Ο Αν. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γιάννης Τσιρώνης, απεύθυνε ομιλία σήμερα Τρίτη 17 Απριλίου το απόγευμα, στη Ρόδο, στο πλαίσιο του 13ου Συνεδρίου για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και συγκεκριμένα στην Ενότητα «Αγροτική Ανάπτυξη, Αλιεία και Παραγωγική Ανασυγκρότηση».
Ακολουθεί η ομιλία του Αν. Υπουργού, Γιάννη Τσιρώνη
Καλησπέρα στην όμορφη Ρόδο, την νύφη του θεού Ήλιου, καλησπέρα στα Δωδεκάνησα και το όμορφο Αιγαίο. Επιτρέψτε μου να νιώθω και λίγο Δωδεκανήσιος, αφού υπηρέτησα ολόκληρη την θητεία μου στην κανονιοφόρο Ναυμάχος.
Φίλες και φίλοι
Δεν βρισκόμαστε σήμερα εδώ ούτε για να θριαμβολογήσουμε, ούτε για να τάξουμε. Βρισκόμαστε εδώ για να σας ενημερώσουμε, να σας ακούσουμε και να συζητήσουμε μαζί το πιο κρίσιμο ζήτημα: Πού θέλουμε να πάει ο τόπος μας!!
Πριν τρία χρόνια που αναλάβαμε την διακυβέρνηση της χώρας είχαμε δύο βασικούς στόχους: Ο πρώτος και σπουδαιότερος ήταν να βγάλουμε την χώρα όρθια από τα μνημόνια. Ο δεύτερος και εξ ίσου σημαντικός είναι να πολεμήσουμε τις αιτίες που οδήγησαν την χώρα στα μνημόνια. Όπως ίσως γνωρίζετε ανήκω στους Οικολόγους Πράσινους και θυμίζω ότι το 2010 το κεντρικό μας σύνθημα ήταν «δεν νοσταλγούμε την πριν το μνημόνιο εποχή»! Τα μνημόνια δεν είναι η αιτία των δεινών μας, αλλά το αποτέλεσμα!
Αιτία των δεινών μας είναι η διαπλοκή ανάμεσα σε έναν κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα και ένα διεφθαρμένο πολιτικό καθεστώς. Υπάρχει λοιπόν ο σοβαρότατος κίνδυνος, μόλις βελτιωθούν τα οικονομικά της χώρας, αυτή η λερναία Ύδρα να αρχίσει ξανά να απομυζά τον κόπο του λαού μας, είτε πρόκειται για τον εργάτη, είτε για τον τουριστικό υπάλληλο είτε για τον παραγωγό και είτε για τον επιχειρηματία.
«Δυστυχώς», ζούμε σε έναν ευλογημένο τόπο, που έχει τεράστια δυνατότητα παραγωγής πλούτου, οπότε είναι ιδιαίτερα ελκυστικός στα παράσιτα, για να μιλήσω λίγο στην γλώσσα των παραγωγών μας.
Αν λοιπόν το 2015 το κρίσιμο στοίχημα ήταν να κρατήσουμε την χώρα όρθια στο ευρώ!, το 2018 γυρίζω στο εξ ίσου κρίσιμο στοίχημα για το ΠΟΥ ΠΑΜΕ!
Τρία χρόνια τα «παπαγαλάκια» της καταστροφής επέμεναν ότι το καράβι βουλιάζει. Ήταν τόσο σίγουροι, γιατί αυτοί άνοιξαν τις τρύπες και το πέταξαν στα βράχια. Έ λοιπόν δεν βούλιαξε και σήμερα είμαστε εδώ για να συζητήσουμε την ρότα που θα ακολουθήσουμε προς μία υγιή οικονομία που να σέβεται τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την πολιτιστική μας κληρονομιά! Εδώ σήμερα θα αποφασίσουμε ΜΑΖΙ για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Μαζί θα χαράξουμε την ρότα.
