Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, το διήμερο 11 και 12 Νοεμβρίου 2022, με τη μαζική συμμετοχή των μελών της Γενικής Συνέλευσης και την παρουσία πολλών κυβερνητικών στελεχών.
Η Σύρος εκπροσωπήθηκε από τον Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης κ. Νικόλαο Λειβαδάρα, ως Αντιπρόεδρο της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, καθώς και από τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης κ.κ. Μηνά Αληφραγκή, Νικόλαο Φωτεινιά, Ανδρέα Γιαλόγλου, Αλέξη Αθανασίου και Δημήτρη Κοσμά.
Οι εκπρόσωποι των 34 Δήμων των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου ένωσαν τις φωνές τους, διατυπώνοντας κοινούς προβληματισμούς που αφορούν κυρίως στη νησιωτικότητα, την ενεργειακή κρίση και την υποστελέχωση των δημόσιων δομών, ενώ παράλληλα κατέθεσαν ουσιαστικές προτάσεις, προκειμένου να συζητηθούν στο Ετήσιο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, που θα πραγματοποιηθεί στο Βόλο στις 21-23 Νοεμβρίου 2022.
Στην τοποθέτησή του, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης υπήρξε ιδιαίτερα αναλυτικός ως προς τα φλέγοντα ζητήματα των νησιών και κυρίως της Σύρου, ως πρωτεύουσας των Κυκλάδων, τονίζοντας την αναγκαιότητα προσλήψεων, κινήτρων και αύξησης των οικονομικών πόρων προς τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου από το Κεντρικό Κράτος. Συγκεκριμένα, εστίασε:
- Στο υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο έχει φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο της ΔΕΥΑ Σύρου, με αποτέλεσμα να έχει απολέσει τη βιωσιμότητά της.
- Στην υποστελέχωση των υγειονομικών μονάδων, όπως και του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου, ένα πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια έχει οξυνθεί ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα το Νοσοκομείο να λειτουργεί χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες του υγειονομικού προσωπικού.
- Στο έντονο στεγαστικό πρόβλημα των δημόσιων υπαλλήλων που καλούνται να υπηρετήσουν στα νησιά.
- Στο νέο ΕΣΠΑ και την αύξηση των κοινοτικών πόρων για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027, η οποία, όμως, πρέπει να συνοδεύεται παράλληλα και από ενίσχυση της στελέχωσης των υπηρεσιών των ΟΤΑ.
Πιο αναλυτικά, μπορείτε να διαβάσετε την εισήγηση του Δημάρχου Σύρου – Ερμούπολης
Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω το «Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο» των μελών της Γενικής Συνέλευσης της
ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, το πρώτο, και κατά πάσα πιθανότητα και το μοναδικό, αφού ιδιαίτερες συνθήκες δεν μας επέτρεψαν τα δύο προηγούμενα χρόνια να πραγματοποιήσουμε τα ετήσια τακτικά μας συνέδρια δια ζώσης.
Είναι γεγονός ότι η παρούσα θητεία των Δημοτικών Αρχών ξεκίνησε με σωρεία προβλημάτων.
Κατά κανόνα τα προβλήματα όλων μας είναι κοινά με εξαίρεση κάποια εξ αυτών, που αφορούν μεμονωμένα στον καθένα από εμάς καθαρά σε τοπικό επίπεδο.
Η δυσκολία διακυβέρνησης πολλών Δήμων, ως απόρροια του εκλογικού νομού που ίσχυσε στις εκλογές του 2019, με τη μη συνεργασία και συναίνεση μεταξύ των δημοτικών παρατάξεων, δημιούργησε σειρά προβλημάτων στις αποφάσεις και στην εκτέλεση του προγράμματος που είχαν εξαγγείλει προεκλογικά οι εκλεγμένοι Δήμαρχοι.
Ειδικά για τις νέες Δημοτικές Αρχές που ανέλαβαν για πρώτη φορά τα ηνία των Δήμων τους και δεν υπήρχε συνέχεια στο έργο τους.
Και πριν προλάβουμε να αναλάβουμε τα καθήκοντά μας, ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα πρωτόγνωρο, παγκόσμιο φαινόμενο, την πανδημία.
Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μια από τις πιο δύσκολες υγειονομικές καταστάσεις, χωρίς εμπειρία ούτε καν των ειδικών, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται ακόμα περισσότερο το έργο μας.
Παρ’ όλα αυτά ανταποκριθήκαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και σταθήκαμε δίπλα στους δημότες μας και δώσαμε λύσεις σε πολλές περιπτώσεις που έχρηζαν άμεσης αντιμετώπισης και μεταφοράς σε κέντρα αναφοράς.
Σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ οργανώσαμε και πραγματοποιούσαμε και συνεχίζουμε να πραγματοποιούμε δωρεάν τεστ ταχείας διάγνωσης Covid-19 (rapid tests) σε ημερήσια βάση.
Και πριν προλάβουμε να ξαναβάλουμε τη ζωή μας σε κανονικούς ρυθμούς, ήρθαμε αντιμέτωποι με τα επακόλουθα του πολέμου στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση.
Την ενεργειακή κρίση που εκτίναξε το ενεργειακό κόστος σε δομές και δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ειδικότερα οι υπηρεσίες Καθαριότητας-Πρασίνου, Ύδρευσης-Αποχέτευσης, Τεχνικές Υπηρεσίες έχουν υποστεί τις συνέπειες της εκτόξευσης του ενεργειακού κόστους. Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες και το μεγάλο προβληματισμό για την μη μετακύληση αυτού του κόστους στους δημότες, οι οποίοι δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Ο χειμώνας που έρχεται θα είναι οικονομικά από τους πλέον δύσκολους και σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να επιβαρύνουμε και εμείς τους δημότες μας. Η Πολιτεία πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε γενναίες επιχορηγήσεις προς τους Δήμους και τις ΔΕΥΑ για να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτήν την αλματώδη αύξηση του κόστους της ενέργειας.
Πιστεύω ότι όλοι μας από την πρώτη στιγμή κάναμε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την εξοικονόμηση ενέργειας, σύμφωνα και με τις κυβερνητικές οδηγίες, ορίσαμε υπεύθυνους ενεργειακών υποδομών – εγκαταστάσεων και παίρνουμε όλα εκείνα τα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας. Μπορούμε να περιορίσουμε, ως ένα βαθμό, το κόστος της θέρμανσης των κτιρίων μας και του δημοτικού φωτισμού, όμως όσα μέτρα και αν πάρουμε, όσες προσπάθειες και να γίνουν είναι μη διαχειρίσιμη η λειτουργία ενεργοβόρων δραστηριοτήτων μας όπως η λειτουργία των μονάδων αφαλάτωσης, των αντλιοστασίων και των βιολογικών καθαρισμών.
Είναι γνωστό ότι πολλά νησιά των Κυκλάδων μεταξύ των οποίων και η Σύρος καλύπτουν τις υδρευτικές τους ανάγκες με τη λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια.
Θα μου επιτρέψετε σε αυτό το σημείο να σταθώ πιο αναλυτικά στο συγκεκριμένο πρόβλημα που είναι και το μείζον για το Δήμο μας τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης.
Θέλω να γίνει κατανοητό ότι το τελευταίο διάστημα το υψηλό ενεργειακό κόστος λόγω της ενσωμάτωσης στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος της ρήτρας αναπροσαρμογής, έχει φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο την τοπική Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Σύρου (ΔΕΥΑΣ), με αποτέλεσμα να απολέσει τη βιωσιμότητά της.
Το πρόβλημα για το νησί μας είναι ακόμη μεγαλύτερο αφού η υδροδότησή του, τόσο στην Ερμούπολη όσο και στα χωριά του, στηρίζεται από τη λειτουργία τέτοιων μονάδων (συνολικά 20) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ακόμα και τους χειμερινούς μήνες.
Δεν θα σταθώ αναλυτικά σε οικονομικά μεγέθη, θα αναφέρω μόνο ότι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης & Αποχέτευσης, έχει εκπονήσει πρόσφατα εμπεριστατωμένη οικονομική μελέτη, στην οποία γίνεται εμφανές ότι για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της όπως αυτές διαμορφώθηκαν μετά το ενεργειακό κόστος και την ρήτρα αναπροσαρμογής εξ ιδίων πόρων θα πρέπει να αναμορφώσει την τιμολογιακή της πολιτική για μεν την ύδρευση αυξημένη κατά 120%, το δε τέλος αποχέτευσης σε 45% από το υφιστάμενο που είναι 25%.
Να σημειώσω δε ότι η σημερινή τιμολόγηση γίνεται όχι με σκοπό το κέρδος, αλλά με βάση το δημόσιο συμφέρον, τις ανάγκες συντήρησης του δικτύου και το καλό των πολιτών.
Φυσικά γίνονται παρεμβάσεις για τη μείωση της διαφοράς μεταξύ παραγόμενης-καταναλισκόμενης και τιμολογούμενης ποσότητας ύδατος.
