Μπροστά τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας οι χώρες της ΕΕ λαμβάνουν μέτρα τόσο για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όσο και για την εξοικονόμηση ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκαν οι θέσεις της κυβέρνησης με κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης. Την παρουσίαση συντόνισε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να δώσει κίνητρα και για τους πολίτες που θα εξοικονομούν ενέργεια και εξετάζει για τους φορείς του Δημοσίου που δεν εφαρμόζουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας κάποια πέναλτι όπως πάγο στις προσλήψεις και την συμμετοχή στην κινητικότητα.
Ταυτόχρονα, τη Δευτέρα θα ξεκινήσει η πλατφόρμα του προγράμματος “Ηλέκτρα” για την ενεργειακή αναβάθμιση 2,5 εκατ. τετραγωνικών μέτρων κτιρίων του Δημοσίου και ευρύτερου Δημόσιου τομέα.
Τρεις είναι οι βασικές δράσεις του προγράμματος που ανακοίνωσαν
-Πρώτον, προωθούνται άμεσα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης κατά 10% το επόμενο διάστημα, αλλά και μέσο – μακροπρόθεσμα μέτρα, με στόχο τη μείωση της τελικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας στο δημόσιο τομέα κατά 30% μέχρι το 2030.
-Δεύτερον, δημιουργείται ένα ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Δημοσίου μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που, ήδη, λειτουργεί.
-Και τρίτον, θεσπίζονται κίνητρα αλλά και αντικίνητρα στους φορείς του Δημοσίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ενεργειακής εξοικονόμησης.
Συγκεκριμένα:
Για τα Κτίρια του Δημοσίου Τομέα
Αρχικά, οι δημόσιοι φορείς για το σύνολο των κτιρίων τους πρέπει να ορίσουν άμεσα ενεργειακό υπεύθυνο, κατά προτίμηση με ειδικότητα μηχανικού, με σκοπό τον ενεργειακό έλεγχο και την παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου των δημόσιων και δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων.
Είναι μία υποχρέωση που προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία.
Το δεύτερο είναι η συντήρηση των κλιματιστικών, των καυστήρων και των κεντρικών μονάδων στα κτίρια του δημοσίου και η ρύθμιση των θερμοκρασιών λειτουργίας των συστημάτων αυτών, για την ορθολογική τους χρήση.
Επίσης, ζητείται από τον κάθε έναν που εργάζεται στο δημόσιο να φροντίζει ώστε να μη γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας στο χώρο εργασίας του.
Μια ακόμα απλή ενέργεια χωρίς κόστος, που κάποιες φορές παραβλέπεται, είναι η απενεργοποίηση των συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
Στην ίδια λογική, όταν τελειώνει το ωράριο εργασίας, κατά την αποχώρηση των εργαζομένων, θα πρέπει να μεριμνούν για το κλείσιμο των προσωπικών υπολογιστών, φώτων, συσκευών σε χώρους και ώρες που δεν χρησιμοποιούνται.
Ο ενεργειακός υπεύθυνος του κτιρίου μπορεί να ορίσει σε κάθε χώρο ένα υπάλληλο που θα φεύγει τελευταίος και θα ελέγχει αν όλες οι συσκευές έχουν κλείσει.
Προτείνεται, επίσης, ο φυσικός αερισμός του κτιρίου κατά τη διάρκεια της νύχτας τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ανάλογης σημασίας για την εξοικονόμηση ενέργειας είναι η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης όπου απαιτείται (π.χ. στόρια, κουρτίνες), που θα περιορίσουν την υπερβολική ζέστη που προκαλεί η ακτινοβολία του ήλιου το καλοκαίρι.
Σχετικά με τον οδοφωτισμό πόλεων στους κατά τόπους δήμους
Προτείνεται η βελτιστοποίηση του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και την περιορισμένη λειτουργία του καλλωπιστικού και του διακοσμητικού φωτισμού που μπορούν να μειώσουν την ενεργειακή κατανάλωση κατά 35 – 50%.
Σχετικά με τις εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης:
Στηρίζονται οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων. Για παράδειγμα με την τοποθέτηση inverter, δεδοµένου ότι το 1/3 περίπου των δαπανών τους οφείλεται στη λειτουργία αυτών των συστημάτων.
