σχετικά με μια ανακοίνωση που βγάλατε που μέσα από αυτό φαίνονται πολλά ζητήματα που σχετίζονται και με την εποχική εργασία και με τα εργασιακά και με τα ασφαλιστικά δικαιώματα και κυρίως με τις αμοιβές αλλά και με το δικαίωμα της αιτήσεως επαναπρόσληψης.
Είναι η περίοδος των αιτήσεων επαναπρόσληψης όπως είπαμε και αυτό είναι η υποχρεωτική επαναπρόσληψη που μέχρι πέρσι ήταν για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους και τους οδηγούς των τουριστικών λεωφορείων σύμφωνα με τον νόμο του ‘83. Από πέρσι που υπογράψαμε την πρώτη κλαδική σύμβαση μεταξύ του συνδικάτου μας και του συνδικάτου του εμπορικού συλλόγου και εστιατόρων, υπάρχει η υποχρεωτικότητα πλέον και στον επισιτισμό. Αυτό ήταν μια επιτυχία και μην ξεχνάμε κάτι πολύ σημαντικό, ότι ο επισιτισμός πλέον είναι το 70% των εργαζομένων πανελλαδικά. Το 30% είναι ξενοδοχοϋπάλληλοι. Οπότε νομίζω ότι αυτό ήταν μια επιτυχία για εμάς και το συνδικάτο μας και γενικότερα για το εργατικό κίνημα. Καλό θα είναι να υπογράφονται τέτοια και επίσης να έχουν -εκτός από την επαναπρόσληψη που σαφώς είναι κάτι πολύ σημαντικό- και μεγάλο κομμάτι οι αυξήσεις των μισθών, γιατί η σύμβαση που υπογράψαμε για την 6η μέρα αφορά μια αύξηση του 30% και σε όλες τις ειδικότητες του επισιτισμού και κάποιες του εμπορίου και εκεί πάλι από 10 έως 20%, ανάλογα την ειδικότητα.
Επειδή κατά καιρούς και ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού βλέπουμε εικόνες «φαβέλας» οι οποίες είναι ντροπιαστικές για κάθε εργαζόμενο και φυσικά για κάθε επιχειρηματία, και που βέβαια δεν ταιριάζουν σε έναν παγκόσμιο προορισμό όπως είναι η Σαντορίνη και τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων. Όλες αυτές τις εικόνες φοβάστε ότι υπάρχει περίπτωση να τις ξαναδούμε και αυτό το καλοκαίρι;
Το πρόβλημα ξεκινάει με το ότι φέτος στον τουρισμό πανελλαδικά -και από ότι είπε ο γραμματέας του ΕΟΤ- ήταν 62.000 εργαζόμενοι λιγότεροι. Εμείς σαν ομοσπονδία είχαμε πει 55.000 άρα είναι κοντά. Στη Σαντορίνη το 2019 είμασταν γύρω στους 30,000 εργαζόμενους ενώ πέρσι είμασταν 24.500. Ένα κομμάτι των επιχειρήσεων έμεινε κλειστό από ό,τι μας είπε και ο εμπορικός σύλλογος εκεί, δεν μπόρεσαν να ανοίξουν διότι δεν μπόρεσαν να βρουν προσωπικό. Του χρόνου πιστεύω ότι θα είναι χειρότερα τα πράγματα. Από ό,τι μαθαίνουμε πωλούνται ήδη πολλές επιχειρήσεις και ο λόγος της πώλησης δεν είναι ότι δεν έχει δουλειά το νησί, το νησί έχει πάρα πολύ δουλειά, δεν βρίσκουν όμως προσωπικό πλέον και ο άλλος αναγκάζεται να φύγει από το νησί. Δεν μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικά. Υπάρχει και τεράστιο πρόβλημα με τη στέγαση, ειδικότερα στη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Βέβαια είναι πανελλαδικά πλέον το πρόβλημα αυτό αλλά ειδικά σε αυτά τα δύο νησιά το παρατηρούμε έντονα γιατί έχουν μεγάλο όγκο εργαζομένων.
