Με 26,44 εκατ. ξένους τουρίστες στο δεκάμηνο του έτους και τα έσοδα να ανέρχονται στα €17,1 δισ. προσεγγίζοντας τα επίπεδα των ταξιδιωτικών εισπράξεων προ πανδημίας, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022 κατέγραψε αλματώδη άνοδο 92,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος. Το brand ελληνικό καλοκαίρι συνεχώς ανεβαίνει κερδίζοντας τον ανταγωνισμό. Ωστόσο γνώστες τόσο του τουριστικού κλάδου όσο και των δυνατοτήτων των υποδομών που διαθέτει μέχρι στιγμής η χώρα, έχουν προειδοποιήσει για τις συνέπειες του υπερτουρισμού στους δημοφιλείς προορισμούς. Ιδίως οι μικροί νησιωτικοί προορισμοί στις Κυκλάδες εκτιμάται ότι θα βιώσουν σημαντική πίεση το προσεχές διάστημα από τον υπερτουρισμό, κυρίως ως προς την αντοχή των υποδομών και την αυξημένη ζήτηση για καταλύματα, με τη Σαντορίνη και τη Μύκονο να βιώνουν ήδη τη μεγαλύτερη πίεση και την Τήνο να ακολουθεί.
Τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων βρίσκονται σε αναζήτηση λύσεων για τα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης, την ηχορύπανση, τη διαχείριση του μεγάλου όγκου απορριμμάτων και τις αυξημένες ανάγκες σε νερό και ηλεκτρική ενέργεια. Η υπερδόμηση σε συγκεκριμένες περιοχές και η άναρχη δόμηση σε άλλες, η αλόγιστη σπατάλη των φυσικών πόρων των νησιών, αλλά και η αδυναμία των υποδομών να αντέξουν το τεράστιο τουριστικό κύμα της υψηλής σεζόν του Αυγούστου, αφενός πλήττουν την ιδιαίτερη αισθητική των Κυκλάδων και συρρικνώνουν την ποιότητα ζωής των μόνιμων κατοίκων, πνίγοντας στην πολυκοσμία οικισμούς όπως την Οία και τη Χώρα Μυκόνου, αλλά και την Πλάκα της Μήλου, αφετέρου αλλοιώνουν το brand ελληνικό καλοκαίρι της ανεμελιάς, επηρεάζοντας συν το χρόνω την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος.
Αυστηρό πλαίσιο για πράσινες στρατηγικές επενδύσεις στον τουρισμό
Σε συνδυασμό με τον χωροταξικό σχεδιασμό, οι παράγοντες του τουρισμού θεωρούν ότι λύση για την προώθηση περιβαλλοντικά φιλικών τουριστικών επενδύσεων είναι η προώθηση του θεσμικού πλαισίου των στρατηγικών επενδύσεων. Και αυτό γιατί το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο απαιτεί τη σύνταξη Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης και Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τα οποία μέσω σαφώς ορισμένης διαδικασίας, που περιλαμβάνει δημόσια διαβούλευση, γνωμοδότηση των αρμόδιων Δημόσιων Υπηρεσιών και γνωμοδότηση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, εγκρίνονται με τις ενδεδειγμένες τροποποιήσεις με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Η ιδιαίτερα απαιτητική αυτή διαδικασία ελέγχων που ισχύει για τις στρατηγικές επενδύσεις, όπως εξηγούν πηγές του Υπουργείου Ανάπτυξης, διασφαλίζει ότι οι τουριστικές επενδύσεις που εντάσσονται, ικανοποιούν τις βέλτιστες περιβαλλοντικές προδιαγραφές και τα προβλεπόμενα από την εθνική και Ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία στο πλαίσιο της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Με την υποχρέωση που απορρέει από το πλαίσιο του ΕΣΧΑΣΕ και του ΣΜΠΕ, οι επενδύσεις να οργανώνονται χωρικά με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, να είναι συμβατές με τη φυσική γεωμορφολογία, το τοπίο και την τοπική αρχιτεκτονική, και να εξασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα των χρήσεων γης, καθώς και τη λειτουργική σχέση με γειτονικούς οικισμούς, εξασφαλίζεται ο σεβασμός στο ιδιαίτερο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των νησιών. Παράλληλα με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, υπάρχει δέσμευση στον ύψιστο βαθμό για την πιστή υλοποίηση αυτών των τουριστικών επενδύσεων.
Η λύση της Ίου στην άναρχη δόμηση
Με ανώτατο επιτρεπόμενο όριο δόμησης στο 0,2, ο σχεδιασμός των τουριστικών υποδοχέων της στρατηγικής επένδυσης του Ομίλου Calilo στο νησί της Ίου, προβλέπει έως 75% χαμηλότερος του ισχύοντος συντελεστή δόμησης που κυμαίνεται από 0,06 έως 0,04, ο οποίος αντιστοιχεί στο 50% του Συντελεστή Δόμησης που ισχύει στην εκτός σχεδίου περιοχή στην Ίο (ΣΔ 0,1).
Η απάντηση στην άναρχη και διάσπαρτη ανοικοδόμηση πέραν των οικειοθελών αυτών περιορισμών δίνεται μεταξύ άλλων, και από τη δέσμευση του Ομίλου στα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων που εκπονεί, να συμβάλλει στην ενίσχυση της προστασίας και ανάδειξη προς όφελος της τοπικής κοινωνίας των ζωνών προστασίας που βρίσκονται εντός των εκτάσεών του και καλύπτουν περισσότερο από 80% των συνολικών εκτάσεων, σύμφωνα με τα συμπεράσματα των ειδικών απαιτούμενων εκ της νομοθεσίας μελετών που ήδη διενεργεί.
