Το Ισραήλ αποτελεί ισχυρή περιφερειακή δύναμη, διαθέτοντας στρατιωτική ισχύ, τεχνολογία αιχμής, ισχυρή οικονομία και παράλληλα πλήρη και σταθερή στρατηγική και θεσμική υποστήριξη των Η.Π.Α. Αντιμετώπισε πλήθος κινδύνων, απειλών και πολέμων χωρίς να υποταχθεί, επικρατώντας επί πολυπληθέστερων αντιπάλων που δρούσαν με συμπαγείς συμμαχίες και αύξησε σταδιακά τα εδάφη και τον πληθυσμό του. Αποτελεί πρότυπο άριστα εξοπλισμένης χώρας που ακολουθεί επιθετική στρατηγική για να υπερισχύσει.
Ο Πόλεμος των 6 ημερών Πηγή offlinepost.gr / Athens Magazine
Μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων κυρίως στο κοίτασμα Λεβιάθαν, καλείται να χαράξει πολιτική για την ενέργεια και τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Σημαντική διπλωματική κίνηση στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της ενεργειακής ασφάλειας περιλαμβάνει η συμφωνία του Ισραήλ τον Ιανουάριο του 2020 με Ελλάδα και Κύπρο, για την δημιουργία του East Med που έχει την εμφανή υποστήριξη των ΗΠΑ για λόγους που αφορούν την απεξάρτηση της Ευρώπης από ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Προκρίθηκε ο σχεδιασμός του αγωγού έναντι άλλων λύσεων όπως η μεταφορά σε σταθμό υγροποίησης φυσικού αερίου στην Αίγυπτο. Το Ισραήλ, αποτελεί τον σημαντικότερο βραχίονα της συμφωνίας αυτής ως παραγωγός φυσικού αερίου. Οι επιλογές του αλλά και η δυνατότητα χρηματοδότησης του αγωγού μέσω της οικονομικής διπλωματίας θα καθορίσουν το μέλλον σε συνδυασμό με την προσέλκυση και ένταξη της Ιταλίας και ενδεχομένως της Αιγύπτου στο σχέδιο που θα αλλάξει τα δεδομένα στο ενεργειακό τοπίο της περιοχής. Τα παραπάνω συμπεράσματα επηρεάζουν σαφώς την στάση του Ισραήλ στις θαλάσσιες οριοθετήσεις και την στήριξη των ελληνικών και κυπριακών θέσεων σε ζητήματα δικαίου της θάλασσας.
Πιθανές οριοθετήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Πηγή: Ενέργεια gr
Το Ισραήλ συμφώνησε σε καθορισμό θαλάσσιου συνόρου με την Κύπρο σύμφωνα με τη διάμεση γραμμή στις 17 Δεκεμβρίου 2010. Τούτο αποτελεί σημαντικό βήμα καθώς φαίνεται να υιοθετεί πλήρως την έννοια της ΑΟΖ ως τμήμα του εθιμικού διεθνούς δικαίου αν και δεν έχει συνυπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Ο Λίβανος αντέδρασε στη σύναψη της εν λόγω συμφωνίας ιδίως μετά την ανακάλυψη του κοιτάσματος Leviathan επί ισραηλινής υφαλοκρηπίδας, προβάλλοντας ισχυρισμούς ότι η ισραηλινή ΑΟΖ επικαλύπτει τμήμα της δικής του.
Η προσέγγιση του Ισραήλ με Ελλάδα και Κύπρο τόσο στο πλαίσιο «Τριμερούς Συνεργασία» όσο και με την διπλωματία των αγωγών ή την σύγκλιση στον τομέα της άμυνας και των στρατιωτικών εξοπλισμών, περιλαμβάνει την διαπίστωση των Ισραηλινών ότι η Τουρκία αποτελεί αποσταθεροποιητική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρά το υψηλό κόστος και τις πραγματικές δυσκολίες πραγματοποίησης, το σχέδιο του αγωγού επιλέχθηκε για τη δημιουργία άξονα γεωπολιτικής και ενεργειακής σταθερότητας. Το Ισραήλ προσδίδει μεγάλη σημασία στην προοπτική του East Med και στην συνεργασία με Ελλάδα, Κύπρο και Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην σταδιακή εξομάλυνση και αποκατάσταση των σχέσεων του με τις αραβικές χώρες. Αν ο East Med που υποστηρίζεται σταθερά από τις ΗΠΑ ευδοκιμήσει θα συμβάλει στη μείωση της συνολικής ενεργειακής εξάρτησης των Ευρωπαϊκών χωρών από τη Ρωσία. Η Τουρκία διαπιστώνοντας τη γενικότερη σύσφιξη των ελληνο-ισραηλινών σχέσεων επιχειρεί εσχάτως να προσεγγίσει το Ισραήλ γεωπολιτικά με αφορμή το θέμα των θαλασσίων συνόρων, προσφέροντας όπως ανεπιτυχώς έπραξε και με την Αίγυπτο «γη και ύδωρ» υπό τη μορφή διευρυμένων τμημάτων Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, στην Μεσόγειο, χωρίς να είναι γειτονικά κράτη, κατά το «μοντέλο» του τουρκολιβυκού Συμφώνου, εις βάρος της Κυπριακής και της Ελληνικής ΑΟΖ. Επίσης σχεδιάζει να στελεχώσει εκ νέου την ακέφαλη από το έτος 2018 Πρεσβεία της στο Ισραήλ, όταν απέσυρε τον Πρέσβη της εκφράζοντας την αντίθεση της στη απόφαση Τραμπ για μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ. Παραβλέπει το γεγονός ότι το Ισραήλ έχει θέσει στρατηγικούς στόχους στην Ανατολική Μεσόγειο που δεν ταυτίζονται με τις επιδιώξεις της και έχει ήδη οριοθετήσει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο με την οποία οικοδομεί γεωοικονομική και αμυντική συνεργασία.
Τα σημερινά δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο δείχνουν ότι η στρατηγική σχέση του Κράτους του Ισραήλ με Ελλάδα και Κύπρο σε συνδυασμό με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και την διακυβέρνηση Joe Biden θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί.
Ιωάννης Φλεβάρης
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω
ΜSc Διεθνείς Σχέσεις
MSc Αρχαίο Θέατρο
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
