Κινδυνεύουν οι ακτές της Άνδρου;
Απαντήσεις σε θέματα που έχουν να κάνουν με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις ακτές της Άνδρου, θα επιχειρηθούν να δοθούν από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών – ΑΚΤΕS σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου, κατά τη διάρκεια ομιλίας με θέμα «Κλιματική αλλαγή και άνοδος της στάθμης της θάλασσας: Σενάρια πρόβλεψης πλημμύρας έως το 2150. Πόσο κινδυνεύουν οι ακτές της Άνδρου;».
Στην εκδήλωση που θα λάβει χώρα το Σάββατο 23 Μαρτίου στις 6 και μισή το απόγευμα στο συνεδριακό κέντρο Χώρας Δήμου Άνδρου «Ν.Α. Καΐρης – ΕΠΑΛ Άνδρου», θα τεθούν βασικά ερωτήματα και συγκεκριμένα πόσο έχει αλλάξει το παράκτιο τοπίο της Άνδρου από την αρχαιότητα έως σήμερα. Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ακτές της Άνδρου και πόσο κινδυνεύουν οι ακτές της Άνδρου από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Επίσης, θα επιχειρηθούν να απαντηθούν ποιες παράκτιες πεδινές περιοχές αναμένεται να πλημμυρίσουν το 2050, το 2100 έως και το 2150, εάν είναι ανθρωπογενή τα αίτια της κλιματικής αλλαγής και πώς μπορούμε να μετριάσουμε τις επιπτώσεις από τις επερχόμενες αλλαγές στην παράκτια ζώνη, αλλά και με ποιο τρόπο μπορούν οι παράκτιες κοινωνίες να γίνουν πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.
Τέλος, οι ομιλητές, θα αναφερθούν στο τι μας διδάσκει το παρελθόν και πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις σχετικές προβλέψεις των διαφόρων σεναρίων ανόδου του επιπέδου της θάλασσας προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης, που περικλείει το φυσικό περιβάλλον, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Εκτός των παραπάνω στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν και τα αποτελέσματα της ερευνητικής δράσης της AΚΤΕS, που υλοποιείται με δωρεά από το Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου, στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» που συγχρηματοδοτούν 10 κοινωφελείς οργανισμοί.
Η μελέτη άρχισε τον Οκτώβριο του 2023 και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο και στο πλαίσιο αυτής, συλλέχθηκαν ακριβή χωροπληροφορικά δεδομένα σε επιλεγμένες παράκτιες υψομετρικά χαμηλές περιοχές, εντατικά οικονομικά και τουριστικά εκμεταλλευόμενες.
Η μελέτη έγινε με σκοπό να καταρτίσει τα πλημμυρικά σενάρια έως το 2100 λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας με πιλοτική εφαρμογή στα νησιά της Άνδρου, Μυκόνου και Δήλου.
Οι ομιλητές
Ομιλητές θα είναι τα μέλη της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών – AKTES, Νίκος Μουρτζάς, Δρ Γεωλογίας, Αν. Μέλος ΚΑΣ του ΥΠΠΟ, και η Ελένη Κολαΐτη, Μετ/γος Μηχανικός ΕΜΠ, Δρ Γεωαρχαιολογίας. Την εκδήλωση θα συντονίσει η Λυδία Παλαιοκρασσά – Κόπιτσα, Ομότιμη Καθηγήτρια Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει ο δήμαρχος Άνδρου, Θεοδόσης Σουσούδης.
H Ελένη Κολαΐτη έχει δίπλωμα Μηχανικού Μεταλλείων του ΕΜΠ (1988) και διδακτορικό στη Γεωαρχαιολογία από το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτιστικής Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (2019). Έχει πολυετή εμπειρία στην εκπόνηση γεωτεχνικών, γεωλογικών και γεωαρχαιολογικών ερευνών και μελετών. Επιστημονική συνεργάτης στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Επίτιμη Ερευνήτρια στο Department of Classics and Archaeology του Πανεπιστημίου Nottingham (UK). Η διδακτορική της διατριβή είχε αντικείμενο τη γεωαρχαιολογική μεθοδολογική προσέγγιση των Ανωολοκαινικών μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας με βάση αρχαιολογικούς και γεωμορφολογικούς δείκτες. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε θέματα γεωαρχαιολογίας και των σχετικών μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας και των επιπτώσεων τους στο παράκτιο τοπίο κατά το Ανώτερο Ολόκαινο, συμπεριλαμβανομένων των αρχαιολογικών χώρων και αρχαίων μνημείων. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε θέματα τεχνικής γεωλογίας και γεωαρχαιολογίας σε διεθνή περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Συμμετέχει και συντονίζει γεωαρχαιολογικά ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με διάφορους φορείς.
Ο Νίκος Μουρτζάς σπούδασε Γεωλογικές Επιστήμες (1984) με διδακτορική διατριβή από το ΕΜΠ (1990) σχετικά με τις Νεοτεκτονικές κινήσεις κατά το Τεταρτογενές στην Κρήτη. Εργάστηκε επί 35 χρόνια ως Σύμβουλος Τεχνικός Γεωλόγος έργων Πολιτικού Μηχανικού. Δίδαξε Τεχνική Γεωλογία Έργων Πολιτικού στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) του ΥΠΠΟ. Επίτιμος Ερευνητής στο Department of Classics and Archaeology του Πανεπιστημίου Nottingham (UK). Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή και Πολιτιστική Κληρονομιά του ΥΠΠΟ, με κύριο έργο τη διαμόρφωση των κατευθυντήριων γραμμών του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Διετέλεσε πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Μουσειολογικής-Μουσειογραφικής Μελέτης του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών και μέλος επιστημονικών Επιτροπών Ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων. Στο πλαίσιο πολυάριθμων αρχαιολογικών και αρχαιογεωλογικών ερευνών, ασχολήθηκε με τη διερεύνηση των μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας κατά το Τεταρτογενές και την παλαιογεωγραφική αναπαράσταση παράκτιων αρχαιολογικών χώρων. Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα επιστημονικά άρθρα τεκτονικής, παράκτιας γεωμορφολογίας και αρχαιογεωλογίας.
Λίγα λόγια για την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών “ΑΚΤΕS”
H AKTES είναι μια αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία Μελέτης των Αρχαίων Ακτογραμμών που λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2019. Επίκεντρο των ενδιαφερόντων της αποτελεί η διεπιστημονική μελέτη των μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας στην προϊστορική και ιστορική χρονοκλίμακα, η συστηματική έρευνα των παράκτιων γεωμορφών και τοπίων, η γεωαρχαιολογική μελέτη των ακτών και η κατανόηση των ακτογραμμών ως δυναμικών φυσικών και πολιτιστικών συστημάτων. Οι ενάλιες αρχαιότητες αποτελούν πολύτιμους δείκτες της μεταβολής της θαλάσσιας στάθμης και του χρόνου που συντελέστηκε. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, η AKTES συμβάλλει στην καταγραφή και ερμηνεία της γεωαρχαιολογικής πληροφορίας ιχνηλατώντας το παράκτιο τοπίο στην ιστορική του διαδρομή.
Παράλληλα με το επιστημονικό της έργο, κύριος στόχος της ΑΚΤΕS είναι η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών για το καίριο ζήτημα της ανόδου του θαλάσσιου επιπέδου και την αναγκαιότητα θωράκισής τους σε ένα πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξη.