Πριν ξεκινήσω να σας προτείνω ένα σχέδιο, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πού δεν θέλουμε να επιστρέψουμε. Ας δούμε το Αγροτικό ΑΕΠ. Η κατάρρευση ξεκίνησε πριν την κρίση: Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία το 2004 ήταν 9,1 δις και το 2009 είχε μειωθεί στα 7,130 δις δηλαδή είχε χαθεί το 22% του αγροτικού ΑΕΠ, πριν την κρίση. Από το 2009 μέχρι το 2014 είχε μειωθεί στα 6.031 δηλαδή χάθηκε άλλο ένα 15%. Στο τέλος του 2016 διαμορφώθηκε στα 6.300, δηλαδή μία αύξηση 3,7% απόδειξη ότι η αγροτική οικονομία ανακάμπτει ταχύτερα από την υπόλοιπη οικονομία, αλλά είμαστε ακόμα πολύ χαμηλά. Που πήγαν τα 20 δις επιδοτήσεων και προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης του 2004-2009. Που πήγαν άλλα 20 δις επιδοτήσεων της πενταετίας 2009-2014;
Στην Ελλάδα του 2010 είχαμε 7 δις αγροτικό ΑΕΠ και 5,8 δις αγροτικές εξαγωγές. Την ίδια εποχή στην Νέα Ζηλανδία είχαν 6.6 δις αγροτικό ΑΕΠ αλλά εξαγωγές 20,1 δις. Απογειώνουν τον πρωτογενή τους τομέα με υψηλότατη προστιθέμενη αξία στην αγροτική μεταποίηση. Για κάθε 1€ αξίας προϊόντος της πρωτογενούς παραγωγής, ο τομέας της μεταποίησης τροφίμων-ποτών προσθέτει προϊόν αξίας 0,4€ στην χώρα μας όταν στην Ισπανία και την Ιταλία το ποσό αυτό ανέρχεται σε 1,5€. Σε σύγκριση της αγροτικής οικονομίας ανάμεσα στην Ελλάδα, την Ολλανδία και το Ισραήλ, η Ολλανδία με 45 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 1700 ευρώ ανά στρέμμα. Το Ισραήλ με 6 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 1290 ευρώ ανά στρέμμα. Η Ελλάδα με 37 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 190 ευρώ ανά στρέμμα.
Στο Νότιο Αιγαίο έχουμε 114 εκατομμύρια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία με 1115 χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης. Δηλαδή έχουμε 102€/στρέμμα, πολύ κάτω από τον ελληνικό μέσον όρο. Σκεφτείτε αγαπητές φίλες και φίλοι ότι την ίδια χρονιά, το 2015, όλο το χοντρικό και λιανικό εμπόριο, οι μεταφορές και ο τουρισμός έδωσαν 2,6 δις. Σέβομαι λοιπόν τον τουρισμό, αλλά εδώ έχουμε γη που δεν αποδίδει.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ
Ίσως κάποιοι σκεφτούν ότι ο αγροτικός τομέας δεν έχει μέλλον και βαθμιαία θα συρρικνώνεται. Ίσως κάποιοι πουν ότι είμαι υποχρεωμένος να μιλάω για αγροτικό τομέα αφού είναι ο τομέας μου. Κάνουν μεγάλο λάθος: Πράγματι, τον 20 αιώνα ο αγροτικός τομέας είχε μία συρρίκνωση και κυριάρχησε η αστικοποίηση.
Σήμερα όμως συντελείται μία παγκόσμια στροφή για τους εξής λόγους:
* Ο πληθυσμός αυξάνεται και η ζήτηση τροφίμων απογειώνεται.
* Ταυτόχρονα απογειώνεται η ζήτηση για υγιεινά προϊόντα.
