Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μαζί με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής διοργανώνουν σεμινάριο ώστε να δημιουργηθεί η επόμενη γενιά επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης, σε θέματα διάσωσης και συντήρησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Όπως αναφέρει ο επικεφαλής του προγράμματος Κωνσταντίνος Σκριάπας, Σύμβουλος Ανάπτυξης, Πρόεδρος του Δικτύου «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» και Διευθύνων Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτο Πολιτισμού, Περιβάλλοντος και Επιστημών, θα εκπαιδευτούν επιστήμονες που ασχολούνται με την μελέτη, έρευνα, καταγραφή, ψηφιοποίηση και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, που κατοικούν και εργάζονται στην περιοχή ευθύνης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Για να καταλάβουμε κύριε Σκριάπα τι ακριβώς θα κάνετε, θα ήθελα να μας δώσετε το πρώτο στίγμα για αυτή την πρωτοβουλία.
Καταρχήν κύριε Δεμερτζή φορείς και το δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ και το Ευρωπαϊκό ινστιτούτο πολιτισμού σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο δυτικής Αττικής, προτείναμε στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου να συνδιοργανώσουμε τέτοια σεμινάρια που αφορούν τον Ελληνικό πολιτισμό και να εκπαιδεύσουμε τους επιστήμονες οι οποίοι είναι στην δικαιοδοσία της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στις μη καταστροφικές τεχνικές στην συντήρηση και ανάπτυξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Και όταν λέμε μη καταστροφικές τεχνικές, εννοούμε ότι υπάρχουν ειδικά μηχανήματα με νέες τεχνολογίες, οι οποίες μας βοηθούν πλέον και επιτέλους να παρατηρούμε και να συντηρούμε την πολιτιστική μας κληρονομιά χωρίς να την καταστρέφουμε. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί όταν οι αρχαιολόγοι ή οι ερευνητές γενικώς, μελετούν τα πολιτιστικά αντικείμενα, αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, αντικείμενα συνήθως αν δεν χρησιμοποιήσουν σωστές τεχνικές τα αλλοιώνουν, τα επηρεάζουν και τα καταστρέφουν. Ερχόμαστε λοιπόν εμείς που εκπαιδεύουμε τους επιστήμονες που ασχολούνται με την πολιτιστική κληρονομιά έτσι ώστε να μην καταστρέφονται τα αντικείμενα.
Και να πούμε όμως ότι ούτε να καταστρέψουν θέλουν, ούτε να αλλοιώσουν τα αντικείμενα από τη μια και από την άλλη γίνεται και ποιο εύκολο το δικό τους το έργο.
Βεβαίως, γίνεται και πιο εύκολο γιατί είναι συμπληρωματικό το έργο. Οι μη καταστροφικές τεχνικές έρχονται να μελετήσουν το κείμενο ή την πολιτιστική κληρονομιά και αμέσως οι επόμενοι έχοντας τα δεδομένα αυτά μπορούν να συντηρήσουν καλύτερα τα αντικείμενα. Λοιπόν είναι συμπληρωματικές εργασίες και συντηρούμε αλλά και αναδεικνύουμε. Τώρα θα περάσουμε στο άλλο κεφάλαιο που είναι η ανάδειξη του Ελληνικού πολιτισμού. Ψηφιοποίηση και ανάδειξη του Ελληνικού πολιτισμού. Σε αυτό λοιπόν το αίτημά μας ανταποκρίθηκε άμεσα η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και ο περιφερειάρχης κύριος Γιώργος Χατζημάρκος σε συνεργασία με το τμήμα δια βίου μάθησης και απασχόλησης και τον κύριο Μπάρδο, ο οποίος είναι εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος δια βίου μάθησης της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και πήραμε μια πρωτοβουλία την οποία εμείς θεωρούμε πρωτοποριακή και λογική, έτσι ώστε να σημειώσουμε δύο σεμινάρια εργαστήρια: ένα στην Ρόδο στις 23 με 24/10/2021 και το επόμενο στις 6 με 7/11/2021 στην Σύρο. Η εκπαίδευση αυτή αφορά περιορισμένο αριθμό ενδιαφερόμενων με 20 άτομα γιατί θα γίνουν εφαρμογές και εκπαίδευση στο πεδίο και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή ηλεκτρονικά.