Έχει γίνει προμήθεια ψηφιακών υδρομετρητών, αντικατάσταση υφιστάμενου δικτύου ύδρευσης, προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας στα δίκτυα λυμάτων της ΔΕΥΑΣ (μείωση ενεργειακού κόστους κατά περίπου 25-30%), και επέκταση λογισμικού εφαρμογών τηλεελέγχου-τηλεχειρισμού.
Εν κατακλείδι γίνεται αντιληπτό ότι τόσο μεγάλη επιβάρυνση του κόστους παραγωγής δεν είναι δυνατόν να μεταφερθεί στους πολίτες με αύξηση των τιμολογίων.
Μοναδική και εφικτή λύση που σύντομα μπορεί να φέρει αποτέλεσμα στη βιωσιμότητα της επιχείρησης είναι η αύξηση του ποσού που λαμβάνει ως επιχορήγηση από τους ΚΑΠ του Υπουργείου Εσωτερικών, που αφορά στην κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των μονάδων αφαλάτωσης.
Ο τρόπος κατανομής των ΚΑΠ δεν πρέπει να γίνεται κατά κύριο λόγο με πληθυσμιακά κριτήρια, αλλά με το πραγματικό λειτουργικό κόστος των αφαλατώσεων που κατά κύριο λόγο είναι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ΔΕΥΑΣ, παρόλο το υψηλό κόστος παραγωγής, μέχρι της επιβολής της ρήτρας αναπροσαρμογής αποτελούσε μια βιώσιμη επιχείρηση, κάλυπτε πλήρως και πάντοτε εμπρόθεσμα όλες τις οικονομικές της υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων και των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, η δε εισπραξιμότητα των δικών της λογαριασμών ύδρευσης βρίσκεται ακόμα και σήμερα στο μέγιστο βαθμό που υπερβαίνει το 95%.
Αν αναλογιστεί κανείς και τις οικονομικές υποχρεώσεις προς τον ΦΟΣΔΑ Ν. Αιγαίου, οι οποίες έχουν τετραπλασιαστεί για το 2023 σε σχέση με το 2020, γίνεται κατανοητό ότι δεν είναι δυνατόν να μετακυλήσουν στους δημότες όλες αυτές οι αυξήσεις.
Σχετικά με τα έξοδα καθαριότητας των σχολικών μονάδων. Για δεύτερη συνεχή χρονιά καλούμαστε να καλύψουμε μια υποχρέωση του κεντρικού κράτους από ίδιους πόρους. Δεν είναι δυνατόν να καλύπτεται ένα μέρος της μισθοδοσίας των καθαριστριών, αφού το κονδύλιο που εγκρίνεται για κάθε Δήμο δεν επαρκεί για την κάλυψη της καθαριότητας των σχολικών του μονάδων.
Με το διευρυμένο δε ωράριο των ολοήμερων σχολείων, γεγονός που χαιρετίσαμε, γιατί συνεπάγεται θετική εξέλιξη για τη δημόσια εκπαίδευση, γίνεται σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων των σχολικών εγκαταστάσεων. Ηλεκτρική ενέργεια, θέρμανση, καθαριότητα, εξοπλισμός κάνουν επιτακτική την ανάγκη για περαιτέρω οικονομική ενίσχυση των Δήμων από το κεντρικό κράτος για την κάλυψη όλων αυτών των επιπρόσθετων δαπανών που αποτελεί ευθύνη του Κράτους και όχι των Δήμων.
Στον τομέα της Δημόσιας Υγείας πρέπει να γίνει κατανοητό και να ληφθούν επειγόντως μέτρα για την στελέχωση των δομών Υγείας των νησιών μας.
Η στελέχωση αφορά σε όλη τη γκάμα προσωπικού, ιατρικού, νοσηλευτικού, παραϊατρικού, διοικητικού, τεχνικού. Ειδικότερα τον τελευταίο χρόνο, βλέπουμε πόσο μεγάλη ένδεια υπάρχει σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Είναι πολύ οξύ πρόβλημα και στο δικό μας Γενικό Νοσοκομείο Σύρου. Από υποστελεχωμένες μονάδες Υγείας γίνονται συνεχείς αποσπάσεις προσωπικού προς άλλες μονάδες λόγο της δραματικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστια προβλήματα λειτουργίας και στις Υγειονομικές μονάδες από όπου γίνονται αποσπάσεις.