Στα κίνητρα και αντικίνητρα για την εφαρμογή των μέτρων από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών συμπεριλαμβάνονται:
- Πρώτον, για όσο καιρό ένας φορέας δεν εφαρμόζει, διοικητικά, την παραπάνω ΚΥΑ περί εξοικονόμησης ενέργειας, δεν θα αξιολογούνται αιτήματα για ενισχύσεις από το τακτικό και ειδικό αποθεματικό ή και για πρόσθετη χρήση ταμειακών διαθεσίμων φορέων, τόσο για την κάλυψη του επιπλέον ενεργειακού κόστους όσο και για άλλες έκτακτες δαπάνες, μη αναγκαστικού χαρακτήρα. Πρακτικά αυτό θα συμβαίνει -και ήδη έχω αρχίσει και το εφαρμόζω ως αρμόδιος Υπουργός- σε περιπτώσεις παράλειψης διορισμού διοικητικών και ενεργειακών υπευθύνων. Και βεβαίως θα συμβαίνει και σε περίπτωση που διοικητικοί και ενεργειακοί υπεύθυνοι δεν κάνουν στοιχειωδώς τα καθήκοντά τους, δεν ενημερώνουν την πλατφόρμα, δεν κάνουν τις ενέργειες που πρέπει γενικότερα.
- Δεύτερον, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση η εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 10%, αποτελεί δεσμευτικό στόχο, ειδικά στον οδοφωτισμό, όσον αφορά στην έκτακτη βοήθεια που εμείς θα δώσουμε στο τέλος του έτους. Όπου ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, το Κράτος δεν θα ενισχύσει οικονομικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση για τους λογαριασμούς ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως έκανε ειδικά για τους Δήμους στο πρώτο. Δώσαμε περίπου 90 – 100 εκατ. ευρώ βοήθεια στους Δήμους για το ενεργειακό κόστος. Αυτό, δεν θα επαναληφθεί αν δεν έχεις πετύχει το 10% στον οδοφωτισμό. Δεν μπορεί ο Έλληνας φορολογούμενος να επιβαρύνεται για τις δημοτικές δαπάνες οδοφωτισμού. Ο δημοτικός οδοφωτισμός είναι ανταποδοτική δαπάνη, την πληρώνει κανονικά ο δημότης. Αν ο Δήμος θεωρεί ότι έχει τους πόρους, με οποιοδήποτε τρόπο, για να καλύψει αυτή τη δαπάνη, είναι δικαίωμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχει από το Σύνταγμα το αυτοδιοίκητο να πάρει όποια απόφαση θέλει. Αν δεν έχει τους πόρους και ζητά βοήθεια από το Κεντρικό Κράτος, για να πάρει αυτή τη βοήθεια θα πρέπει να πετύχει 10% εξοικονόμηση.
- Τρίτον, για αξιόλογο αριθμό δημόσιων υπηρεσιών που έχουν κρίσιμες λειτουργίες προβλέπεται, από φέτος, ένα σύστημα μπόνους προς τους υπαλλήλους αυτών των υπηρεσιών, που επιτυγχάνουν τους στόχους. Θα προστεθεί ο στόχος να πετύχουν εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, κατά 10%, στις συγκεκριμένες υπηρεσίες, για να θεωρηθεί ότι υλοποιείται πλήρως η στοχοθεσία. Αλλιώς, το μπόνους δεν θα υπάρχει. Το μπόνους το λαμβάνουν οι υπάλληλοι, αλλά και οι διοικήσεις των υπηρεσιών.
- Τέταρτον, όσες υπηρεσίες πετύχουν 15% στην εξοικονόμηση ενέργειας, δηλαδή 5% παραπάνω του στόχου, θα τις ενισχύσουμε, με αυτό το 5% επιπλέον. Αυτό, δηλαδή, που θα εξοικονομήσουν, το επιπλέον 5%, θα το πάρουν στον προϋπολογισμό τους, του επόμενου έτους, είτε μέσω του αποθεματικού είτε -αν έγκαιρα το κάνουν- μέσω των τακτικών δαπανών. Η βασική προϋπόθεση σε σχέση με αυτή τη στοχοθεσία, είναι να μην υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του φορέα. Δηλαδή δεν πρόκειται να εφαρμοστούν τυφλά αυτά τα κριτήρια, θα λαμβάνουμε υπόψη παράγοντες όπως π.χ. αν σε μία περιοχή έχεις χειρότερο καιρό και έχεις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Δεν θα κάνουμε τυφλή εφαρμογή, θα κάνουμε την εφαρμογή αυτών των κανόνων με κρίση αγαθή, όπως θα έλεγαν οι παλιοί.
Τέλος, στο πλαίσιο της συστηματοποίησης, αναπτύσσονται πρόσθετες δράσεις. Θα δημιουργηθούν ομάδες, με ενεργειακούς αναλυτές, οι οποίοι θα βοηθήσουν με ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο τους ενεργειακούς υπευθύνους ανά κτίριο όσο και τους εργαζομένους, με ενεργειακούς ελέγχους ανά κτίριο και εφαρμογή ειδικής μεθοδολογίας για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας (πιλοτικά) και με άλλα μέτρα ώστε να βοηθήσουμε τους ενεργειακούς υπευθύνους να κάνουν τη δουλειά τους. Θα υπάρχει και ένα help desk, ήδη ξεκίνησε, για να μπορούν να έχουν τη συμπαράσταση σε αυτή την υπόθεση.
