«Ειπώθηκαν φρικτά ψέματα και απίστευτες ανακρίβειες που έχουν τραυματίσει πάρα πολύ την αξιοπιστία της αυτοδιοίκησης», επισημαίνει ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, αφήνοντας αιχμές για τον Δημήτρη Λιανό και την στάση του απέναντι στον ΦΟΔΣΑ. Ο Γιώργος Χατζημάρκος υποστηρίζει ότι ο Δήμος Νάξου δεν έχει πληρώσει καμία οικονομική υποχρέωση προς τον ΦΟΔΣΑ και αυτό, όπως λέει, είναι ανήθικο. «Επιδοτούν οι άλλοι φορείς, οι άλλοι δήμοι των νησιών δηλαδή πληρώνουν τα έξοδα για τη Νάξο. Ελπίζουμε μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου να καταφέρουμε να προχωρήσουμε στην χρηματοδότηση του έργου το οποίο έχει ανάγκη το νησί της Νάξου» συμπληρώνει.
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Κύριε Χατζημάρκο νομίζω είναι η ώρα που θα μπορέσουμε να κάνουμε έναν απολογισμό, αφού πρώτα πούμε λίγα πράγματα για τα βραβεία που πήραμε.
Είναι όντως μια καλή στιγμή. Είναι από αυτές τις περιπτώσεις που αισθάνεσαι την ικανοποίηση όταν ζεις το αποτέλεσμα μιας πάρα πολύ καλής και σκληρής δουλειάς που μας έχει φέρει υπέροχα αποτελέσματα.
Νομίζω είστε πιο ήσυχος τώρα γιατί τα είχαμε πει στην αρχή στην αρχή της σεζόν και νομίζω ότι έχει φύγει ένα άγχος τώρα από πάνω σας.
Πάρα πολύ πιο ήσυχος. Ήταν η πιο δύσκολη τουριστική περίοδος στην σύγχρονη ιστορία μας. Το 2020 και το 2021, βρεθήκαμε στο χείλος του γκρεμού με το ένα πόδι απλωμένο. Το να μην έχουμε τουρισμό στα νησιά ήταν το αναμενόμενο, αυτό που κάναμε εμείς ήταν το μη αναμενόμενο. Για να ανατραπεί αυτό χρειάστηκε ένας τεράστιος αγώνας απ’ όλους. Είμαι εξαιρετικά υπερήφανος για αυτόν τον τόπο και τους ανθρώπους του γιατί στα πάρα πολύ δύσκολα έδειξαν από τι είναι φτιαγμένοι. Αυτά τα απανωτά ρεκόρ που κάναμε την τετραετία 2016-2019, το 2019 που κάναμε ιστορικό ρεκόρ στον τουρισμό. Σήμερα σας λέω ότι αυτά τα ρεκόρ που κάναμε την τετραετία 2016-2019, είναι πολύ μικρά σε σχέση με αυτά που κάναμε το 2020 και το 2021. Είναι άθλος πραγματικός, χιλιάδες οι τουριστικοί προορισμοί σε όλο τον πλανήτη αλλά κανένας δεν πέτυχε αυτό που πετύχαμε εμείς μέσα στην πανδημία.
Νομίζω ότι ούτε εσείς το πιστεύατε ότι θα πάει έτσι το 2021, πραγματικά πιστεύω ότι και εσείς αιφνιδιαστήκατε με την καλή την έννοια.