Έχουν γίνει συνεχείς παραστάσεις προς τους αρμόδιους, Υπουργό Υγείας και Αναπληρωτή Υπουργό, για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Πριν ένα χρόνο, τον περασμένο Νοέμβριο είχαν συζητηθεί στην Διαρκή Επιτροπή Υποθέσεων της Βουλής, με πρωτοβουλία του βουλευτή Δωδεκανήσου Μάνου Κόνσολα, τα Κίνητρα για την στελέχωση των Μονάδων Υγείας των Νησιωτικών περιοχών. Είχα συμμετάσχει μετά την εξουσιοδότηση που είχα από το ΔΣ της ΠΕΔ μας και είχα καταθέσει τις προτάσεις μας ύστερα από συνεννόηση με Διοικήσεις των Υγειονομικών μονάδων των νησιών μας, από συναδέλφους Δημάρχους και εκπροσώπους των εργαζομένων, Ιατρών, Νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρέπει να θεσπιστούν κίνητρα τόσο θεσμικά όσο και οικονομικά για να δούμε στελεχωμένες μονάδες Υγείας στα νησιά μας.
Αν κανείς αναλογιστεί και το στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν στα νησιά μας, τόσο οι υγειονομικοί αλλά και όσοι δημόσιοι υπάλληλοι καλούνται να υπηρετήσουν σε νησιωτικές περιοχές, όπως εκπαιδευτικοί, σώματα ασφαλείας, κλπ. καταλαβαίνουμε ότι είναι λογικό να υπάρχει απροθυμία προσέλευσης προσωπικού. Στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ είχαμε θέμα «Συζήτηση επί των προτάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στα νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου», όπου εναρμονιστήκαμε πλήρως με την απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Αποφασίστηκε για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στα νησιά ότι θα πρέπει να υπάρξουν ειδικές ρυθμίσεις που δεν θα έρχονται σε αντίθεση με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, αλλά θα το εμπλουτίζουν, εναρμονίζοντάς το με την αναγκαιότητα εξυπηρέτησης των ιδιαίτερων αναγκών που υπάρχουν στις νησιωτικές περιοχές.
(Ειδική κατηγορία χρήσεων γης με κύρια χρήση την κατοικία, η οποία θα εφαρμόζεται σε ζώνες που θα χωροθετούνται κατά προτίμηση στη νησιωτική ενδοχώρα έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα πολεοδόμησής τους με αυξημένο συντελεστή δόμησης και με σύντομες διαδικασίες.
Θα διατίθενται κατά προτεραιότητα σε επιστημονικό υπαλληλικό ή άλλο προσωπικό που μετακινείται από την ηπειρωτική χώρα για να εξυπηρετήσει τις αυξημένες ανάγκες των νησιών και να αποτελέσει κίνητρο για εγκατάστασή του στα νησιά).
Όσον αφορά το νέο ΕΣΠΑ, με μεγάλη χαρά πληροφορηθήκαμε την αύξηση των κοινοτικών πόρων για την Περιφέρειά μας κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027. Προκειμένου όμως να «πιάσει τόπο» αυτή η νέα δυνατότητα που ανοίγεται, θα πρέπει να συνοδευτεί από γενναία ενίσχυση των Υπηρεσιών των ΟΤΑ που εμπλέκονται στην υλοποίηση των δράσεων του ΕΣΠΑ και ειδικότερα των Τεχνικών και των Οικονομικών τους Υπηρεσιών. Η απουσία προσλήψεων εδώ και πολλά χρόνια σε συνδυασμό με την αποχώρηση και τη γήρανση του υφιστάμενου προσωπικού, έχουν οδηγήσει τη λειτουργία των Δήμων μας σε τέτοιο οριακό επίπεδο που αν δεν γίνει άμεσα ενίσχυση των δομών τους δεν θα μπορέσουν να εγγυηθούν την επιτυχή αξιοποίηση των πόρων της νέας Προγραμματικής Περιόδου.
Σήμερα στις θεματικές εισηγήσεις των συναδέλφων Δημάρχων, αναλύθηκαν και θα αναλυθούν και στη συνέχεια θέματα που μας αφορούν όλους, όπως η νησιωτικότητα, η οποία πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, για την αυξημένη κατανομή των ΚΑΠ στους νησιωτικούς ΟΤΑ, κατόπιν και της μελέτης που εκπόνησε η ΕΕΤΑΑ για την ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, η διαχείριση των υδάτινων πόρων στα νησιά μας, η καταστατική θέση των αιρετών, η υποστελέχωση των μικρών νησιωτικών δήμων, η οποία επιδεινώνεται και με τον θεσμό της κινητικότητας, η ενίσχυση της νησιωτικότητας σε επίπεδο διαχείρισης απορριμμάτων και κινήτρων για δημόσιους υπαλλήλους και πολλά άλλα εξίσου σημαντικά.