* Σε όλους τους άλλου τομείς έχουμε ανταγωνισμό. Στον πρωτογενή τομέα έχουμε μοναδικά ασυναγώνιστα προϊόντα
* Η ελληνική βιομηχανία είναι άρρηκτα δεμένη με τον πρωτογενή τομέα. Σας επισημαίνω φίλες και φίλοι ότι το μέλλον της οικονομίας είναι στην καθετοποίηση. Με απλά λόγια, δεν έχουμε πλέον τον αγρότη που πουλάει χύμα στον έμπορο, αλλά μία καθετοποιημένη επιχείρηση με συμβολαιακή γεωργία, τυποποίηση προϊόντος και ζεύγος επιχειρήσεων με τον καταναλωτή!
* Δεν υπάρχει τουρισμός χωρίς πρωτογενή τομέα: την Ιταλία το 50% των επισκεπτών την επέλεξε με κριτήριο την γαστρονομία. Αναρωτιέμαι: γιατί ο ιταλός τουριστικός επιχειρηματίας καταναλώνουν 70% ιταλικά προϊόντα, ενώ ο έλληνας μόνο 17%
Η παθογένεια στην παράγωγη μας συνίσταται σε:
* Χαμηλή στρεμματική απόδοση
* Υψηλό κόστος εισροών λήγω της κατάρρευσης του συνεργατισμού
* Ατυποποίητα προϊόντα υψηλής ποιότητας, που όμως δεν έχουν αναγνωσιμότητα
* Υποτυπώδες δίκτυο agrilogistics στο όποιο δεν συμμετέχουν οι παραγωγοί ακριβώς λήγω έλλειψης συνεργατισμού
* Κακή σύνδεση του παραγωγού με τον τελικό καταναλωτή, είτε μιλάμε για εισαγωγείς ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, είτε για τον τουριστικό επιχειρηματία, άρα τελικά χαμηλή τιμή προϊόντος
ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Το πρώτο λοιπόν στοιχείο που θέλω να θέσω στον σημερινό διάλογο είναι μία σημαντική στρατηγική επιλογή: Στη ημερίδα για την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων Τροφίμων που έγινε τον τελευταίο Νοέμβριο, ένας Ιταλός εισαγωγέας μας προέτρεψε να μην πουλάμε τις Φεράρι για Φίατ.
Είναι μία κρίσιμη επιλογή:
* Είτε θα επενδύσουμε στη μείωση του κόστους
* Είτε θα επενδύσουμε στην κατοχύρωση της υψηλής ποιότητας
Φυσικά, η επιδίωξη πάντα είναι να μειώνουμε το κόστος και θα μιλήσω για αυτό παρακάτω. Ωστόσο δεν πρέπει και δεν χρειάζεται να επιδιώκουμε το κόστος του Τούρκου ή του Κινέζου. Δεν είναι δυνατόν το κόστος της Φεράρι να είναι ίδιο με αυτό του Φίατ.
Κατά την γνώμη μου λοιπόν πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις για τέσσερις στόχους:
* Γενετικές βελτιώσεις με στόχο της ποιότητα
* Έρευνα και καινοτομία για ανάδειξη και κατοχύρωση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών
* Έρευνα για κατοχύρωση της αυθεντικότητας.
* Δημιουργία ελληνικής ετικέτας.
Ξέρω για παράδειγμα ότι εδώ στην Ρόδο υπάρχει η ποικιλία βερίκοκων Παυλή που μπορεί άνετα αν αποτελέσει μία ευχάριστη έκπληξη για τον επισκέπτη, αρκεί να τυποποιηθεί και να παρουσιαστεί κατάλληλα.
Η κυβέρνησή μας μέχρι σήμερα έχει υλοποιήσει και προχωράει έργα καθοριστικής σημασίας στον αγροτικό τομέα. Από ζητήματα που εφάπτονται των αρμοδιοτήτων μου μπορώ να αναφέρω το νέο πρόγραμμα μελισσοκομίας, τις αγορές βιοκαλλιεργητών, την ανάρτηση δασικών χαρτών, τα διαχειριστικά σχέδια βοσκήσιμων γαιών, τις σταβλικές εγκαταστάσεις, τον έλεγχο και την βελτίωση του ελληνικού σήματος, τον νέο νόμο για τα νωπά, τις ενεργειακές κοινότητες (να επισημάνω σε αυτό τον σημαντικό ρόλο που επιθυμεί να παίξει το ΚΑΠΕ με μελέτες που μπορούν να καθοδηγήσουν τους αγρότες στις επιλογές τους), την αξιοποίηση του κατσίγαρου για λίπασμα, την καλλιέργεια βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης, την πρόοδο σε θέματα κοινωνικής οικονομίας.