Εμείς κύριε Δεμερτζή δεν σταματήσαμε να δουλεύουμε δευτερόλεπτο, όχι λεπτό, το χτίσαμε αυτό βήμα – βήμα, συμφωνία – συμφωνία. Πρέπει να σας πω πως, -δεν ξέρω πως θα ακουστεί σήμερα αυτό το πράγμα αν το πιστεύαμε ή όχι-, εμείς πιστεύαμε ότι μπορεί να γίνει, ότι εμείς μπορούμε να το κάνουμε. Δεν σας λέω ότι πιστεύαμε ότι θα γίνει γιατί όποιος το πει αυτό θα πει ψέματα. Το αν θα άνοιγαν τα σύνορά τους οι άλλες χώρες ήταν κάτι που δεν μπορούσαμε να το ξέρουμε και δεν το επηρεάζουμε εμείς. Το ποια χώρα θα ανοίξει τα σύνορά της και με ποιο τρόπο. Ομως εμείς πιστεύαμε στις δυνάμεις μας, πιστεύαμε ότι έχουμε την ωριμότητα να το κάνουμε. Ως προορισμός έχουμε τον κόσμο, έχουμε όλες τις προδιαγραφές και το διεκδικήσαμε αυτό με όλες μας τις δυνάμεις. Είπαμε κάποια στιγμή πάμε να το κάνουμε! Ήταν όλο το νότιο Αιγαίο μια ομάδα. Είμαι εξαιρετικά περήφανος για αυτό, γιατί η πρωτοβουλία που χτίσαμε για τον τουρισμό λειτούργησε σαν μια ομάδα διαχείρισης αυτής της κρίσης, απολύτως συντεταγμένα, πάνω σε ένα κοινά συντεταγμένο σχέδιο και οι φωνές του Νοτίου Αιγαίου δεν ήταν πια μια εικόνα διαφορετικών φωνών, σχεδίων, απόψεων, συγκρουόμενων, αντιμαχόμενων ή οτιδήποτε. Ήταν μια φωνή, ένα πρόσωπο, ένα σχέδιο. Πραγματικά δεν μπορείτε να φανταστείτε ούτε εσείς αλλά ούτε κανένας που δεν το έζησε αυτό από μέσα, πώς λειτούργησε στο εξωτερικό. Πόσο θετικά επέδρασε στην εικόνα, στην εμπιστοσύνη την οποία κερδίσαμε. Και την κερδίσαμε να ξέρετε το 2020. Το 2021 εισπράξαμε την εμπιστοσύνη που κερδίσαμε το 2020. Το 2020 δείξαμε ότι είμαστε εξαιρετικά ώριμοι και πάρα πολύ οργανωμένοι, μια τελείως διαφορετική εικόνα της Ελλάδας που τα τελευταία χρόνια ταξίδευε στην Ευρώπη και τον κόσμο, με μια εικόνα «το κακό παιδί της Ευρώπης» και μια εστία προβλημάτων. Ξαφνικά δείξαμε ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο, μια χώρα πολύ οργανωμένη έχοντας απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα τα οποία μας έθεταν όλοι οι συνεργάτες μας του εξωτερικού. Και λέω συνεργάτες μας τις αεροπορικές εταιρίες, τους travel & leisure, τους tours operators και όλους όσους εμπλέκονται σε αυτή την πολύ μεγάλη βιομηχανία. Δουλέψαμε με όλους, από όλες τις χώρες που αντλήσαμε επισκέπτες, συνεννοηθήκαμε μαζί τους, τους στηρίξαμε πάρα πολύ και για πρώτη φορά στην ιστορία το συζητάνε στο εξωτερικό με θαυμασμό. Απαντούσαμε όλα τα ερωτήματα τα οποία μας έθεταν σε τοπικό επίπεδο. Αλλά και ότι ερωτήματα είχαν να κάνουν με κυβερνητικά σχέδια και σε αυτά απαντούσαμε εμείς. Όχι ότι εμείς αποφασίζαμε, απλά τα απαντούσαμε όλα. Ήξεραν ότι μπορούσαν κάπου να απευθυνθούν μέσα στο χάος που υπήρχε πέρσι, χάος πραγματικό. Ανακάλυψαν ότι υπήρχε ένας προορισμός στον οποίο μπορέσανε να απευθυνθούν, είχε όνομα, είχε τηλέφωνο, είχε email, είχε τα πάντα. Και ήταν στα χαρακώματα, λύναμε προβλήματα κάθε μέρα.