Αυτό όμως θα μπορέσει να γίνει μοχλός πίεσης από τη δική σας πλευρά έτσι ώστε να καλυτερεύσουν οι συνθήκες και οι μισθοί;
Σίγουρα, από την στιγμή που ιδρύθηκε το σωματείο -γιατί είμαστε νέοι, κάναμε πρώτη φορά εκλογές το 2019-, υπάρχει πίεση. Το θέμα είναι ότι δυστυχώς στο νησί αυτή την στιγμή παρόλη την έλλειψη προσωπικού, πάρα πολλοί εργοδότες δεν φέρονται με τον σωστό τρόπο και ο λόγος που χάνουν προσωπικό είναι αυτός. Δηλαδή το 100% αμείβεται με μαύρα χρήματα. Τα δώρα και τα επιδόματα είναι υποχρεωτικά, παρακρατούν 1-2 μισθούς, βάζουν τα επιδόματα και τα δώρα γιατί είναι υποχρεωτικά και υπάρχει και μετά η μη καταβολή των μαύρων χρημάτων ανάλογα στον καθένα πόσο αναλογούν τα χρήματα που βάζουν στην τράπεζα. Υπάρχει πρόβλημα με το μπουρμπουάρ, κάποια μαγαζιά παρακρατούν το 100%, άλλα πάλι κρατούν ποσοστό. Υπάρχουν προβλήματα μεγάλα στη στέγαση, δηλαδή σε ένα δωμάτιο μπορεί να μένουν 2-3, ακόμα και 5 άτομα μαζί. Αυτό πλέον αναγκάζει τον κόσμο να μην ξαναέρθει. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του κόσμου που έρχεται για πρώτη φορά στο νησί και γενικότερα στις Κυκλάδες βλέπει αυτό το πρόβλημα. Το ίδιο γίνεται και στην Πάρο και στην Νάξο παρόλο που είναι μεγάλα νησιά και δεν έχουν τόσο μεγάλο όγκο δουλειάς όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, αλλά οπωσδήποτε υπάρχει πρόβλημα με την στέγαση. Το πρόβλημα είναι αυτή η πλατφόρμα που υπάρχουν χιλιάδες δωμάτια ή μικρά σπίτια που τα νοικιάζουμε εμείς είτε με την σεζόν είτε με τον χρόνο για να μπορέσουν να κατέβουν και πάλι στο κάθε νησί να εργαστούν. Αν δεν το κάνεις τότε αυτόματα θα χάσεις και το σπίτι και δεν θα μπορείς να βρεις μετά.
Για να μιλήσουμε λίγο για τη νέα σεζόν που μπαίνουμε σιγά σιγά και ξεκινάει η προετοιμασία της. Εσείς λέτε ότι η έλλειψη των εργαζομένων θα είναι μεγαλύτερη από το 2022;
Εγώ πιστεύω ότι θα είναι σαφώς μεγαλύτερη και πάνω από 10,000 γιατί ήδη πάρα πολλοί συνάδελφοι έφευγαν μέσα στη σεζόν πέρσι. Δηλαδή κάποιοι που ήρθαν νωρίς τον Μάρτιο τον Μάιο έφευγαν, τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο πάρα πολλοί. Ένα σεβαστό κομμάτι δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς το ποσοστό αλλά νομίζω πως είναι χιλιάδες αυτοί που έφυγαν μέσα στη σεζόν. Και ξέρετε ότι όποιος φεύγει μέσα στη σεζόν το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ξαναέρχεται στο νησί. Δεν ξεκινάμε λοιπόν πολύ καλά. Ήδη αν δείτε αυτή την περίοδο πωλούνται πάνω από 100 επιχειρήσεις στο νησί. Η Σαντορίνη είναι ένα νησί που έχει τουρισμό 10 μήνες. Αυτή την στιγμή υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία που δουλεύουν κυρίως με Κινέζους βέβαια.