Να πούμε ότι οι ενδιαφερόμενοι είναι επιστήμονες ήδη. Ασχολούνται δηλαδή στο κομμάτι του πολιτισμού. Ποιες ειδικότητες μπορούν να λάβουν μέρος σε αυτά τα σεμινάρια;
Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι είναι αυτοί που ασχολούνται με την συντήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή στελέχη εφοριών αρχαιοτήτων, οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης που έχουν εξειδίκευση στην αρχαιολογία, σε αρχαιολόγους βεβαίως, σε συντηρητές έργων τέχνης, ιστορικούς τέχνης, φοιτητές από το τμήμα μεσογειακών σπουδών του πανεπιστημίου, φοιτητές από το τμήμα μηχανικών σχεδίασης συστημάτων, φυσικούς, χημικούς και ανεξάρτητους ερευνητές επιστήμονες.
Είναι μια μεγάλη γκάμα και αυτό που θέλω να τονίσετε και να σημειώσουμε είναι ότι μιλάμε για ήδη επιστήμονες οι οποίοι βρίσκονται στην διαδικασία της υλοποίησης κάποιου έργου ενδεχομένως, μπορεί να είναι σε κάποιο προτζεκτ, μπορεί να είναι σε κάποια εφορεία αρχαιοτήτων και το λέω αυτό διότι, είχε τύχει πριν από χρόνια να επισκεφτώ την Σαντορίνη και τον αρχαιολογικό της χώρο, όπου εκεί υπήρχε ένας φίλος μου επιστήμονας, ο οποίος έκανε αυτό που μας λέτε τώρα, κατέστρεψε άθελά του, και μου έκανε μεγάλη εντύπωση πως δεν υπήρχε αυτό, αλλά μιλάμε για αρκετά χρόνια πίσω και το συγκεκριμένο δεν το έχω ακούσει να έχει ξαναγίνει.
Όχι κύριε Δεμερτζή, να σας πω τι γίνεται. Εμείς το δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο δυτικής Αττικής και με τον καθηγητή κύριο Γκανέτσο και μια ακόμα συνεργασία με το τεχνολογικό πανεπιστήμιο της Κύπρου, με τον καθηγητή κύριο Μαρίνο Ιωαννίδη, έχουμε θεσμοθετήσει και έχουμε διοργανώσει για την Ελλάδα 4 πανελλήνια συνέδρια ψηφιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς, άρα καταλαβαίνετε λοιπόν ότι και αυτό το επιχείρημα ήταν και είναι πρωτοπόρο γιατί συγκεντρώνονται όλοι οι επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων, αυτό είναι το πρωτοποριακό και το καινοτόμο αλλά εμείς έτσι δουλεύουμε. Δεν είναι για εμάς καινοτόμο αυτό. Είναι ότι θα πρέπει να κληθούν όλοι οι επιστήμονες με οποιαδήποτε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά και να τα πουν μεταξύ τους. Δηλαδή από τον αρχαιολόγο με την κλασική έννοια του όρου μέχρι αυτόν που κάνει μπράντ χωρών. Ο πολιτισμός είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και αυτοί λοιπόν οι φορείς έρχονται στην Ρόδο για να δημιουργήσουν την επόμενη γενιά επιστημόνων, οι οποίοι θα διαχειρίζονται την πολιτιστική μας κληρονομιά με τον κατάλληλο τρόπο. Άρα αυτό που είπατε κύριε Δεμερτζή για την Σαντορίνη, προφανώς αφορά τα στελέχη εφορειών αρχαιοτήτων τα οποία στην συνέχεια θα μπορούν να αξιοποιήσουν εξοπλισμό που ήδη ενδεχομένως να έχουν προμηθευτεί οι εφορείες αρχαιοτήτων και φυσικά να εφαρμόσουν στην πράξη τις γνώσεις από τα σεμινάρια και εργαστήρια που εμείς θα τους δώσουμε. Ήδη το ενδιαφέρον είναι τεράστιο από την εφορεία αρχαιοτήτων Ρόδου Δωδεκανήσων. Νομίζω ότι πάμε καλά, είναι καλή η συνεργασία της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και εμείς βεβαίως συνεχίζουμε, θα πάμε στην Σύρο, πιθανότητα μετά στη στερεά Ελλάδα, στη Λάρισα. Είναι δωρεάν η συμμετοχή, οι πολύ εξειδικευμένοι επιστήμονες του πανεπιστημίου δυτικής Αττικής δωρεάν έρχονται οι άνθρωποι και εκπαιδεύουν αυτό το επιστημονικό δυναμικό, άρα είναι όλα ευλογημένα.