Σε μια δύσκολη χρονιά κύριε Χατζημάρκο και αυτό που θέλω να ρωτήσω είναι ότι και με τα βραβεία που είναι η επισφράγιση μιας πολύ καλής τουριστικής περιόδου, έχουμε μπροστά μας το 2022 που όλοι μιλούν πια για το τέλος της πανδημίας. Αυτό τι θα σημάνει για το Νότιο Αιγαίο τουριστικά;
Κατ αρχήν ευχόμαστε να είναι το τέλος της πανδημίας το 2022. Όμως η δική μου παρατήρηση είναι ότι εμείς δεν ποντάρουμε ότι το τέλος της πανδημίας είναι το 2022. Εμείς ποντάρουμε στο ότι και να μην είναι το τέλος της πανδημίας -πράγμα το οποίο το απευχόμαστε-, εμείς θα έχουμε πάλι σχέδιο έτοιμο δικό μας για να δουλέψουμε τουριστικά και το 2022. Και πλέον δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επιχειρηματολογούμε για να πείσουμε τον κάθε δύσπιστο ή τον κάθε κακόπιστο, αποδείξαμε και το 2020 και το 2021 ότι μπορούμε να το κάνουμε. Το δικό μας σχέδιο να ξέρετε και σας το λέω από τώρα για το 2022 έχει τίτλο «η πανδημία συνεχίζεται», ότι ο πλανήτης θα συνεχίσει να είναι σε πανδημία. Εμείς με αυτό ως δεδομένο κάνουμε τα σχέδια μας και αν αυτό ανατραπεί καταλαβαίνετε ότι θα γίνουν ευκολότερα και πολύ καλύτερα, αλλά πάντα εμείς σχεδιάζουμε με προβλέψεις δυσμενείς γιατί θέλουμε να είμαστε στην ασφαλή πλευρά των προβλέψεων και με αυτό τον τρόπο το σχέδιο μας να είναι πιο συνεκτικό και να καλύπτει πολύ περισσότερα ζητήματα και προβλήματα. Βεβαίως βάλτε έναν αστερίσκο εδώ: στην περίπτωση λήξεως της πανδημίας, ο ανταγωνισμός θα είναι πάρα πολύ μεγάλος. Και αυτό το λέω γιατί θέλω να ξέρουν όλοι, ότι εμείς κινούμαστε και με βάση τι γίνεται στον ανταγωνισμό, τι γίνεται στους άλλους προορισμούς, Ευρωπαϊκούς και μη, που μπορεί να μας «κλέβουν» επισκέπτες. Εμείς ετοιμαζόμαστε για ένα δύσκολο πάλι, σε ό,τι αφορά τα υγειονομικά θέματα, 2022.
Δεν ξέρω πόσο αισιόδοξοι είμαστε κύριε Χατζημάρκο στο θέμα της κλιματικής κρίσης και της έλλειψης νερού. Διότι σύμφωνα με τους επιστήμονες το Νότιο Αιγαίο, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες αλλά και η Ρόδος θα πληγούν πολύ περισσότερο τα επόμενα χρόνια από την κλιματική αλλαγή και αυτό σημαίνει άνυδρα χωράφια, μικρότερη παραγωγή, ακριβότερη ζωική παραγωγή. Ένα θέμα το οποίο θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πολλές γενιές μετά όχι μόνο τώρα. Εμείς τι μπορούμε να κάνουμε όχι μόνο για να αντιστρέψουμε την κλιματική αλλαγή αλλά να μπορέσουμε να έρθουμε πιο κοντά στο πρόβλημα;
Αυτό το οποίο γίνεται σε όλο τον πλανήτη με το θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι να έχουμε συνεχώς καταστάσεις οι οποίες είναι εξαιρετικά απαιτητικές ως προς την διαχείρισή τους. Το νότιο Αιγαίο ήταν πίσω σε αυτά τα θέματα, προσπαθούμε εντατικά τα τελευταία χρόνια να καλύψουμε όσο δυνατόν απ’ το έδαφος το οποίο είχαμε να καλύψουμε και πρέπει να σας πω ότι τουλάχιστον σε επίπεδο περιφέρειας εμείς ολοκληρώσαμε ήδη πέρσι τον μεγαλύτερο στην ιστορία των νησιών καθαρισμό ρεμάτων και ποταμών που έχει γίνει ποτέ στα νησιά μας και αμέσως δημοπρατήσαμε ένα πάρα πολύ μεγάλο πλέγμα σε όλα τα νησιά και κάναμε και μια καινοτομία από δική μας πρωτοβουλία η οποία επίσης δεν είχε προηγούμενο στην χώρα. Δημοπρατήσαμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό έργων για να καλύψουμε όλα μας τα νησιά, εγκαθιστώντας εργολάβους, συμβάσεις, για τους καθαρισμούς και την διαχείριση όλων αυτών των εγκαταστάσεων σε βάση δωδεκάμηνη για τρία συνεχόμενα χρόνια. Αυτοί είναι διαγωνισμοί που έχουν δημοπρατηθεί και τελειώνουν ένας ένας και προχωράμε σιγά σιγά, σε όποιον ολοκληρώνεται η διαγωνιστική διαδικασία, στην υπογραφή των συμβάσεων. Η καινοτομία είναι ότι εμείς το κάνουμε σε δωδεκάμηνη βάση, δηλαδή δεν πάμε με βάση αυτό που η νομοθεσία λέει αντιπλημμυρική περίοδος, πότε ξεκινάει και πότε τελειώνει. Εμείς θα έχουμε την ετοιμότητα και τα αντανακλαστικά και θα εργαζόμαστε για αυτό το θέμα δώδεκα μήνες τον χρόνο. Τα επόμενα τρία χρόνια λοιπόν σε όλα μας τα νησιά, ξεκινάνε αυτές οι συμβάσεις και σε κάθε νησί θα υπάρχει μια πολύ μεγάλη τεχνική ομάδα η οποία θα ασχολείται με αυτά. Από εκεί και πέρα σε ό,τι αφορά τα φαινόμενα τα οποία θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και αυτό είναι βέβαιο πια όπως λένε και οι επιστήμονες. Χρειάζεται πολύ μεγάλη στροφή στην αντίληψη που οι ίδιοι έχουμε ως πολίτες στην αντιμετώπιση του περιβάλλοντος. Δηλαδή τα προβλήματα στο περιβάλλον έρχονται και από το γεγονός ότι το έχουμε κακοποιήσει. Προφανώς η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα δεδομένα σε τεχνικό επίπεδο όμως μόνοι μας εμείς ως πολίτες, περισσότερο ή λιγότερο ή καθόλου ο καθένας έχουμε συμβάλλει στο πρόβλημα. Από εμάς έχει γίνει το να είναι χτισμένες οι όχθες, το να είναι χτισμένα τα ρέματα, το να είναι μπλοκαρισμένες οι κήτες χειμάρρων και ποταμών. Αυτά είναι έργα ανθρώπινα και σε αυτό πια πρέπει να αλλάξει και η αντίληψη. Ένα κράτος αστυνομικό το οποίο θα τρέχει να προλαμβάνει συνέχεια αυτά τα φαινόμενα, δεν θα μας σώσει. Αυτό το οποίο χρειάζεται πια είναι ο καθένας από εμάς να καταλάβει ότι όταν κάνει την όποια παρέμβαση που ο ίδιος κάνει για την δουλειά του, για την οικογένεια του, για την προσωπική του ζωή ή την επαγγελματική του ζωή θα πρέπει να έχει αυτή την περιβαλλοντική διάσταση στο μυαλό του και το πόσο αυτό μπορεί να στοιχίσει στο μέλλον. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα πια από έναν μηχανισμό μαγικό, ο οποίος θα προλαμβάνει, θα γκρεμίζει σε χρόνους ρεκόρ κτλ.. Αυτά δεν γίνονται στην δημόσια διοίκηση και άρα χρειάζεται συνολικά σαν κοινωνία να αλλάξουμε μυαλά.
Κλείνοντας κύριε Χατζημάρκο την συζήτησή μας θα ήθελα να πάμε και στο θέμα του ΦΟΔΣΑ και της διαχείρισης. Το κακό παιδί του ΦΟΔΣΑ παραμένει όπως φαίνεται η Νάξος, το μεγαλύτερο από τα παιδιά των Κυκλάδων. «Συμφωνούμε ότι διαφωνούμε», που βρισκόμαστε όμως;
Ένα χρόνο μετά την σύσταση της εταιρίας, πρέπει να σας πω ότι έχουμε κάνει άλματα σε κάθε νησί. Πραγματικά έχουμε προχωρήσει και προχωράμε μελετητικά όλα μας τα θέματα. Εμείς έχουμε βάλει έναν στόχο από την πρώτη μέρα που ξεκίνησε τη λειτουργία του ο οργανισμός, σε δύο χρόνια μέσα, να έχουμε καλύψει όλα μας τα νησιά σε ό,τι αφορά το σχεδιασμό και την δρομολόγηση των έργων. Ένα έργο τεράστιο, το οποίο θα απαιτούσε ίσως μία ή δυο δεκαετίες μπορεί και τέσσερις αν κρίνει κανείς τι δεν έγινε όλες τις δεκαετίες που προηγήθηκαν. Μέσα σε ένα μόλις χρόνο έχουμε κλείσει τεράστια