Γιατί δεν βρίσκουν εργαζόμενους; Που οφείλεται αυτό;
Τα δύο χρόνια του covid, έκλεισαν τα μαγαζιά υγειονομικού ενδιαφέροντος και τα ξενοδοχεία για πολλούς μήνες. Πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν για να μπορέσουν να ζήσουν. Εμείς υπολογίζαμε περίπου 10,000 ότι έφυγαν, ο δήμος από στοιχεία μας είπε 8,000 και μάλιστα μόνιμοι κάτοικοι οι οποίοι έφυγαν από το νησί. Όταν κάποιος λέει ότι είναι εποχιακός εργαζόμενος για 6 μήνες και μένει στο νησί και το ταμείο ανεργίας είναι για 3 μήνες, τους υπόλοιπους μήνες δεν έχει κανένα εισόδημα. Οπότε με το κόστος ζωής το οποίο είναι δυσβάσταχτο στο νησί, έγινε νομίζω ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα που δεν κρατάει πλέον τον κόσμο στην εποχιακή εργασία. Μετά όσο μεγαλώνει βλέποντας κάποιον που κοντεύει να βγει στην σύνταξη για παράδειγμα, αν μπορέσει για 20 χρόνια να δουλεύει εποχιακός εργαζόμενος και να κολλάει τα μισά ένσημα, είναι σαν να δουλεύει 10 πλήρη. Δηλαδή δεν μπορεί να συμπληρώσει τα 4,500 που απαιτούνται για την κατώτερη σύνταξη. Οπως καταλαβαίνετε όλα αυτά είναι μειονεκτήματα για το θέμα αυτό.
Σε εσάς απευθύνονται οι επιχειρήσεις για εύρεση εργαζομένων;
Φυσικά και ήδη από τον Νοέμβριο πάρα πολλοί είχαν βάλει αγγελίες για την καινούρια σεζόν και αυτό βέβαια ισχύει για όλα τα νησιά. Και η Κρήτη φέτος από ό,τι μαθαίνω θα έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα γιατί έχει πάρα πολλούς μόνιμους κατοίκους και δεν ήθελε τόσο πολλούς εποχιακούς εργαζόμενους όπως για παράδειγμα η Σαντορίνη ή τα άλλα νησιά των Κυκλάδων τα οποία είναι μικρότερα. Νομίζω ότι τα πράγματα φέτος θα είναι πάρα πολύ πιο δύσκολα πανελλαδικά. Μαθαίνουμε και στην Αθήνα ακόμα που είναι μεγάλη πόλη ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη προσωπικού. Αυτό που μπορώ να καταλάβω σίγουρα είναι ότι η πανδημία έπαιξε τον ρόλο της γιατί τόσο καιρό κλειστά τα εστιατόρια, τα μπαρ, τα κέντρα διασκέδασης και όλα αυτά, ο άλλος που εργαζόταν εκεί έπρεπε να ζήσει και άλλαξε επάγγελμα και δεν ξαναγυρνάει γιατί σου λέει αν ξαναγίνει κάτι παρόμοιο το πρώτο πράγμα που θα κοπεί θα είναι ο τουρισμός. Αυτό που κάνει πάλι τώρα και βάζει υποχρεωτικό ράπιντ τεστ στους Κινέζους, είναι ένα χτύπημα πάλι στον τουρισμό. Ποιος θα την πληρώσει; Τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και γενικότερα το φάσμα του τουρισμού. Και βέβαια η εποχιακή εργασία δεν είναι ένα εισόδημα με το οποίο θα μπορέσεις να ζήσεις τους υπόλοιπους 6 μήνες που απομένουν, γιατί και το ταμείο ανεργίας που τώρα πήγε 438 ευρώ για 3 μήνες είναι λίγο. Με αυτά τα λεφτά δεν πληρώνεις ούτε το ενοίκιό σου και το ρεύμα σου. Και τους άλλους 3 μήνες πώς θα την περάσεις; Η περίοδος αιτήσεων επαναπροσλήψεων πάντως για ξενοδοχοϋπαλλήλους, οδηγούς και επισιτισμό, είναι 1η με 30η Ιανουαρίου και γίνεται μέσω του συνδικάτου.