Σχετικά με τις μη καταστροφικές μεθόδους, εσείς μπορείτε να εντοπίσετε και το επίπεδο της καταστροφής που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια;
Εντοπίζονται οι φθορές που έχουν συμβεί είτε με φυσικό τρόπο είτε εξαιτίας του ανθρώπινου παράγοντα και υπάρχουν πια οι εκτιμήσεις πώς μπορεί αυτό το μνημείο ή το αρχαίο αντικείμενο να συντηρηθεί καλύτερα.
Πραγματικά είναι μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, φαντάζομαι και για εσάς είναι μια ευκαιρία, ευκαιρία με την έννοια ότι θα δείτε το επίπεδο των επιστημόνων μας.
Ασφαλώς! Εμείς το πιστεύουμε αυτό. Να πούμε ότι πριν 10 μέρες ολοκληρώσαμε το 4ο πανελλήνιο συνέδριο ψηφιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς. Φέτος συμμετείχαν 1200 επιστήμονες Έλληνες και Κύπριοι από όλο τον κόσμο και έτσι καταλαβαίνετε πόσο στοχεύουμε στην σωστή εκπαίδευση των ανθρώπων που ασχολούνται με την πολιτιστική κληρονομιά. Εγώ θέλω να σας πω με την ευκαιρία που μας δίνετε ότι μέσα από αυτά τα σεμινάρια και εργαστήρια έχουμε κατ’ αρχήν δωρεάν εκπαίδευση επιστημόνων σε θέματα υψηλών τεχνολογιών αιχμής και πρακτική εφαρμογή στο πεδίο. Αυτές τις γνώσεις δεν τις βρίσκεις εύκολα συγκεντρωμένες. Εμείς λοιπόν έχουμε το καλύτερο δυναμικό που έχει σχέσεις με το εξωτερικό, με την παγκόσμια κοινότητα και την μεταφέραμε στο πεδίο. Επίσης με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ένα επιστημονικό δυναμικό που θα μπορεί με την χρήση νέων μη καταστροφικών τεχνολογιών να μελετήσει, να καταγράψει, να ψηφιοποιήσει, να διασώσει και να κρατήσει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Επίσης τους προετοιμάζουμε για τη διεκδίκηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων σε θέματα ψηφιοποίησης. Ευνοούμε την δημιουργία συνεργασιών με πανεπιστήμια της Ελλάδος αλλά και του εξωτερικού, κατατάσσουμε την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στις πρωτοπόρες στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τη δημιουργία επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης, συμμετέχουν οι επιστήμονες της δικαιοδοσίας της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου δωρεάν, συνδέουμε την περιφέρεια με το πανεπιστήμιο δυτικής Αττικής και με κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Επίσης δίνουμε εξειδικευμένες γνώσεις στα στελέχη των εφορειών της τοπικής αυτοδιοίκησης να αξιοποιούν το εξοπλισμό που ίσως δεν μπορούσαν να τον αξιοποιήσουν στο έπακρο, αναδεικνύουμε τον αρχαιολογικό πλούτο της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και βεβαίως και επιχειρηματικότητα, γιατί είναι η λεγόμενη δημιουργική βιομηχανία πάνω στον πολιτισμό. Όλα αυτά είναι στόχοι μας.
Το ότι υπάρχει πεδίο δράσης σίγουρα υπάρχει, εσείς βλέπετε και σε άλλες περιοχές της χώρας να αναπτύσσεται ενδιαφέρον; Γιατί η πολιτιστική μας κληρονομιά σε όλη την χώρα μας είναι πλούσια.
Θέλω να πω κάτι που δεν είπα στην αρχή, αυτή η προσπάθεια γίνεται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το υπουργείο λοιπόν αγκάλιασε και ευνόησε αυτή την προσπάθεια η οποία γίνεται από πολύ σοβαρούς φορείς ανά την Ελλάδα.
Σας ευχαριστώ πολύ και για χρόνο σας, συγχαρητήρια για την προσπάθεια και εύχομαι καλή επιτυχία.
Εγώ σας ευχαριστώ και να πω κλείνοντας ότι μέσα από την συνάντηση αυτών των Ελλήνων και Κυπρίων επιστημόνων από όλο τον κόσμο έχουμε κάνει ψήφισμα για την κλιματική αλλαγή και την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή όπως επίσης και για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα, γιατί εμείς ξέρουμε να τα προστατεύουμε καλύτερα απ’ όλους.