ζητήματα στα περισσότερα νησιά, έχουμε ολοκληρώσει τον περιφερειακό σχεδιασμό, ο οποίος είναι συμβατός με το νέο εθνικό σχεδιασμό, μια επίσης τεράστια δουλειά που, πιστέψτε με, εγώ το λέω δημόσια και μπορώ με πάρα πολλά επιχειρήματα να σας επιχειρηματολογήσω, ότι αν δεν είχε γίνει ο ΦΟΔΣΑ δεν θα είχε φτιαχτεί ποτέ ο περιφερειακός σχεδιασμός. Το δεύτερο είναι ότι στην Ρόδο έχουμε ήδη δημοπρατήσει ένα τεράστιο έργο. Τώρα που μιλάμε είναι σε εξέλιξη πια ο διαγωνισμός, μια μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων, ένα εργοστάσιο να το πούμε. Έχουμε υποβάλει στο υπουργικό συμβούλιο την Σαντορίνη, το σχέδιο για την μονάδα της και περιμένουμε την έγκριση του η οποία μπορεί να είναι και μέσα στον Νοέμβριο. Μελετάμε την Κω, έχουμε προχωρήσει τις μονάδες Σύρου, έχουμε απόφαση ένταξης για την Άνδρο, για την Τήνο έχουμε ολοκληρώσει την υποβολή και είναι ζήτημα χρόνου και εκεί να έχουμε το αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι θα είναι θετικό και θα ενταχθεί και Τήνος και στην Νάξο την προηγούμενη εβδομάδα υποβάλαμε το σχέδιο για την μονάδα επεξεργασίας της Νάξου. Και εκεί πολύ σύντομα μπορεί και μέσα σε ένα μήνα, μέχρι τέλος Νοεμβρίου το αργότερο όπως εκτιμώ εγώ, θα έχουμε ολοκληρώσει αυτή την διαδικασία, να έχουμε δηλαδή την απόφαση ένταξης ούτως ώστε να προχωρήσουμε μετά σε επίπεδο δημοπράτησης και να δημοπρατήσουμε το έργο.
Κάλυψε τις υποχρεώσεις ο Δήμος;
Όχι ο Δήμος Νάξου δεν έχει ανταποκριθεί σε καμία υποχρέωση, έχει αυτή την γνωστή διαφωνία και για εμένα είναι απολύτως απαράδεκτο αυτό το οποίο έχει γίνει στην Νάξο. Όχι η διαφωνία, η διαφωνία δεν είναι απαράδεκτη. Η διαφωνία είναι συστατικό της δημοκρατίας και κυρίαρχο συστατικό. Για εμένα απαράδεκτο είναι το γεγονός ότι στο δημόσιο διάλογο στην Νάξο ειπώθηκαν φρικτά ψέματα και απίστευτες ανακρίβειες οι οποίες έχουν τραυματίσει πάρα πολύ την αξιοπιστία της αυτοδιοίκησης. Γιατί η αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι μάχιμη αλλά πρέπει να στηρίζεται στην αλήθεια προς τους πολίτες και μόνο την αλήθεια. Τίποτα άλλο. Και ποτέ δεν επιτρέπεται ο ένας βαθμός για τον άλλον μεταξύ τους οι αυτοδιοικητικοί να διαδίδουν ανακρίβειες -για να μη πω καμιά πιο βαριά κουβέντα. Αν ο Δήμος Νάξου είχε συνεργαστεί και η υποβολή του σχεδίου για ένταξη, έγκριση και χρηματοδότηση του σχεδίου της Νάξου θα είχε γίνει νωρίτερα, αλλά δεν συνεργάστηκε καθόλου. Εμείς το κάναμε το καθήκον μας και παρά το γεγονός ότι ο Δήμος Νάξου δεν έχει εκπληρώσει καμία οικονομική του υποχρέωση προς το ΦΟΔΣΑ. Αυτή την στιγμή συμβαίνει κάτι άλλο το οποίο είναι, επιτρέψτε μου την έκφραση, ανήσυχο. Δηλαδή τι γίνεται; Χρηματοδοτούνται με χρήματα των άλλων φορέων, δηλαδή των άλλων δήμων και της περιφέρειας του Νοτίου Αιγαίου, τα έξοδα για όλο αυτό το κομμάτι που έχει να κάνει με την Νάξο ούτως ώστε να τα ολοκληρώσουμε και τα προβάλουμε. Εμείς στο καθήκον μας είμαστε εντάξει. Όλοι οι υπόλοιποι στο καθήκον μας είμαστε εντάξει και απέναντι στην Νάξο, σε αυτό που η Νάξος έχει ανάγκη! Επαναλαμβάνω ότι μέχρι τέλος Νοεμβρίου μπορεί να έχουμε και την τελική απόφαση να προχωρήσουμε στην δημοπράτηση των εγκαταστάσεων που το νησί έχει ανάγκη.
