«Η εμπορευματοποίηση των δημόσιων αγαθών συνεχίζεται από την κυβέρνηση»
Γράφει η Κατερίνα Γιαννακά
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, συνεχίζει τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, κατεδαφίζοντας ό,τι έχει απομείνει από αυτό. Μετά την Υγεία, την Παιδεία, τη μέχρι στιγμής αποτυχημένη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του νερού, σειρά πήραν οι παραλίες, που μέχρι σήμερα είναι ελεύθερες και δεν αποτελούν ιδιοκτησία κανενός. Αυτό το δημόσιο αγαθό βρέθηκε στο στόχαστρο της κυβέρνησης με το νομοσχέδιο που ψήφισε στις 29/2/2024, χαρακτηρίζοντας τις παραθαλάσσιες περιοχές με τον ψευδεπίγραφο τίτλο ως «δημόσιας περιουσίας». σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Οι ακτές, η παραλιακή ζώνη, είναι πολύτιμο και ιδιαίτερα ευαίσθητο στοιχείο του νησιωτικού περιβάλλοντος και, όπως ορίζει το Σύνταγμα, πρέπει να προστατεύονται, πολύ περισσότερο σήμερα, που οι κίνδυνοι από την κλιματική κρίση, είναι πλέον ορατοί στη χώρα μας και επιτακτική η ανάγκη αντιμετώπισής της.
Η κυβέρνηση αρνείται επίμονα να κυρώσει το «Πρωτόκολλο της «Σύμβασης της Βαρκελώνης, για την προστασία της Μεσογείου», που αφορά στην ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών και τις καθορίζει από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλο γραμμή, σε βάθος 100 μέτρων από τον αιγιαλό, στις οποίες δεν επιτρέπεται η δόμηση.
Με το νομοσχέδιο για «τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας σε παραθαλάσσιες περιοχές», που ψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, καταργείται ουσιαστικά ο ορισμός του αιγιαλού ως δημόσιου αγαθού, ως «ουσιώδους στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος», ως κοινόχρηστου χώρου, που έχει υποχρέωση η Πολιτεία να το προστατεύει. Είναι ένας νόμος που προωθεί την ανοικοδόμηση πάνω στο κύμα και την εκμετάλλευση της παραλίας από το πρώτο μέτρο.
Καταργείται το ελάχιστο όριο των 30 μέτρων προστασίας παραλία και ορίζεται το πλάτος της μέχρι πενήντα μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού, όταν άλλες χώρες της Ευρώπης θεσπίζουν αδόμητες παράκτιες ζώνες που ξεκινούν από τα 100 μέτρα και φθάνουν μέχρι και στα 250 από τον αιγιαλό.
Ανοίγει έτσι ο δρόμος για την οικοπεδοποίηση του αιγιαλού, όπως καταγγέλλουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών και ο Συνήγορος του Πολίτη και δίνεται το πράσινο φως, για πράξεις οριοθέτησης, που επιτρέπουν τη δόμηση πάνω στο κύμα, ενώ «δωρίζει» τους μικρούς αιγιαλούς μέχρι 150 τετραγωνικά μέτρα, σε επίδοξους «επενδυτές» και αφήνει εκτός αιγιαλού μόνο τις παραλίες εντός του Δικτύου Natura.
Με ρυθμίσεις και όρους παραχώρησης της χρήσης παραλιών, επωφελέστερους εισπρακτικά, για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες στερούνται το δικαίωμα να απολαμβάνουν ελεύθερα τις παραλίες ακόμη και αυτή την άμμο, αφού θα χτίζονται πάνω στο κύμα ξενοδοχεία και άλλες τουριστικές επιχειρήσεις.
Δεν περιορίζεται όμως η κυβέρνηση σε αυτά, με σειρά ρυθμίσεων αφαιρεί από τους δήμους αρμοδιότητες και έσοδα που είχαν για τις παραλίες.
Δεν εκπροσωπούνται στην «Επιτροπή Καθορισμού των Ορίων του Αιγιαλού», στην περιφέρειά τους, δεν έχουν καν λόγο στην οριοθέτηση του αιγιαλού, για να μην προβάλουν προσκόμματα στη οικοπεδοποίησή τους και προβλέπεται «απλή» γνώμη του Δήμου, αντί της «σύμφωνης», για τον καθορισμό των τμημάτων αιγιαλών και παραλιών που μπορούν να παραχωρηθούν για απλή χρήση, αλλά και για τη διαδικασία παραχώρησης απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση ή σωματείο.
Στερούνται της αρμοδιότητα παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, η οποία περνά στην Κτηματική Υπηρεσία, υποστελεχωμένη, που αδυνατεί να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στις αρμοδιότητές της.
Αφαιρούνται ακόμη από τους ΟΤΑ τα συνταγματικά κατοχυρωμένα έσοδα, από τα μισθώματα, που περιορίζονται στο 60% του ποσοστού επί του ανταλλάγματος από την παραχώρηση απλής χρήσης.
Με την υποβάθμιση της Αυτοδιοίκησης και τον αποκλεισμό της από καίριες αρμοδιότητες, όπως αυτές για τις παραλίες, η κυβέρνηση επιδιώκει τη χωρίς αντιδράσεις και εμπόδια εμπορευματοποίηση των ακτών και των παραλιών. Ματαιοπονεί όμως. Οι παραλίες ανήκουν στην κοινωνία, είναι δημόσιο αγαθό, κοινόχρηστο, το οποίο απολαμβάνουν ελεύθερα οι κάτοικοι των νησιών και των παραλιών, οι πολίτες και, όπως έχουν καταδείξει με τις κινητοποιήσεις τους οι ίδιοι θα διασφαλίσουν και θα επιβάλουν την ανεμπόδιστη πρόσβασή τους σε αυτές.
Η χρήση των παραλιών για άλλους σκοπούς, όπως είναι η οικονομική τους εκμετάλλευση, πρέπει να είναι απόλυτα συμβατές με αυτές τις αρχές και να τις διασφαλίζουν.
Το μήνυμα του περασμένου καλοκαιριού από τις εξεγερμένες νησιωτικές κοινωνίες ήταν «Κάτω τα χέρια από τις παραλίες» και εμείς συντασσόμαστε με την κοινωνία!
Κατερίνα Γιαννακά
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Περιφέρειας Ν. Αιγαίου-Κυκλάδες
Αν/τρια Συντονίστρια Τμήματος Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