Φέτος ξεκινήσαμε στα μικρά Κυκλαδονήσια πιλοτικό πρόγραμμα για να απασχοληθούν στον πρωτογενή τομέα εργαζόμενοι στον τουρισμό που τον χειμώνα μένουν άνεργοι. Στη συνέχεια φιλοδοξούμε το πρόγραμμα να επεκταθεί και στα υπόλοιπα νησιά, όπως και στις ορεινές μειονεκτικές περιοχές. Χθες μάλιστα έμαθα, ότι και στις Πεταλούδες υπάρχει έκταση 400 στρεμμάτων κατάλληλη για τέτοιο πρόγραμμα. Υπάρχει ακόμα μία μεγαλύτερη έκταση στην περιοχή της Βάρης.
Θέλω να αναφερθώ εδώ σε μερικές ιδιαιτερότητες της Δωδεκανήσου, όπως:
* Χωροταξικός σχεδιασμός: Όπως σε όλα τα τουριστικά μέρη, στόχος μας είναι να διαφυλαχθεί η γεωργική γη. Δυστυχώς υπάρχει προς το παρόν ισχυρό κίνητρο για να επεκτείνεται διαρκώς η άναρχη τουριστική και οικιστική ανάπτυξη σε βάρος της αγροτικής γης. Οφείλουμε λοιπόν να διαφυλάξουμε την αγροτική γη από την επέκταση άλλων χρήσεων.
* Αειφορική διαχείριση του νερού: Είναι επιτακτική ανάγκη να ολοκληρωθεί ο διάλογος για την αειφορική διαχείριση και αποτελεσματική χρήση φραγμάτων όπως ο Απολακιάς.
* ΑΣΤΕΡ: Σημαντικό ρόλο σε όλα τα παραπάνω μπορεί να παίξει η αναβάθμιση της σχολής τουριστικών επαγγελμάτων της Ρόδου. Οι απόφοιτοι της σχολής πρέπει κατά την γνώμη μου να έχουν εξειδικευμένες γνώσεις σε δύο κρίσιμους τομείς: Στην ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και στην δημιουργία ενός πολιτιστικού αφηγήματος με αξιοποίηση της τοπικής ιστορίας και μυθολογίας του κάθε νησιού. Στην Αυστρία και την Ελβετία ακόμα και οι επισκέπτες all inclusive δελεάζονται ισχυρά να πληρώσουν κάτι παραπάνω για να επισκεφτούν κάστρα και για να γευτούν παραδοσιακή κουζίνα «μεταφερόμενοι» στον Μεσαίωνα.
* Ελαιουργικός και αμπελουργικός συνεταιρισμός: Θέλω να κλείσω με λίγα λόγια για τον συνεταιρισμό. Η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι ο συνεταιρισμός έχει όλες τις προϋποθέσεις όχι μόνο να εξυγιανθεί, αλλά να αποτελέσει πρότυπο πυλώνα ανάπτυξης της Ρόδου.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους για την προσοχή σας και να υπερθεματίσω για ακόμα μια φορά: Τελειώνουμε με την Ελλάδα του χθες, τελειώνουμε με το πελατειακό κράτος. Οικοδομούμε την Ελλάδα του αύριο οπού με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον η βιώσιμη παράγωγη θα δίνουν ένα καλό εισόδημα στον παράγωγο. Θεωρώ ότι χωρίς τα βαρίδια του παρασιτισμού, έχουμε μπροστά μας πεδίο δόξης λαμπρό.
